1. Artykuły
  2. Zespół stresu pourazowego. Kiedy szok steruje naszym życiem

Zespół stresu pourazowego. Kiedy szok steruje naszym życiem

Z badań wynika, iż co 3 osoba doznaje urazu psychicznego w ciągu życia. Nie musi to jednak oznaczać, że przerodzi się on w zespół stresu pourazowego. Osobami, które najczęściej borykają się z PTSD są żołnierze, strażacy, ofiary gwałtów, poszkodowani po wypadkach, osoby, które doświadczyły kataklizmów, bądź straciły bliską osoby. O tym jakie są czynniki ryzyka zwiększające prawdopodobieństwo rozwinięcia się syndromu u danej osoby i dlaczego postawienie diagnozy jest wyzwaniem dla specjalistów - mówi nasza ekspertka, psycholog Nikola Jabłońska.

Zespół stresu pourazowego. Kiedy szok steruje naszym życiem
Spis treści
Zespół stresu pourazowego (PTSD) czyli reakcja na traumatyczne wydarzenie Kto doświadcza zespołu stresu pourazowego? Objawy PTSD. Unikanie wspomnień i flashbacki Codzienność z PTSD. Trudności w domu i pracy PTSD. Postawienie diagnozy jest wyzwaniem Zespół stresu pourazowego. Jak przebiega leczenie?

Zespół stresu pourazowego (PTSD) czyli reakcja na traumatyczne wydarzenie

 

PTSD, czyli zespół stresu pourazowego, jest to przedłużona lub opóźniona reakcja na mocno traumatyczne, zagrażające wydarzenie, występująca u osób, które były jego świadkami, bądź go doświadczyły (np. wojna, gwałt, wypadek).

 

Organizm odpowiada na bodziec o charakterze stresogennym, powodując pojawienie się u jednostki stanu przerażenia, szoku, panicznego lęku przekraczając jej zdolności adaptacyjne do poradzenia sobie z daną sytuacją - tłumaczy nasza specjalistka, Nikola Jabłońska.

 

I dodaje:

 

Może mieć charakter pośredni, kiedy to osoba dowiaduje się np. o śmierci kogoś bliskiego. Przebieg doświadczanego stresu pourazowego może być też zmienny, objawy mogą słabnąć lub się nasilać w zależności od obecnego samopoczucia, wydarzeń życiowych itp. Jest również prawdopodobieństwo ich ustąpienia.

 

Zdarza się również iż dana trauma wpływa na zmianę w obrębie osobowości.

arrow Syndrom niedzieli. Kiedy odczuwasz lęk przed kolejnym tygodniem
arrow Syndrom DDD. Kiedy rodzina odciska piętno na dorosłym życiu
arrow Co to jest wypalenie życiowe? Psycholog: stosuj 9 ważnych zasad
arrow Nudzi mi się! To wspaniale - odpowiada psycholog
arrow Kobiecość to miłość do siebie. Jak wychować dziewczynkę na szczęśliwą kobietę?
arrow Rozwód rodziców. Jak przygotować się do rozmowy z dzieckiem?

Kto doświadcza zespołu stresu pourazowego?

 

Zespół stresu pourazowego uwarunkowany jest szeregiem czynników. Psycholog wyjaśnia:

 

Należy brać pod uwagę indywidualne predyspozycje jednostki do rozwoju PTSD (czynniki genetyczne) oraz dodatkowo cechy stresora (czynniki środowiskowe). Bez wątpienia osobami, które najczęściej borykają się z omawianym syndromem, są żołnierze, strażacy, ofiary gwałtów, poszkodowani po wypadkach, osoby, które doświadczyły kataklizmów, bądź straciły bliską osoby.

 

Są również czynniki ryzyka, które zwiększają prawdopodobieństwo rozwinięcia się zespołu stresu pourazowego u danego człowieka.

