Emocje po świętach: dlaczego czujemy się przytłoczeni i jak sobie pomóc

Dlaczego wiele osób odczuwa spadek nastroju po okresie świątecznym?

Emocje, które nie miały miejsca, by wybrzmieć

W święta często „zaciskamy zęby”, by przetrwać spotkania pełne niewyjaśnionych spraw, napięć czy trudnych relacji. W takim czasie rzadko pozwalamy sobie na autentyczną ekspresję uczuć. Po świętach, gdy nie trzeba już nikogo udawać ani do niczego się dostosowywać, pojawia się przestrzeń… i właśnie wtedy wiele emocji wraca z pełną siłą.

Konfrontacja z nieobecnością

Dla osób, które przeżyły stratę lub żyją z dotkliwą tęsknotą, święta bywają szczególnie bolesne. Tradycje, które kiedyś miały smak bliskości, mogą dziś stać się przypomnieniem tego, czego już nie ma. Po takim czasie naturalne jest poczucie wyczerpania, smutku czy przygnębienia.

Zderzenie oczekiwań z rzeczywistością

Społeczna narracja o „magii świąt” tworzy presję, by czuć się w określony sposób. Jeśli rzeczywistość odbiega od tej wizji, łatwo o poczucie porażki. Po świętach pojawia się więc nie tylko zmęczenie, ale także emocjonalny niedosyt.

Fizyczne i rytmowe zmiany

Zaburzenia snu, intensywność działań, podróże, zmiana diety — organizm reaguje na to wszystko opóźnionym spadkiem energii.

Rodzicielskie poczucie winy i perfekcjonizm – jak sobie z nimi radzić?

Psychoterapia dla par w późnym wieku – jak utrzymać bliskie relacje po przejściu na emeryturę?

Żałoba – jak przeżywać stratę, radzić sobie z emocjami i kiedy szukać wsparcia

Gdy komunikacja zawodzi – jak psychoterapia pomaga parom się usłyszeć

Syndrom Dorosłych Dzieci Alkoholików – co to znaczy i jak sobie pomóc?

TUS – Trening Umiejętności Społecznych: jak pomaga w codziennym życiu?

Najczęstsze objawy psychiczne i fizyczne poświątecznego przeciążenia

Objawy psychiczne:

• obniżony nastrój, przygnębienia,
• poczucie pustki lub „emocjonalnego spadku”,
• drażliwość, napięcie, mniejsza cierpliwość,
• trudności z koncentracją i poczuciem przeciążenia,
• większa wrażliwość emocjonalna, skłonność do wycofania,
• uczucie osamotnienia, zwłaszcza gdy święta były trudne lub pełne napięć

Objawy fizyczne:

• zmęczenie, brak energii,
• bóle głowy i napięcie mięśni, szczególnie karku i ramion,
• zaburzenia snu - zarówno bezsenność, jak i nadmierna senność
• dolegliwości trawienne po zmianie diety i rytmu dnia,
• uczucie „przeciążenia” organizmu, obniżona odporność.

Jakie codzienne nawyki mogą wspierać zdrowie psychiczne w okresie poświątecznym?

Delikatne porządkowanie codzienności

Po świętach warto nie wymagać od siebie natychmiastowego powrotu do pełnej produktywności. Pomaga wyznaczenie kilku prostych, wykonalnych czynności — jak oddechowa przerwa, lekki spacer, realna porcja obowiązków.

Kontakt z ciałem

Ciało bardzo precyzyjnie sygnalizuje, czego potrzebuje: rozciągnięcia, ruchu, odpoczynku, rytmu. Regularność posiłków i snu działa jak kotwica stabilizująca samopoczucie.

Światło i świeże powietrze

W okresie zimowym potrzebujemy ich bardziej niż zwykle - wpływają na energię i regulację nastroju.

Powrót do rzeczy, które dają poczucie normalności

Ulubiona herbata, jeden telefon do wspierającej osoby, fragment książki przed snem - drobiazgi, które przywracają ciągłość i bezpieczeństwo.

Jak radzić sobie z poczuciem winy lub frustracją po świątecznych wydatkach, jedzeniu czy rodzinnych napięciach?

Po świętach wiele osób czuje ciężar emocji: wydatki, które okazały się większe niż planowano,  większa ilość spożywanego jedzenia, czy napięte relacje rodzinne, które odżyły przy wspólnym stole. Poczucie winy i frustracja nie są oznaką braku kontroli -  to naturalna reakcja na okres przeciążenia. Oto sposoby, które pomagają wrócić do równowagi:

1. Nadaj emocjom nazwę i miejsce

Zamiast od razu je oceniać, spróbuj określić, co dokładnie czujesz: złość na siebie? wstyd? rozczarowanie? żal? Nazwanie emocji działa jak uporządkowanie rozsypanych klocków - przestają tworzyć chaotyczną masę, którą trudno udźwignąć.

