Czy to pasja czy już uzależnienie? Jak pomóc dziecku zachować umiar? I co zrobić, gdy go nie ma? Jak przywrócić właściwe proporcje? - Uzależnienie dziecka od gier komputerowych jest tylko objawem, tym, co widzimy na zewnątrz. Przyczyną są inne wewnętrzne powody, niezaspokojone potrzeby, próby radzenia sobie z konfliktami, emocjami - przyznaje Beata Gutkowska, specjalistka psychoterapii uzależnień.
Psycholog Mark D. Griffiths wprowadził pojęcie uzależnienia technologicznego. To niechemiczne, behawioralne zależności powstałe w wyniku interakcji człowieka z maszyną.
Wśród nich wymienia się m.in. nałogowe używanie Internetu i komputera, tzw. siecioholizm, nadużywanie telefonu komórkowego tzw. fonoholizm lub nomofobia, patologiczne używanie gier komputerowych - objaśnia nasza ekspertka, Beata Gutowska.
Korzystanie z internetu nie wymaga wysiłku, dostarcza przyjemności poprzez wzmocnienia np. polubienia, wiadomości, zabawne strony czy obrazki. Sieć daje możliwość dowolnej autoprezentacji, kreowania wirtualnej tożsamości (osoby nieśmiałe, mające trudności z radzeniem sobie ze stresem).
W Internecie dziecko nie czuje lęku przed zdemaskowaniem. W każdej chwili można zerwać kontakt z siecią. Natomiast w wirtualnych grach internetowych uczestnicy w tym samym czasie wchodzą ze sobą w interakcje. Gry umożliwiają zbudowanie innej osobowości, postaci, pod której osłoną gracz będzie występował, a ukrycie swojej prawdziwej osobowości - zauważa psychoterapeutka.
Anonimowość pozwala na swobodną ekspresję i tworzenie dowolnych postaci. Grając osoba nakłada na siebie maski, prowadząc równoległe, wirtualne życie. Wirtualne gry mogą zaspokajać podstawowe potrzeby psychologiczne człowieka i dlatego są tak atrakcyjne.
Nasza specjalistka wskazuje na trzy czynniki, które predysponują do uzależnień behawioralnych - osobowościowe, związane z rodzicami i rodziną oraz społeczno kulturowe:
Wymienić można trzy fazy powstawania uzależnienia od internetu. Pierwsza faza to faza zaangażowania, oznacza ona używanie internetu okazjonalnie, jako formę rozrywki, zdobywania i przekazywania informacji.
Druga faza to faza zastępowania - w tej fazie należy być uważnym na to, co dzieje się z dzieckiem. Wyraża ona wewnętrzną postawę przebywania w sieci, kilkugodzinne przebywanie w sieci, utrata zainteresowań, pojawiają się obsesyjne myśli i sny, potrzeba utrzymywania kontaktów wirtualnych - tłumaczy psychoterapeutka uzależnień.
Faza ucieczki jest trzecią fazą i wyraża się poprzez codzienne wielogodzinne korzystanie z sieci, zaniedbywanie codziennych obowiązków, ucieczka od realnego świata, realnych relacji, trudności w radzeniu sobie w świecie rzeczywistym.
Można wskazać szereg sygnałów ostrzegawczych, które powinny zapalić rodzicom lampkę alarmową:
Co robić jeśli rodzic zauważy niepokojące sygnały w zachowaniu dziecka? Psychoterapeutka Beata Gutkowska odpowiada:
Warto porozmawiać z dzieckiem o swoich spostrzeżeniach, powiedzieć o swoim zmartwieniu, o swoich uczuciach w związku z sytuacją czy jego zachowaniami. Zainteresować się jego światem wewnętrznym - zapytać o to, czego potrzebuje, co przeżywa, czego doświadcza w relacji z rodzicami, rówieśnikami. Powiedzieć o tym, co rodzic widzi, nazwać to - nie w postawie krytykującej, oceniającej czy karzącej, ale w atmosferze zrozumienia, przyjęcia i gotowości do pomocy. Zapewniać o swojej obecności i chęci pomocy.
Kolejnym krokiem byłoby ograniczenie czasu dziecku przed komputerem, ustalenie jasnych granic i warunków korzystania z sieci i komputera, skierowanie większej uwagi na dziecko, zagospodarowanie mu czasu, zapisanie na dodatkowe zajęcia. To będzie wymagało zaangażowania całej rodziny, zmiany sposobu jej funkcjonowania.
Zdaniem naszej ekspertki, kiedy pojawia się uzależnienie w rodzinie to w zasadzie cały system rodzinny potrzebuje wsparcia z zewnątrz, ze strony specjalistów.
Warto udać się z dzieckiem do placówki, która udzieli profesjonalnego wsparcia np., do poradni leczenia uzależnień dla dzieci i młodzieży, specjalisty, który specjalizuje się w uzależnieniach i pracy z dziećmi i młodzieżą. Terapeuta zawsze jest po stronie rodziny. Udając się na wizytę terapeuta uzależnień zbierze dokładny wywiad, pomoże nazwać problem, rozpoznać skalę problemu czy konflikty, które się za tym kryją - przekonuje Beata Gutkowska.
I dodaje:
Uzależnienie dziecka od gier komputerowych jest tylko objawem, tym, co widzimy na zewnątrz. Przyczyną są inne wewnętrzne powody, niezaspokojone potrzeby, próby radzenia sobie z konfliktami, emocjami. Granie w gry komputerowe jest sposobem na regulowanie emocji przez dziecko.
Zalecana jest wizyta rodziców z dzieckiem u lekarza psychiatry w celu postawienia diagnozy, następnie psychoterapia systemowa, rodzinna, a także psychoterapia indywidualna zarówno dziecka, jak i członków rodziny.
Serwis HaloDoctor ma charakter wyłącznie informacyjny i edukacyjny i w żadnym wypadku nie zastępuje konsultacji medycznej. W celu dokładnej diagnozy zalecany jest kontakt z lekarzem. Jeśli jesteś chory, potrzebujesz konsultacji lekarskiej, e‑Recepty lub zwolnienia lekarskiego umów wizytę teraz. Nasi lekarze są do Twojej dyspozycji 24 godziny na dobę!