Genogram rodziny, genogram seksualny. Do czego mogą się przydać?

Genogram rodziny

Mapa relacji rodzinnych może mieć dla nas niezwykle istotną wartość terapeutyczną, osobistą, ale i sentymentalną. Psycholog Nikola Jabłońska, tak tłumaczy, czym jest genogram rodziny:

Genogram rodzinny jest graficznym sposobem przedstawienia relacji i powiązań rodzinnych, poniekąd jest to forma drzewa genealogicznego, uwzględniająca przekazy transgeneracyjne. Składa się z określonych znaków i symboli oznaczających płeć, wiek, biologiczne, jak i prawne powiązania. Obejmuje co najmniej 3 generacje danej rodziny.

Taki genogram możemy wykonać samodzielnie, ale możemy również skorzystać ze wsparcia terapeuty:

Oczywiście możemy pokusić się na stworzenie go samemu bądź zgłaszając się do specjalisty. Jest on często formą pracy terapeutycznej z pacjentem. Służy analizie struktury rodziny, dostarczając informacji, takich jak dane demograficzne: mieszkanie, płeć, wiek, wykształcenie, zawód, straty: śmierć, żałoba, samobójstwa, zmiany: kryzys, ciąża, zmiany pracy, przeprowadzki - dodaje ekspertka.

Genogram. Miłość do własnych rodziców często bywa wyzwaniem!

Jak pies z kotem. Agresja wśród rodzeństwa

Jak wychowywać rodzeństwo? Terapeuta nie ma wątpliwości co najważniejsze

Odporność psychiczna dziecka. Rodzicu, ważne zadanie przed tobą

Psycholożka o miłości w internecie. Czy to może się udać?

Kiedy seks staje się ryzykowny. Seksuolog: cierpi ciało, cierpi psychika

Co bada genogram rodziny? Jakich informacji dostarcza?

Zanim przystąpimy do stworzenia genogramu rodziny, warto odpowiedzieć sobie na pytanie, po co to robimy, co chcemy dzięki niemu osiągnąć, na jakie pytania znaleźć odpowiedź. Tworząc mapę relacji rodzinnych, możemy postawić na przyjrzenie się przekonaniom i mitom, które kształtują relacje z najbliższymi na przykład o matriarchacie, dominacji płci, czy dominacji z racji wieku. Genogram rodzinny dostarcza nam też cennej wiedzy o powtarzanych wzorcach rodzinnych przekazywanych z pokolenia na pokolenie. Osoby, które zdecydowały się na stworzenie genogramu rodziny, podkreślają również, że dzięki pracy w to włożonej poznały również rodzinne tajemnice, zmierzyły się z rodzinnymi tematami tabu czy dziedziczonymi mechanizmami regulacji emocji.

Analizując genogram rodziny, zyskujemy wiele informacji odnośnie struktur oraz funkcjonowania danego systemu oraz wzory rodzinne, które przechodzą z pokolenia na pokolenie na przykład: nadopiekuńczość matki, nieudane relacje, unikający rodzic. Otrzymujemy wtedy wiedzę dotyczącą stylów przywiązania, mechanizmów zachowań czy też sposobów reagowania na stres - wyjaśnia Nikola Jabłońska.

Wykonanie genogramu rodziny może mieć również aspekt medyczno-pragmatyczny:

Genogram rodziny  bada też kwestie medyczne, takie jak choroby czy ich metody leczenia, dzięki czemu dana osoba ma świadomość możliwych predyspozycji chorobowych - dodaje psycholożka.

Zysk ze znajomości relacji rodzinnych

Dzięki dokładnej znajomości relacji rodzinnych uświadamiamy sobie, co stwarza nam trudności, co jest ukryte bądź niejasne w relacjach z najbliższymi. Stworzony genogram pozwala również skonkretyzować źródło problemu:

Można rozpoznać, w której fazie cyklu życia rodziny obecnie się znajdujemy i jaki ma wpływ na nasze wcześniejsze, teraźniejsze i przyszłe zachowanie, odpowiednio je modelując. Dokonujemy weryfikacji własnego życia, analizując i poznając samego siebie, odpowiadając sobie na pytanie, dlaczego zachowujemy się w określony sposób oraz dlaczego popełniamy dane błędy. Zwiększamy zatem poziom świadomości odnośnie relacji rodzinnych, mając wpływ na ich budowanie przez nas samych - tłumaczy Nikola Jabłońska.

Co ciekawe taki genogram możemy stworzyć wspólnie z innymi członkami rodziny. W tedy nasza praca nabierze również charakteru integracyjnego, scalającego rodzinę.

Czym  jest genogram seksualny?

Jedna z naszych Czytelniczek zgłosiła się do nas z trudnym dla niej problemem, obciążającym przede wszystkim jej relacje z córką. Napisała tak:

Moja mama całe życie demonizowała ciążę. Nieustannie ostrzegała mnie przed nią, budując napięcie w tym temacie nawet wtedy kiedy nie było to konieczne. To sprawiło, że zaczęłam unikać zbliżeń seksualnych ze strachu przed ciążą. To znacząco wpłynęło na mój związek z partnerem, ale niestety wpływa również na relacje z nastoletnia córką. Cały czas powtarzam sobie, że nie chce zachowywać się jak matka, codziennie powtarzam jej błąd, napominając córkę, co straci, jeśli zajdzie w nieplanowaną ciążę. Czy da się nam pomóc?

Pracując nad genogramem rodzinnym, nie można pominąć jego aspektu seksualnego. Informacje te są w tym obszarze o tyle istotne, iż dają nam podstawy do wnioskowania o danej relacji partnerskiej głównie obejmując  style przywiązania, typ relacji czy rodzaju trudności. Najprościej mówiąc łatwiej nam wtedy odpowiedzieć na pytanie jakim partnerem życiowym jesteśmy, ale też, jakie partnera poszukujemy, co determinuje nasz wybór, jakich relacji chcemy i jakie relacje znamy.

Analizując charakterystykę danego stylu, mamy możliwość zobrazowania jak dana osoba tworzy relacje z partnerem, innymi bliskimi, ale przede wszystkim jak wyglądała ich specyfika w poprzednich pokoleniach. Daje to świadomość powielanych wzorców, błędnych spostrzeżeń czy schematu wchodzenia w związki - wyjaśnia nasza ekspertka.

W tworzeniu genogramu seksualnego będzie poruszanych więcej tematów z zakresu życia seksualnego osób należących do danej rodziny, między innymi podejście do tematu seksu w rodzinie -

Sprawdzimy więc, czy seks był tematem tabu, czy wręcz przeciwnie, czy przeprowadzona została edukacja seksualna, jaki jest przekazy pokoleniowy dotyczące ciąży, współżycia, relacji małżeńskiej, pełnienie ról płciowych. Zyskując takie informacje, mamy możliwość świadomej analizy przekonań, obecnych na przestrzeni poprzednich pokoleń - dodaje Nikola Jabłońska.

Geneogram seksualny stanowi swoiste uzupełnienie genogramu rodziny. Pogłębiony w nim zostaje aspekt seksualności poszczególnych jej członków i całego systemu i niejednokrotnie w terapii stanowi źródło odpowiedzi na problemy związane z seksualnością, relacjami, trwałością związków czy przyjętymi modelami wychowania najmłodszych członków rodziny.