 

Należy do nich na przykład płeć żeńska, ze względu na jej stopień emocjonalności (2 razy częściej niż mężczyźni), brak wsparcia ze strony otoczenia, słabe wykształcenie, występowanie innych zaburzeń osobowości, wychowywanie się w dysfunkcyjnej rodzinie. Dodatkowo osoby bardzo młode lub w wieku 40-60 lat, uzależnione od wszelakich substancji, krzywdzone lub zaniedbywanie w dzieciństwie, doświadczające traumatycznych przeżyć w przeszłości - wylicza nasza ekspertka.

 

Objawy PTSD. Unikanie wspomnień i flashbacki

 

Charakterystycznym dla zespołu stresu pourazowego jest unikanie wspomnień dotyczących traumatycznego wydarzenia.

 

Pojawiają się flashbacki (reminescencje) w postaci powracających obrazów, doznań poprzez kontakt z czynnikiem bezpośrednio związanym z trudnym doświadczeniem - zauważa psycholog.

 

Występują koszmary senne, nagłe wybuchy gniewu, niekiedy również myśli samobójcze, jak i anhedonia (niezdolność do odczuwania przyjemności).

 

Zaburzenie prowadzi do izolowania się od społeczeństwa, nadwrażliwości na bodźce, odczuwania lęku, poczucia winy, otępienia - psycholog wylicza objawy zespołu stresu pourazowego.

 

Osoby z PTSD doświadczają również objawów fizycznych, takich jak kołatanie serca, bóle głowy, zaburzenia snu, mdłości, przyspieszony oddech oraz brak apetytu.

 

Codzienność z PTSD. Trudności w domu i pracy

 

Zespół stresu pourazowego utrudnia, bądź wręcz zaburza dotychczasowe funkcjonowanie danego człowieka, co może skutkować brakiem zdolności do wykonywania podstawowych obowiązków, zarówno w pracy i domu.

 

PTSD niekiedy może doprowadzić do stałego obniżenia poziomu odporności na stresory, powodując nieodwracalne zmiany w obrębie fizjologii mózgu. Omawiane zaburzenie również negatywnie wpływa na pracę organizmu np. układu sercowo – naczyniowego, powodując rozwój wielu schorzeń - przyznaje psycholog Nikola Jabłońska.

 

Pojawiają się trudności związane ze zmiennością doświadczanych stanów emocjonalnych oraz brakiem przewidywalności (wybuchy gniewu, złość, smutek, lęk).

 

Może to prowadzić do problemów w rozwijaniu, bądź utrzymywaniu kontaktów z bliskimi członkami rodziny, partnerem i przyjaciółmi. Widoczne są również konsekwencje na tle zawodowym, gdzie dana osoba ma problemy z koncentracją, kończeniem powierzonych zadań, systematycznością czy odpowiednim zaangażowaniem w pracę.

 

Nasza ekspertka uczula:

 

Jeżeli zauważamy nagłe  i utrzymujące się zmiany w funkcjonowaniu naszej osoby, bądź z bliskiego otoczenia, warto skierować się lub polecić udanie się do specjalisty w celu weryfikacji i uzyskania odpowiedniej pomocy.

 

PTSD. Postawienie diagnozy jest wyzwaniem

 

W celu rozpoznania PTSD w Polsce stosuje się kryterium diagnostyczne ICD 10, które mówi nam jakie warunki muszą być spełnione do odpowiedniej diagnozy.

 

Są nimi, występowanie objawów przez okres co najmniej 6 miesięcy oraz spełnianie następujących kryteriów. Musi występować zakłócające, powtarzające się przypominanie sobie lub ponowne przeżywanie urazowego wydarzenia objawiające się we wspomnieniach, snach albo wyobrażeniach - wyjaśnia Nikola Jabłońska.

 

Osoba charakteryzuje się wyraźnym otępieniem, zobojętnieniem i unikaniem bodźców narażonych na wywołanie wspomnień. Dodatkowo obecność zaburzeń autonomicznych, nastroju i nieprawidłowości zachowania.

