Anemia – z czego wynika niedokrwistość?

Rodzaje anemii

Anemia w trakcie ciąży. Co jeść, by jej uniknąć?

Krwiomocz. Co może oznaczać obecność krwi w moczu?

Hemoglobina. Jej niedobór zwiastuje poważne kłopoty

Zapobieganie niedokrwistości u niemowląt. Na co zwrócić uwagę?

Hemofilia - kto może ją odziedziczyć?

Niedokrwistość niedoborowa

Najczęściej występuje niedokrwistość niedoborowa, która wywołana jest niskim poziomem żelaza w organizmie.

Jest ona naprawdę częsta i stanowi ok. 80 proc. wszystkich przypadków niedokrwistości. Charakterystyczne dla niej jest wypadanie włosów, stają się one łamliwe i matowe, tak samo, jak paznokcie, które dodatkowo się rozdwajają. Typowa jest również bladość skóry, szybkie męczenie się (zadyszka może pojawić się po wejściu na półpiętro), występować mogą bóle mięśni i omdlenia. Bardzo ważne jest znalezienie jej przyczyny oraz uzupełnienie braków żelaza.

Przyczyn jej wystąpienia może być kilka, jednak najczęściej wymienia się:

• zaburzenia wchłaniania żelaza,
• dostarczanie niewystarczającej ilości żelaza do organizmu,
• zwiększone zapotrzebowanie na żelazo (dotyczy to kobiet w ciąży, karmiących oraz dzieci),
• utrata żelaza – spowodowana może być krwawieniami z przewodu pokarmowego, układu moczowego czy układu rodnego, w tym bardzo obfitymi miesiączkami.

Anemia spowodowana rozpadem czerwonych krwinek to tzw. anemia hemolityczna. Wyróżnić można również niedokrwistość megaloblastyczną oraz aplastyczną.

W tej pierwszej, mamy do czynienia ze zwiekszoną iloscia erytrocytow, bardzo często jest to spowodowane niedoborem wit. B12 oraz kwasu foliowego, natomiast niedokrwistość aplastyczna ma miejsce, kiedy dochodzi do zaniku szpiku kostnego.

Anemia megaloblastyczna

Jest spowodowana małą ilością kwasu foliowego oraz wit B12. Najczęściej jest to wynikiem źle zbilansowanej diety, natomiast może być również wynikiem zaburzeń wchłaniania substancji z przewodu pokarmowego.

Charakterystyczne dla tego typu niedokrwistości objawy to:

• drżenie mięśni oraz rąk ich drętwienie i mrowienie,
• zaburzenia oddawania moczu,
• zaburzenia świadomości,
• problemy z koncentracją,
• przebarwienia skóry,
• częste zajady w kącikach ust.

W przypadku tej anemii leczenie polega na uzupełnieniu niedoborów, w ostrych przypadkach pacjentowi podaje się zastrzyki z wit. B12.

Niedokrwistość hemolityczna

W jej przebiegu dochodzi do nadmiernej hemolizy, czyli rozpadu krwinek czerwonych. Najczęściej w jej wyniku pojawia się żółtaczka. W krwi widoczny jest podwyższony poziom bilirubiny, żelaza oraz retikulocytów. Wydalany mocz jest zdecydowanie ciemniejszy, na skutek podwyższonego stężenia urobilinogenu.

Anemia hemolityczna może być:

• wrodzona – powstaje na skutek nieprawidłowości w budowie krwinek lub w przebiegu chorób autoimmunologicznych,
• nabyta – wywołana jest patogenami pochodzącymi z zewnątrz, wirusami, bakteriami, przyjmowaniem leków lub szkodliwym działaniem substancji toksycznych np. metali ciężkich.

Leczenie przebiega najczęściej z udziałem glikokortykosteroidów, czasami niezbędna może być transfuzja krwi.

Anemia aplastyczna

Dotyczy pacjentów w każdym wieku, a w jej przebiegu zaburzone zostają procesy krwiotwórcze szpiku kostnego. Może ona wystąpić nagle i w skrajnych przypadkach wywołać śmierć. Główne objawy to samoistne krwawienia, osłabienia, omdlenia oraz powstawanie siniaków.

Wymienić można kilka przyczyn jej powstania:

• zakażenia wirusowe,
• chemioterapia i radioterapia,
• wystawienie na kontakt ze środkami owadobójczymi, oraz chwastobójczymi i benzenem,
• zażywanie niektórych antybiotyków oraz leków na reumatoidalne zapalenie stawów,
• choroby tkanki łącznej,
• choroby autoimmunologiczne.

W procesie leczenia stosuje się antybiotyki, leki przeciwgrzybicze, wykonuje się również przeszczepy szpiku kostnego. Wdrożone leczenie zależy od wieku oraz ogólnego stanu zdrowia chorego.

Ze względu na przebieg, jaki przyjmuje choroba wyróżnić można kilka rodzajów:

• anemia łagodna – stężenie hemoglobiny wynosi 10-12 g/ dl,
• anemia umiarkowana – poziom hemoglobiny wynosi 8-9,9 g/ dl,
• anemia ciężka – stężenia hemoglobiny wynosi 6,5- 7.7 g/ dl,
• anemia zagrażająca życiu – hemoglobina spada poniżej 6,5 g/ dl.

Jakie są inne najczęstsze przyczyny anemii?

• przyjmowanie niektórych leków i antybiotyków,
• głodówki,
• źle zbilansowana dieta wegańska,
• alkoholizm,
• białaczka,
• HIV i AIDS,
• szpiczak.

Jak zdiagnozować anemię?

Diagnostyka polega na wykonaniu badania morfologii krwi, w którym określony zostanie poziom erytrocytów, hemoglobiny oraz hematokrytu. Wartości poniżej norm świadczą o niedokrwistości.

Normy dla erytrocytów:

• kobiety  4,2-5,4 mln/mm3
• mężczyźni 4,7-6,2 mln/mm3
• dzieci 6,5-7,5 mln/mm3

Normy hemoglobiny:

• kobiety 12-16 g/dl
• mężczyźni 14-18 g/dl
• dzieci 14,5-19,5 g/dl

Normy hematokrytu:

• kobiety 35-47%
• mężczyźni 42-52%
• dzieci 44-80%

Na czym polega leczenie anemii?

Anemia jest groźną chorobą, która nieleczona może wywołać duże szkody w organizmie.

Najłatwiejszą do wyleczenia formą niedokrwistości jest ta wynikająca z niedoborów, w ich wypadku stosuje się suplementację lub zastrzyki, które mają przywrócić prawidłowy poziom substancji.

Jeżeli niedokrwistość pojawia się na skutek choroby, leczona zostaje najpierw ta choroba. W wypadku ostrych i zagrażających życiu anemii wykonuje się transfuzję, plazmaferezę oraz przeszczep szpiku.