Biorytm – czym jest i jak o niego zadbać?

Historyczna teoria biorytmu

Podział rytmu dobowego człowieka na fazy aktywności i snu nie jest nowym odkryciem, lecz sama definicja biorytmu ma swoje korzenie w tezach niemieckiego lekarza żyjącego w XIX wieku. Wilhelm Fliess doszedł wówczas do wniosku, że funkcjonowanie ludzkich organizmów ma charakter cyklów, które wzajemnie po sobie następują. Niemiecki laryngolog wydzielił również 2 główne obszary aktywności, które oddziałują na ciało człowieka niezależnie od siebie. W ten sposób teoria badacza oparta została na trwającym 28 dni cyklu emocjonalnym oraz o 5 dni krótszym cyklu fizycznym. Teoria biorytmu zakładała, że wraz z czasem trwania każdy cykl wchodzi w różne fazy – dodatnie i ujemne – i to właśnie one warunkują zmiany, które każde z nas obserwuje w swoim życiu. Siły witalne, motywacja, wydajność pracy i słuszność podejmowanych decyzji mają być uzależnione właśnie od aktualnej fazy biorytmu, którego przebieg jest indywidualny dla każdego człowieka.

W późniejszych latach koncepcja biorytmu była dalej rozwijana, nie ulega jednak wątpliwości, że założenia Fliessa opierały się bardziej na aspektach numerologicznych, niż na dokładnych badaniach parametrów ciała człowieka. Obecnie teorię zaproponowaną przez Niemca odrzuca większość środowiska naukowego, ale samo zainteresowanie Fliessa cyklicznością rytmu dobowego znajduje swoje poparcie w badaniach nad człowiekiem. Tym samym XIX-wieczne wnioski Niemca traktowane są współcześnie raczej w kategoriach ciekawostki, inne dowody naukowe w pełni potwierdzają jednak same założenia cykliczności rytmu dobowego. To właśnie z tego powodu w celu poprawy jakości snu staramy się ograniczyć obfitość posiłków spożywanych tuż przed położeniem się lub wybieramy materac chłodzący, który ma wpłynąć na szybkość zasypiania.

Dowiedz się więcej

o zdrowiu psychicznym i pomocy psychologicznej

Sprawdź

Rytm dobowy człowieka – na czym polega?

Funkcjonowanie naszych organizmów jest w ogromnej mierze zależne od otoczenia, w jakim przebywamy. Z tego powodu ilość światła dziennego wpływa na regulację hormonalną, która obejmuje między innymi intensywność produkcji melatoniny. Informacja o zmniejszeniu ilości światła wokół nas skutkuje przekazaniem informacji do szyszynki, czyli gruczołu odpowiedzialnego za produkcję hormonu snu, a to z kolei powoduje zwiększenie wydzielania melatoniny. Zegar biologiczny wskazuje wówczas na porę snu, a to natomiast prowadzi do pojawienia się uczucia senności, spowolnienia procesów jelitowych i ogólnego spadku koncentracji oraz zdolności do uczenia się. W dalszej kolejności ma miejsce faza kluczowa dla regulacji funkcjonowania układów i narządów, czyli sen, a w okolicach godziny 6:00 lub 7:00 dochodzi do spadku wydzielania melatoniny, wybudzenia i stopniowego odzyskiwania energii wraz z nastaniem nowego dnia.

W powyższy sposób opisać można niemalże każdy układ ciała człowieka, ponieważ rytm dobowy reguluje działanie układu sercowo-naczyniowego, nerwowego, odpornościowego, wydalniczego i wielu innych. Kluczem do zrozumienia samego rytmu dobowego jest sam aspekt cykliczności, ponieważ poprawnie działający zegar biologiczny charakteryzuje się powtarzalnością faz, których czas trwania i moment następowania są zbliżone do siebie w każdej kolejnej dobie. Sen wciąż stanowi dla naukowców jeden z mniej zbadanych obszarów, lecz niepodważalnym faktem jest to, że odpowiednio długi czas trwania i wysoka efektywność odpoczynku nocnego to jedne z najważniejszych aspektów prowadzenia zdrowego i zgodnego z naturalnym rytmem dobowym stylu życia. Nie należy lekceważyć znaczenia snu, dlatego już teraz znajdź wygodny materac 90x200 tanio u sprawdzonego producenta. Pamiętaj – poprawa efektywności snu to klucz do lepszego życia!

Jak się lepiej wysypiać?

Jakość snu jest zależna od wielu czynników, jednak wprowadzanie zmian w tym obszarze życia warto rozpocząć od najprostszych działań. Temperatura w sypialni powinna mieścić się w przedziale od 16 do 18 stopni Celsjusza, przez co zimą zaleca się zmniejszenie intensywności ogrzewania pomieszczenia przez grzejniki, natomiast latem schładzanie sypialni przed każdą nocą. Dodatkowo należy ograniczyć spożywanie alkoholu, papierosów i kofeiny w okresie poprzedzającym położenie się do łóżka, a także zrezygnować z korzystania z emitujących niebieskie światło urządzeń elektronicznych na kilka godzin przed planowanym zaśnięciem. Z kolei alergicy i osoby z dodatkowymi problemami zdrowotnymi powinny zdecydować się na zakup produktu o statusie wyrobu medycznego, takiego jak na przykład materac Hilding Pasodoble, który będzie zmniejszał dolegliwości bólowe kręgosłupa lub odczuwane objawy alergii. Wreszcie czas spożywania posiłków – kolacja zjedzona po godzinie 18:00 z pewnością nie zrujnuje całego rytmu dobowego, warto jednak ograniczyć konsumpcję obfitych posiłków w czasie poprzedzającym zasypianie. Mniejsza ilość pracy dla układu pokarmowego z pewnością przyspieszy proces zasypiania i poprawi jakość snu.