 

Nasza ekspertka przyznaje, że postawienie właściwej diagnozy jest wyzwaniem:

 

Biorąc pod uwagę wielość objawów, nie lada wyzwanie stoi przed specjalistą, by w odpowiedni sposób postawić diagnozę. Często zamiast stresu pourazowego otrzymuje się rozpoznanie zaburzeń lękowych, depresji, uzależnienia, bądź zaburzeń psychotycznych. Mogą one jednak w dużym stopniu współtowarzyszyć, aczkolwiek bardzo istotne jest dopasowanie sposobu leczenia, które uwzględniać będzie konsekwencje przebytej traumy, uwzględniając dodatkowo rozwiniętych zaburzeń.

 

Zespół stresu pourazowego. Jak przebiega leczenie?

 

Głównym zadaniem w przypadku osoby doświadczającej zespołu stresu pourazowego jest postawienie prawidłowego rozpoznania. Dzięki temu można rozpocząć proces leczenia.

 

Koncentruje się ono na zastosowaniu odpowiedniej formy terapii oraz w przypadku wskazania takiej konieczności przez specjalistę, wprowadzenie farmakoterapii, dopasowanej do specyfiki trudności pacjenta. Najczęściej stosuje się podejście poznawczo-behawioralne skoncentrowane na traumie, wykorzystujące naukę oduczania, gdzie pacjent pracuje nad zmianą sposobu myślenia i zachowania na stresujące bodźce - zauważa nasza ekspertka.

 

Stosowane są również techniki edukacyjne, ekspozycyjne, trening opanowywania lęku oraz metody relaksacyjne. Dzięki odpowiedniej terapii pacjent przede wszystkim zdobywa wiedzę odnośnie kierowania przeżywanym lękiem.

 

Dodatkową formą pracy nad PTSD może być terapia grupowa, na której uczestnicy doświadczają wzajemnego wsparcia, zmniejsza poczucie osamotnienia oraz zyskują poczucie akceptacji i przynależności - dodaje.

 

I podkreśla:

 

Należy pamiętać, iż leczenie PTSD nie musi być długotrwałym procesem, jednak kluczowa jest zareagowanie w odpowiednim momencie. Dlatego jeżeli w przeciągu miesiąca objawy szoku pourazowego nie ustępują, należy niezwłocznie zgłosić się do specjalisty i rozpocząć proces zdrowienia.

 

Nikola Jabłońska psycholog artykuły 3 artykuły więcej informacji Umów e‑wizytę więcej informacji

Psycholog i seksuolog. Absolwentka Uniwersytetu SWPS na kierunku psychologia kliniczna i Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego na kierunku seksuologia. 

W codziennej pracy zajmuje się pomocą psychologiczną, konsultacjami dla rodziców oraz dzieci od 3 roku życia, a także poradnictwem seksuologicznym i edukacją seksualną. Pracuje również w przedszkolu, jako koordynator funkcjonowania placówki, nauczyciel wspomagający oraz asystent w grupie.

