Propofol – w jakim celu jest stosowany?

Czym jest propofol i jak działa?

Propofol jest lekiem krótko działającym, stosowanym do wprowadzenia i utrzymania znieczulenia ogólnego. Propofol podany w formie zastrzyku, przemieszcza się bardzo szybko i jest praktycznie natychmiast metabolizowany w wątrobie. Efekt sedacyjny jest zauważalny po upływie 30-60 sekund od podania i utrzymuje się przez kolejne 5 min.

Efekt utraty przytomności można wydłużyć, podając kolejną dawkę propofolu. Propofol może być podawany w formie wlewów dożylnych do kilku dni. Po zaprzestaniu wlewu trwającego ok. 10 godz. pacjent odzyskuje świadomość w ciągu 10 min. 

W przypadku podawania propofolu przez okres 10 dni substancja jest eliminowana z organizmu przez okres kolejnych 1-3 dni.

Omeprazol - wskazania do stosowania

Modafinil – wskazania, działanie i skutki uboczne

Azycyna – wskazania, działanie i skutki uboczne

Azytromycyna – mechanizm działania. Kiedy stosuje się azytromycynę?

Diclofenac GSK czopki doodbytnicze - kiedy i jak stosować?

Metotreksat - działanie i wskazania do stosowania

Kiedy stosuje się propofol?

Propofol stosowany jest w praktyce ambulatoryjnej, w celu krótkotrwałego znieczulenia podczas wykonywania szczególnie bolesnych, czy nieprzyjemnych zabiegów. Bardzo często podawany jest razem z opioidami i benzodiazepinami.

Propofol używany jest również w trakcie zabiegów, do przeprowadzenia których wymagane jest ogólne znieczulenie pacjenta oraz na oddziałach intensywnej terapii, w celu podtrzymania utraty przytomności.

Propofol stosowany może być jedynie w placówkach, które wyposażone są w system stałego monitorowania pacjenta, posiadają sprzęt niezbędny do przeprowadzenia resuscytacji krążeniowo-oddechowej, butlę z tlenem, a także sprzęt do kontrolowania oddechu.

W jakich dawkach stosowany jest propofol?

Propofol podaje się pod postacią wlewu dożylnego lub zastrzyku, powinien być on zawsze podawany powoli.

W celu znieczulenia ogólnego dawka stosowana u dzieci po 8 r.ż to 2.5 mg/ kg masy ciała. U młodszych dzieci dawka może być większa. Propofol w celu sedacji może być stosowany już u niemowląt od 1 miesiąca życia.

U dorosłych do 55 r.ż to 1,5-2 mg/ kg masy ciała. U osób starszych stosuje się dawkę 1-1,5 mg/ kg masy ciała.

Aby podtrzymać efekt znieczulenia ogólnego, dorosłym podaje się 25-50 mg propofolu we wstrzyknięciu lub 4-12 mg/ kg masy ciała w ciągu godziny. U dzieci jest to zwykle dawka 9-15 mg/ kg masy ciała.

W celu uspokojenia podaje się najczęściej dawkę 0,5-1 mg/ kg masy ciała w czasie 5 min.

U osób starszych, wyniszczonych wiekiem oraz chorobami, a także u osób z niewydolnościami narządowymi, dawki stosowanego leku muszą być mniejsze.

Jakie są przeciwwskazania do stosowania propofolu?

Propofolu nie mogą przyjmować osoby uczulone na propofol lub inną substancję preparatu.

Przeciwwskazaniem do stosowania propofolu jest również akcja porodowa i cesarskie cięcie. Propofolu nie należy stosować również u ciężarnych i kobiet karmiących piersią.

Szczególną ostrożność należy zachować, stosując propofol u osób z niewydolnością serca, hiperwolemią, chorobą niedokrwienną serca, z niewydolnością oddechową, z niewydolnością wątroby, chorych na padaczkę, z podwyższonym ciśnieniem śródczaszkowym, u osób w podeszłym wieku - wiąże się to z wysokim ryzykiem anestezjologicznym.

Propofol – skutki uboczne

Najczęściej spotykane skutki uboczne przyjęcia propofolu to:

• kaszel i czkawka podczas podawania leku,
• ból w miejscu podania,
• spadek ciśnienia,
• nagłe zaczerwienienie twarzy,
• nudności i wymioty podczas wybudzania,
• bezdech, hiperwentylacja,
• ruchy mimowolne, skurcze, drżenie mięśni,
• zmniejszenie rzutu serca,
• tachykardia,
• depresja układu oddechowego,
• halucynacje i omamy w okresie wybudzania.

Zdecydowanie rzadziej występują:

• zakrzepica i zapalenie żył,
• ruchy padaczkopodobne,
• obrzęk płuc, zapalenie trzustki,
• gorączka pooperacyjna.

Objawem przedawkowania propofolu, może być zapaść krążeniowo-oddechowa. Propofol może mieć wpływ na upośledzenie umiejętności prowadzenia pojazdów mechanicznych, dlatego należy zachować szczególną ostrożność podczas jego stosowania.

Propofol – interakcje z innymi lekami

Stosowanie opioidów, anestetyków wziewnych, leków sedacyjnych i nasennych może potęgować działanie propofolu. Fentanyl stosowany jako lek przeciwbólowy wzmacnia stężenie propofolu we krwi, co może skutkować bezdechem.

Propofol stosowany razem z neostygminą i suksametonium może wywołać bradykardię i zatrzymanie pracy serca.

Należy powstrzymać się od spożywania alkoholu co najmniej 8 godz. przed planowanym podaniem propofolu oraz 8 godz. po zastosowaniu leku.