Niedobór witamin może być powodem do zmartwień i szybkiego skorygowania nawyków żywieniowych - przekonuje psychodietetyczka Marta Pawelec. Konsekwencje braku witamin i mikroelementów mogą prowadzić do zaburzeń kardiologicznych, neurologicznych, a nawet psychicznych. W znacznej mierze za taki stan rzeczy odpowiada nasza dieta.
O tym, że warto jeść dobrze, wiemy wszyscy, z tym że dobrze nie oznacza wyłącznie smacznie, ale również zdrowo:
Odpowiednio dobrana dieta wyposaża nas w praktycznie we wszystkie witaminy, minerały czy pierwiastki. To właśnie dzięki pożywieniu możemy utrzymywać nasz organizm w pełni zdrowia, bądź je podkopywać. Utarło się przekonanie , że jedzenie wpływa jedynie na naszą wagę, co jest oczywiście nieprawdą - wyjaśnia ekspertka, psychodietetyczka Marta Pawelec.
Niedobory witamin często spowodowane są niedostatecznym dostarczaniem ich z pożywieniem, zaburzeniami wchłaniania, nadmiernym wydalaniem z organizmu czy przyjmowaniem leków:
Jeśli chodzi o niedostarczanie witamin z pożywieniem najczęstszym powodem jest fakt, że nasza dieta jest ubogoodżywcza, czyli wysokoprzetworzona, bazująca na produktach typu instat czy fastfood. Do niedoborów może dojść także w sytuacji przejścia na dietę alternatywną, np. wegańską, wegetariańską, keto, gdy nieumiejętnie prowadzimy taka diete i nie dbamy o dost wszystkich wartości odżywczych.
Z kolei niedobór witamin powoduje poważne skutki dla naszego dobrostanu:
Niedobory witamin, czyli mała ich obecność w organizmie, mogą mieć szereg różnych konsekwencji. Objawiają się ogólnym zmęczeniem, brakiem koncentracji, łuszczącą się skórą, łamliwymi paznokciami czy wypadającymi włosami.
Marta Pawelec dodaje:
Osoby zmagające się z niedoborami częściej zapadają na różnego rodzaju infekcje, czują się słabo i wyglądają na bardziej zmęczone.
Nasza ekspertka zwraca uwagę, że:
Do najczęstszych niedoborów zaliczyć można niedobór witamin z grupy B, głównie witaminy B12 oraz kwasu foliowego. Bardzo często pojawia się także niedobór witaminy D, ale witaminy tej ciężko upatrywać w produktach spożywczych.
Witamina A, nazywana również retinolem, jest jednym z niezbędnych składników odżywczych dla organizmu człowieka. Występuje zarówno w pochodzeniu zwierzęcym, w postaci retinolu, jak i w pochodzeniu roślinnym, głównie w postaci prowitaminy A, czyli karotenu.
Pochodzenie roślinne:
Pochodzenie zwierzęce:
Dietetyczka podkreśla, jak niekorzystnie na organizm wpływa jej niedobór:
Niedobór witaminy A wpływa niekorzystnie na stan skóry, włosów i paznokci. Powoduje, że włosy są osłabione, matowe, paznokcie kruche i łamliwe, a skóra traci elastyczność, staje się szorstka i zrogowaciała. Brak tej witaminy wpływa także na wzrok, jej niedobór może wywoływać kurzą ślepotę.
Witamina D jest niezwykle istotna dla organizmu człowieka. Istnieją dwa główne źródła witaminy D: syntezowana w skórze pod wpływem działania promieni słonecznych oraz pochodząca z niektórych pokarmów: tłustych ryb morskich, wątroby wołowej, jaj, produktów mlecznych wzbogaconych witaminą D.
Niedobór witaminy D powoduje osłabienie kości, tym samym zwiększa ryzyko złamań i osteoporozy. Pacjenci z jej niedoborem skarżą się również na osłabienie układu odpornościowego, zwiększoną podatność na choroby układu oddechowego, choroby wirusowe i opryszczkę. Badania naukowców dowiodły również, że jej brak może przyczyniać się do rozwoju chorób przewlekłych: nadciśnienia tętniczego, cukrzycy typu 2, a nawet niektórych nowotworów.
Marta Pawelec przestrzega:
Nie łudźmy się, niestety niewielu z nas dostaje tyle słońca, że wystarcza ono do produkcji witaminy D. W umiarkowanej strefie klimatycznej przez 7-8 miesięcy słońca jest zdecydowanie za mało. W pozostałym zaś czasie zasłaniamy ciało, pokrywamy je kremami z filtrem czy zamykamy się w klimatyzowanych pomieszczeniach.
Kobalamina (witamina B12) jest istotnym składnikiem odżywczym. Występuje głównie w produktach pochodzenia zwierzęcego: wołowina, drób, wieprzowina. Witaminę B12 znajdziemy również w rybach i owocach morza, jajach, niektórych produktach mlecznych i wątrobie wołowej.
