Antykoncepcja awaryjna to rozwiązanie stosowane po niezabezpieczonym stosunku lub awarii innej metody ochrony przed ciążą. Najczęściej dostępne są tabletki zawierające lewonorgestrel lub octan uliprystalu. Skuteczność tych preparatów jest jednak uzależniona od momentu ich przyjęcia w stosunku do cyklu menstruacyjnego.
Mechanizm działania antykoncepcji awaryjnej polega na ingerencji w proces owulacji. Jeśli lek zostanie przyjęty odpowiednio wcześnie, zanim dojdzie do uwolnienia komórki jajowej, skutecznie blokuje możliwość zapłodnienia. Przyjęcie preparatu tuż przed owulacją daje największe szanse na zapobieżenie ciąży, natomiast po owulacji skuteczność znacząco spada.
W przypadku tabletek z lewonorgestrelem optymalne działanie obserwuje się w ciągu 72 godzin od stosunku, a im szybciej zostaną zażyte, tym lepiej. Preparaty z octanem uliprystalu są skuteczne do 120 godzin, czyli 5 dni po stosunku, ale również tutaj czas podania ma kluczowe znaczenie. Im później zostanie przyjęty lek, tym większe ryzyko, że owulacja już nastąpiła i antykoncepcja awaryjna nie zadziała.
Skuteczność antykoncepcji awaryjnej zależy od tego, w której fazie cyklu znajduje się kobieta. W fazie folikularnej, czyli przed owulacją, tabletka ma największą skuteczność, ponieważ może opóźnić dojrzewanie pęcherzyka jajnikowego. Jeśli jednak do stosunku dojdzie w czasie okołoowulacyjnym, ryzyko ciąży jest największe, a preparat może nie zadziałać, jeśli owulacja już wystąpiła.
W fazie lutealnej, po owulacji, antykoncepcja awaryjna nie ma możliwości zapobiegnięcia zapłodnieniu, ponieważ mechanizm jej działania opiera się na blokowaniu uwolnienia komórki jajowej. Z tego względu ważne jest, aby kobieta znała swój cykl i potrafiła oszacować, w jakim momencie mogła dojść do owulacji. U kobiet z nieregularnymi miesiączkami ocena ta bywa trudna, dlatego lekarze ginekolodzy zawsze podkreślają konieczność jak najszybszego przyjęcia tabletki, niezależnie od fazy cyklu.
Po przyjęciu antykoncepcji awaryjnej mogą wystąpić zmiany w cyklu menstruacyjnym, takie jak przesunięcie terminu miesiączki czy nietypowe krwawienie. Nie są one groźne, ale warto je monitorować. Jeśli krwawienie spóźnia się ponad 7 dni, należy wykonać test ciążowy. Kobieta, która skorzystała z antykoncepcji awaryjnej, powinna pamiętać, że lek działa tylko w odniesieniu do odbytych stosunków i nie chroni przed kolejnymi.
Do końca cyklu konieczne jest stosowanie dodatkowej metody zabezpieczenia, np. prezerwatywy. Recepta na antykoncepcję awaryjną daje możliwość szybkiej reakcji w sytuacji kryzysowej, jednak nie powinna zastępować regularnych metod zapobiegania ciąży. Stała antykoncepcja hormonalna lub wkładka wewnątrzmaciczna to bezpieczniejsze i bardziej przewidywalne rozwiązania na co dzień.
Dowiedz się więcej: ellaOne – działanie, dawkowanie, skutki uboczne
Dowiedz się więcej: Escapelle – działanie, dawkowanie, skutki uboczne
Antykoncepcja awaryjna na receptę: ile czasu mamy na reakcję?
Escapelle na receptę: jak szybko zapobiec nieplanowanej ciąży?
Antykoncepcja awaryjna na receptę dla kobiet z naturalnie krótką fazą lutealną
Recepta na Escapelle przy nagłej zmianie masy ciała. Czy waga wpływa na skuteczność?
Antykoncepcja awaryjna przy nawracających infekcjach intymnych: czy to bezpieczne?
Recepta na ellaOne. Jakie pytania najczęściej zadaje lekarz podczas wywiadu?
Serwis HaloDoctor ma charakter wyłącznie informacyjny i edukacyjny i w żadnym wypadku nie zastępuje konsultacji medycznej. W celu dokładnej diagnozy zalecany jest kontakt z lekarzem. Jeśli jesteś chory, potrzebujesz konsultacji lekarskiej, e‑Recepty lub zwolnienia lekarskiego umów wizytę teraz. Nasi lekarze są do Twojej dyspozycji 24 godziny na dobę!
Antykoncepcja awaryjna na receptę: ile czasu mamy na reakcję?
Escapelle na receptę: jak szybko zapobiec nieplanowanej ciąży?
Antykoncepcja awaryjna na receptę dla kobiet z naturalnie krótką fazą lutealną
Recepta na Escapelle przy nagłej zmianie masy ciała. Czy waga wpływa na skuteczność?
Antykoncepcja awaryjna przy nawracających infekcjach intymnych: czy to bezpieczne?
Recepta na ellaOne. Jakie pytania najczęściej zadaje lekarz podczas wywiadu?