Szybka konsultacja:
Tabletka "dzień po" e‑Recepta L4 Online
Najnowsze pytania pacjentów
Jak mam nawiązać z psychoterapeutką relację terapeutyczną mając fobię społeczną?
Ja nawet jeszcze nie czuję się swobodnie przy partnerze mojej mamy, który z nami mieszka...
24.03.2023
Zawsze można umówić konsultacje online - zapraszam - zbierzemy dokładny wywiad i ustalimy dalsze postępowanie, specjalista medycyny rodzinnej lekarz Woźniak Jakub
Marlena Kałużna
lekarz, lekarz rodzinny
Umów wizytę
Mimo lęku, wskazana wizyta u psychoterapeutki.
Jakub Woźniak
lekarz rodzinny, pediatra, lekarz, lekarz chorób wewnętrznych
Umów wizytę
Zawsze można umówić konsultacje online - zapraszam - zbierzemy dokładny wywiad i ustalimy dalsze postępowanie, specjalista medycyny rodzinnej lekarz Woźniak Jakub
Paraliże senne - czy powinno się z tym zgłosić do lekarza rodzinnego?
Od kilku lat paraliże senne są dla mnie normalne. Zawsze pojawiają się w chwili zasypiania i za...
24.03.2023
Wskazane jest wykonanie diagnostyki - zapraszam na konsultacje online - zbierzemy dokładny wywiad i ustalimy dalsze postępowanie, specjalista medycyny rodzinnej lekarz Woźniak Jakub
Jakub Woźniak
lekarz rodzinny, pediatra, lekarz, lekarz chorób wewnętrznych
Umów wizytę
Wskazane jest wykonanie diagnostyki - zapraszam na konsultacje online - zbierzemy dokładny wywiad i ustalimy dalsze postępowanie, specjalista medycyny rodzinnej lekarz Woźniak Jakub
Czy problemy ze snem po dawnym leczeniu psychiatrycznym powinny skłonić do ponownej terapii?
Od jakiegoś czasu zmagam się z problemami ze snem. Średnio co 2 dni mam powtarzające się koszmary...
22.03.2023
Zalecana konsultacja z psychiatrą prowadzącym.
Paweł Skoczylas
lekarz, internista, lekarz rodzinny
Umów wizytę
Zalecana konsultacja z psychiatrą prowadzącym.
Nurt systemowy, a leczenie depresji i fobii.
Czy można leczyć depresję, fobię społeczną lub zespół lęku uogólnionego w nurcie...
21.03.2023
Zalecana konsultacja z psychiatrą prowadzącym.
Paweł Skoczylas
lekarz, internista, lekarz rodzinny
Umów wizytę
Zalecana konsultacja z psychiatrą prowadzącym.
Utrata zainteresowania tematami, które wcześniej cieszyły - jak sobie poradzić.
Mam problem, że z powodu utraty zainteresowania rzeczami, które kiedyś cieszyły i...
21.03.2023
Proszę zgłosić się niezwłocznie do dostępnego psychologa. Objawy te mogą być początkiem depresji. Nie warto z tym czekać, im szybciej specjalista oceni stan rzeczy, tym większa nadzieja na szybszą poprawę stanu zdrowia. Pozdrawiam
Bartosz Rybienik
psycholog, psycholog dziecięcy
Umów wizytę
Proszę zgłosić się niezwłocznie do dostępnego psychologa. Objawy te mogą być początkiem depresji. Nie warto z tym czekać, im szybciej specjalista oceni stan rzeczy, tym większa nadzieja na szybszą poprawę stanu zdrowia. Pozdrawiam
Zobacz więcej
CHCESZ ZADAĆ PYTANIE?
Musisz napisać jeszcze: 50 znaków.
Dziękujemy
Twoje pytanie zostało wysłane. Nasi specjaliści udzielają odpowiedzi zwykle do kilkunastu godzin od zadanego pytania. Wszystkie odpowiedzi zostaną wysłane na adres e‑mail, który podałeś w formularzu.
lub Umów się na konsultację

Serwis HaloDoctor ma charakter wyłącznie informacyjny i edukacyjny i w żadnym wypadku nie zastępuje konsultacji medycznej. W celu dokładnej diagnozy zalecany jest kontakt z lekarzem. Jeśli jesteś chory, potrzebujesz konsultacji lekarskiej, e‑Recepty lub zwolnienia lekarskiego umów wizytę teraz. Nasi lekarze są do Twojej dyspozycji 24 godziny na dobę!

Lekarz online czeka na Ciebie
Polecani lekarze
Paweł Skoczylas
lekarz, internista, lekarz rodzinny
5.00 / 14549 opinii
Łukasz Blukacz
ginekolog - położnik
5.00 / 121 opinii
Klaudia Ułamek
dietetyk, psychodietetyk
Jakub Woźniak
lekarz rodzinny, pediatra, lekarz, lekarz chorób wewnętrznych
4.96 / 626 opinii
Umów wizytę