2. Spójrz na swoje zachowania w szerszym kontekście

Święta to okres większej presji, ograniczonego czasu, intensywnych bodźców i wysokich oczekiwań społecznych. W takich warunkach reagujemy szybciej, bardziej impulsywnie, mniej racjonalnie. To nie oznacza braku odpowiedzialności - ale pozwala zrozumieć, że twoje zachowania wynikały z przeciążenia, a nie z „wad charakteru”.

3. Oceniaj fakty, nie wyobrażenia

Zamiast powtarzać sobie: „Przesadziłem/am”, „Zepsułem/am święta”, „Nie powinno tak być”, zadaj pytania:

• Co tak naprawdę się wydarzyło?
• Jakie były okoliczności?
• Co mogę zrobić, aby poprawić swoją sytuację w najbliższych dniach?

Skupienie się na faktach zamiast na ocenie zmniejsza emocjonalną intensywność.

4. Zaplanuj małe działania naprawcze

Zamiast myślenia o „odrabianiu strat”, wprowadź drobne kroki, które budują poczucie wpływu:

• uporządkowanie budżetu na najbliższy miesiąc,
• powrót do regularnych posiłków i snu,
• krótkie, codzienne przerwy na wyciszenie,
• jedna spokojna rozmowa z osobą, z którą w święta pojawiło się napięcie (gdy obie strony są gotowe).

Kluczem jest realizm, nie perfekcja.

5. Zrezygnuj z samokarania

Wielu osobom po świętach towarzyszy odruch surowych obietnic: „od jutra żadnych słodyczy”, „zero wydatków”, „muszę być bardziej opanowany/a”. Surowe zakazy często prowadzą do kolejnego przeciążenia. Dużo skuteczniejsze jest podejście: „Zadbam o siebie tak, aby kolejny tydzień był dla mnie bardziej wspierający niż miniony.”

6. Oddziel odpowiedzialność od winy

To ważne psychologicznie rozróżnienie:

• odpowiedzialność oznacza: „co mogę zrobić teraz i w przyszłości?”,
• wina oznacza utknięcie w myślach o przeszłości, na którą nie mamy już wpływu.

Budowanie odpowiedzialności daje energię; utrzymywanie winy - drenuje.

7. Jeśli napięcia dotyczyły relacji - uznaj, że to normalne

Święta nie rozwiązują wieloletnich konfliktów. Jeśli spotkania rodzinne były trudne, nie jest to dowód na porażkę, tylko sygnał, że pewne kwestie nadal wymagają czasu, granic lub rozmowy. Dobrze jest też przyjąć, że nie każda relacja musi być harmonijna, żebyś czuł/a się w porządku.

Dowiedz się więcej

o zdrowiu psychicznym i pomocy psychologicznej

Sprawdź

Jak przywrócić równowagę między obowiązkami a czasem dla siebie?

Po świętach wiele osób wraca do codzienności z poczuciem przeciążenia. Aby stopniowo odzyskać równowagę, warto wprowadzić kilka prostych zasad:

1. Zacznij spokojniej, niż Ci się wydaje, że „powinieneś/ powinnaś”

Daj sobie kilka dni na łagodny powrót do rytmu. Organizm potrzebuje czasu, by wyciszyć napięcie po intensywnym okresie.

2. Ustal 2–3 priorytety na dzień

Skrócenie listy zadań zmniejsza presję i ułatwia odzyskanie poczucia kontroli.

3. Zaplanuj przerwy tak samo jak obowiązki

Krótka przerwa, spacer lub chwila wyciszenia mają realny wpływ na regenerację — jeśli są traktowane jako stała część dnia.

4. Postaw małe granice

Odmówienie dodatkowego zadania, skrócenie rozmowy czy jedno popołudnie wyłącznie dla siebie to drobne, ale bardzo skuteczne kroki.

5. Obserwuj swoje sygnały przeciążenia

Znużenie, rozdrażnienie czy trudności z koncentracją to informacja, że potrzebujesz zwolnić, a nie „bardziej się postarać”.

Kiedy warto poszukać profesjonalnej pomocy?

Zdecydowanie warto rozważyć kontakt ze specjalistą, jeśli:

• obniżony nastrój lub poczucie pustki utrzymują się dłużej niż kilka tygodni,
• pojawia się trwałe poczucie przeciążenia, brak energii lub utrata sensu,
• doświadczenie straty lub samotności staje się codziennym ciężarem,
• czujesz, że nie masz już narzędzi, by samodzielnie wrócić do równowagi.

Rozmowa z psychologiem lub psychoterapeutą pozwala uporządkować doświadczenia, nazwać emocje i odzyskać poczucie wewnętrznego oparcia.