Lęki, koszmary, objawy depresji. Kiedy powódź rujnuje psychikę

Dlaczego osoby, które doświadczyły powodzi mogą potrzebować wsparcia psychologicznego?

Nasza ekspertka, Barbara Wesołowska-Budka odpowiada:

Osoby doświadczające traumatycznych wydarzeń takich jak powódź, często odczuwają lęk przed przyszłością, niepewność o los swoich bliskich i o to, czy będą w stanie odbudować swoje życie. Psychiczne skutki powodzi mogą wpływać na różne sfery życia, od pracy, przez relacje rodzinne, po zdrowie fizyczne.
 

I podkreśla:

- Pomoc psychologiczna jest w takich sytuacjach niezbędna, ponieważ pozwala ludziom na przepracowanie trudnych emocji i traum. Powódź nie tylko zniszczyła ich fizyczne otoczenie, ale również mogła wstrząsnąć ich fundamentem bezpieczeństwa.
 

W takich przypadkach specjalista pomaga w procesie odbudowywania stabilności emocjonalnej. Pozwala zrozumieć mechanizmy, jakie uruchamia w nas trauma, i krok po kroku przepracować trudne emocje, które niejednokrotnie są zbyt przytłaczające, by poradzić sobie z nimi samodzielnie.

 
- Wsparcie psychologiczne nie polega jedynie na rozmowie, ale na tworzeniu przestrzeni, w której osoba poszkodowana może czuć się bezpieczna, gdzie nikt jej nie ocenia i gdzie może zrozumieć, że jej emocje są naturalną reakcją na trudne okoliczności - tłumaczy.

 
Psychoterapeuta może pomóc w budowaniu nowych narzędzi radzenia sobie z trudnymi sytuacjami i wzmocnić wewnętrzne zasoby pacjenta, które zostały osłabione przez kryzys.

Echo dzieciństwa w dorosłym życiu – dlaczego warto sięgnąć po terapię w każdym wieku

Trauma poporodowa. Gdy kobiety nie chcą więcej dzieci

Trauma i jej długofalowe skutki

L4 po epizodzie psychozy alkoholowej. Diagnostyka, leczenie i regeneracja

Dieta dopaminowa – czy jedzenie może naprawdę poprawić nastrój?

Po 60. roku życia coraz trudniej o spokojną noc? Sprawdź, co pogarsza sen seniorów

Kiedy szukać pomocy u specjalisty?

Osoby dotknięte powodzią mogą początkowo odczuwać silny szok, niedowierzanie i próbować funkcjonować w trybie przetrwania, skupiając się na działaniach natychmiastowych – poszukiwaniu schronienia, organizowaniu pomocy dla siebie i bliskich.
 

- Jednak po pewnym czasie, gdy sytuacja zaczyna się stabilizować, zaczynają ujawniać się skutki psychiczne. U niektórych osób mogą one pojawić się natychmiast, u innych mogą być opóźnione i pojawić się po tygodniach, a nawet miesiącach - przyznaje Barbara Wesołowska-Budka. 
 

Objawy, które mogą sugerować potrzebę kontaktu z psychologiem, to przede wszystkim:

• uporczywe lęki, które nie ustępują, 
• koszmary senne, 
• natrętne myśli związane z powodzią,
• unikanie sytuacji, które mogą przypominać o katastrofie.

Mogą również pojawić się objawy depresji, takie jak poczucie bezradności, smutek, utrata zainteresowań, a także trudności w codziennym funkcjonowaniu – zarówno w życiu zawodowym, jak i osobistym. 
 

- Długotrwały stres związany z utratą stabilności i niepewnością co do przyszłości może prowadzić do wyczerpania psychicznego, a nawet do zaburzeń somatycznych, takich jak bóle głowy, napięcie mięśniowe czy problemy z sercem - ostrzega psycholog. 
 

Osoby mogą czują się osamotnione i niezrozumiane, zwłaszcza jeśli ich bliscy nie przeszli przez podobne wydarzenia. 

- Mogą również odczuwać wstyd, że nie radzą sobie emocjonalnie z sytuacją, co jeszcze bardziej pogłębia ich problemy. Ważne jest, aby zrozumieć, że uczucia te są naturalne i że nie ma wstydu w poszukiwaniu wsparcia - przekonuje nasza ekspertka. 

Wsparcie psychologiczne dla powodzian. Jak specjalista może pomóc?

Specjalista może pomóc osobom, które doświadczyły powodzi, poprzez zastosowanie szeregu technik, które wspierają powrót do równowagi psychicznej i emocjonalnej.
 

- Pierwszym krokiem jest stworzenie bezpiecznej przestrzeni, w której pacjent może otwarcie dzielić się swoimi emocjami i obawami. Wielu z nich zmaga się z intensywnym stresem pourazowym, który objawia się lękiem, niepokojem, natrętnymi myślami o powodzi czy trudnościami ze snem. Specjalista pomoże w identyfikowaniu tych objawów i wprowadzi odpowiednie narzędzia, aby sobie z nimi radzić - tłumaczy Barbara Wesołowska-Budka. 
 

I dodaje:

 - Ja jestem psychoterapeutką poznawczo behawioralnej, więc dla mnie bliskie jest prowadzenie pacjenta ku temu, jak rozpoznawać i modyfikować myśli, które nasilają objawy lękowe. Pacjent, pracując w ten sposób, uczy się, jak przekształcać negatywne myśli na bardziej adaptacyjne, a to pomaga w radzeniu sobie z sytuacjami przypominającymi traumatyczne wydarzenia.
 

Warto też wspomnieć o wsparciu w nauce technik radzenia sobie ze stresem. Specjalista może wprowadzić techniki regulacji oddechu, relaksacji progresywnej czy uważności, które pomagają pacjentom w radzeniu sobie z fizjologicznymi objawami lęku.

Ważnym elementem wsparcia terapeutycznego jest także edukacja dotycząca normalnych reakcji emocjonalnych na traumę, co z kolei pomaga pacjentowi zrozumieć, że nie jest "sam" w swoich przeżyciach.

- Poszukiwanie pomocy u specjalisty ma wiele zalet, ponieważ trudne doświadczenia takie jak powódź mogą prowadzić do przewlekłego stresu, depresji, a w dłuższej perspektywie nawet do problemów zdrowotnych. Specjalista pomoże pacjentowi zrozumieć mechanizmy stojące za jego reakcjami emocjonalnymi i wspomoże w znalezieniu narzędzi do radzenia sobie z codziennymi trudnościami - wyjaśnia nasza ekspertka. 

Pomoc psychologiczną można znaleźć w lokalnych ośrodkach zdrowia psychicznego, placówkach terapeutycznych lub poprzez kontakt z poradniami psychologicznymi, które często oferują sesje zarówno stacjonarne, jak i online. 

Warto również zwrócić uwagę na inicjatywy oferujące darmową pomoc dla ofiar kataklizmów, takie jak powódź, które często pojawiają się w odpowiedzi na bieżące wydarzenia.