Jej głównym zadaniem jest udział w tworzeniu czerwonych krwinek. Witamina B12 wpływa znacząco na pracę układu nerwowego i odpowiada za poziom energii - wyjaśnia Marta Pawelec.
Niedobór tej witaminy skutkuje:
Witamina C (kwas askorbinowy) pełni istotną rolę w organizmie człowieka, do którego dostarczana jest z pożywieniem: owoce cytrusowe (pomarańcze, cytryny, grejpfruty, limonki, owoce jagodowe, kiwi, papryka czerwona i zielona, brukselka, szpinak, kapusta, kalafior, ananas, mango.
Warto pamiętać, że obróbka termiczna warzyw i owoców może zmniejszać zawartość tej witaminy.
Niedobór witaminy C manifestuje się osłabieniem układu odpornościowego, szkorbutem, problemami dermatologicznymi, problemami z układem krwionośnym, w tym pękanie naczyń krwionośnych, zmęczeniem i osłabieniem.
Kwas foliowy, znany również jako witamina B9, to niezbędny składnik odżywczy dla organizmu człowieka. By zapewnić jego odpowiedni poziom powinniśmy spożywać: liście zielonych warzyw, brokuły, awokado, cytrusy, pomidory, soczewicę, fasolę, ciecierzycę, wątrobę drobiową, jaja, produkty pełnoziarniste.
Niedobór kwasu foliowego może prowadzić do różnych konsekwencji zdrowotnych m. in.: niedokrwistości megaloblastycznej, wad wrodzonych płodu, zaburzeń neurologicznych, zaburzeń sercowo-naczyniowych i zaburzeń układu trawiennego: bóli brzucha, utraty apetytu, nudności i zaparć.
Jednym z okresów w życiu, w których trzeba ją koniecznie suplementować, jest ciąża. Suplementacja jest zalecana także u osób, które mają dietę bardzo ubogą w rośliny - podkreśla Marta Pawelec.
Niedobór mikroelementów, takich jak żelazo, cynk, jod, miedź, selen czy magnez, może prowadzić do różnych konsekwencji zdrowotnych. Mikroelementy są niezbędne dla prawidłowego funkcjonowania organizmu i pełnienia wielu ważnych funkcji.
Niedobór żelaza - może powodować niedokrwistość, która manifestuje się niskim poziomem krwinek czerwonych lub obniżonym poziomem hemoglobiny. Osoba borykająca się z niedokrwistością skarży się najczęściej na: zmęczenie, osłabienie, duszności i zawroty głowy.
Niedobór cynku - bardzo często prowadzi do osłabienia odporności, wolnego gojenia się ran i problemów dermatologicznych.
Niedobór jodu - prowokuje przede wszystkim poważne problemy z tarczycą: niedoczynność tarczycy, wole tarczycowe, problemy metaboliczne.
Niedobór miedzi - odpowiedzialny jest za zaburzenia ze strony układu nerwowego: niedorozwój układu nerwowego, neuropatie, problemy z mową i koordynacją ruchową.
Niedobór selenu - selen jest konieczny dla prawidłowego funkcjonowania tarczycy. Niedobór selenu może wpływać na produkcję hormonów tarczycy i zwiększać ryzyko wystąpienia zaburzeń tarczycy.
Niedobór magnezu - prowadzi do zaburzeń mięśniowo-nerwowych. Niedobór magnezu może powodować skurcze mięśni, drżenia, zmęczenie, zaburzenia snu i napięcia nerwowego.
Brak mikroelementów może mieć wpływ na nasze zdrowie i ogólna kondycje organizmu. Brak żelaza będzie objawiał się zmęczeniem, bladością skory, problemami z oddychaniem. Brak fluoru z kolei będzie odpowiadał za rozwój osteoporozy. Niedobory miedzi będą wpływały na gorszą pracę układu sercowo-naczyniowego. Brak jodu może odpowiadać za problemy z tarczycą, natomiast brak cynku powodować będzie problemy ze skórą, brak apetytu czy podatność na infekcje - podsumowuje dietetyczka.
Awitaminoza to stan niedoboru witamin w organizmie, który może prowadzić do różnych konsekwencji zdrowotnych. Jest to wynik braku odpowiedniej podaży witamin w diecie lub zaburzeń wchłaniania, przetwarzania lub wykorzystywania witamin przez organizm.
Jak zatem szybko uzupełnić niedobory witamin i mikroelementów?
Przede wszystkim należy zadbać o prawidłową, zbilansowaną dietę i to na co dzień, a nie od święta. Jeśli jednak borykamy się z silnym niedoborem warto sięgnąć po preparaty farmakologiczne – suplementy diety lub leki - podpowiada dietetyczka Marta Pawelec.
Serwis HaloDoctor ma charakter wyłącznie informacyjny i edukacyjny i w żadnym wypadku nie zastępuje konsultacji medycznej. W celu dokładnej diagnozy zalecany jest kontakt z lekarzem. Jeśli jesteś chory, potrzebujesz konsultacji lekarskiej, e‑Recepty lub zwolnienia lekarskiego umów wizytę teraz. Nasi lekarze są do Twojej dyspozycji 24 godziny na dobę!