Kiedy do psychiatry? Kiedy do psychologa? Kiedy do psychoterapeuty? Rozwiewamy wątpliwości

Kiedy powinniśmy się udać do psychiatry?

Najpierw warto podkreślić, że psychiatra jest lekarzem, to znaczy ukończył sześcioletnie studia lekarskie, i ma tytuł zawodowy lekarza.

Tak jak niektórym chorują nerki, innym serce, tak niektórym potrafi chorować głowa, i nie ma w tym nic złego bądź wstydliwego - na początku wyjaśnia i uspokaja psychiatra Gniewko Więckiewicz.

Zatem kiedy powinniśmy się pojawić w gabinecie lekarza psychiatry? Tu nasz ekspert precyzuje:

Do psychiatry powinniśmy się udać, wtedy kiedy dostrzeżemy, że codzienne funkcjonowanie przynosi nam trudności, kiedy nie potrafimy się zmotywować, kiedy szybko się męczymy, kiedy stale odczuwamy smutek albo strach lub lęk, mamy problemy ze snem albo kiedy otoczenie relacjonuje nam, że nasze zachowanie uległo zmianie.

I dodaje to, co powinno być szczególnie ważne dla rodzin chorych:

Do gabinetu powinniśmy trafić również w przypadku pojawienia się halucynacji wzrokowych lub słuchowych. Jest to zalecane, chociaż najczęściej ci pacjenci nie mają krytycyzmu wobec własnych objawów.

Dobrostan psychiczny. Jak czerpać satysfakcję z codzienności?

Psychoonkolog: nie mów choremu, że będzie dobrze

Noworoczne postanowienia. Jak ich dotrzymać?

Jak nie pokłócić się w święta z rodziną? Psychiatra: ważna jest jedna zasada

Pedantyzm. Kiedy sprzątanie jest obsesją

Jaki stan zdrowia psychicznego Polaków? Czy porady psychiatry online mogą być skuteczne?

Jakiej pomocy udzieli psychiatra?

Gabinet psychiatryczny powinien być pierwszym miejscem, do którego udaje się osoba odczuwająca trudności w życiu.

Zadaniem lekarza psychiatry jest przeprowadzenie diagnostyki problemu oraz wdrożenie farmakoterapii lub konkretnych oddziaływań terapeutycznych. W mojej ocenie tylko lekarze psychiatrzy mają kompletną wiedzę z zakresu ogólnego zdrowia człowieka i zdrowia psychicznego, by ocenić, jakie postępowanie jest najwłaściwsze.

I podkreśla:

Niestety, często zdarza się, że pacjenci najpierw kierują się do gabinetów psychologicznych gdzie osoby tam pracujące nierzadko nie potrafią ocenić, że wymagane jest przede wszystkim wdrożenie farmakoterapii lub diagnostyka i leczenie możliwych przyczyn somatycznych zaburzeń, przez co problem z czasem się pogłębia i trudniej później takiego pacjenta leczyć. Przecież wizyta u lekarza nie obliguje go do wypisania pacjentowi leków, dlatego nie bójmy się gabinetów psychiatrycznych, bo jeśli będzie potrzebna terapia, to psychiatra z pewnością taką zaleci oceniając, która będzie najwłaściwsza.

Jak przygotować się do wizyty?

Tak jak przy każdej innej wizycie lekarskiej warto przynieść ze sobą dotychczasową dokumentację medyczną i listę zażywanych leków.

Wizyta u lekarza psychiatry od wizyty u jakiegokolwiek innego lekarza będzie różnić się tylko tym, że będzie ona najprawdopodobniej zdecydowanie dłuższa, ale najczęściej tyczy się to  tylko pierwszej wizyty. Warto zarezerwować ok. 40 minut czasu - wyjaśnia psychiatra.

Psychiatra: szukającemu pomocy należy się szczególny szacunek

Mit dotyczący tego, że powinniśmy się wstydzić potrzeby skorzystania z pomocy psychiatrycznej, jest niestety ciągle żywy, ale jest nadzieja - jak mówi psychiatra Gniewko Więckiewicz:

Jeszcze nie tak dawno ludzie wstydzili się swoich chorób onkologicznych. Na szczęście powiew zmian czuć i w psychiatrii. Zawsze ze zdumieniem słucham o tym, że niektórzy wstydzą się swoich chorób, a może gdybyśmy byli bardziej otwarci względem siebie nawzajem, to i nakłonilibyśmy innych do szukania pomocy?

I dzieli się niebywale ważną refleksją:

Regularnie słyszę od pacjentów pod koniec pierwszej wizyty "ale chyba nie jestem wariatem?" - nie, wizyta u psychiatry z nikogo nie czyni wariata. Wręcz przeciwnie, zgłoszenie się do jakiegokolwiek lekarza ze swoimi problemami zdrowotnymi jest najwyższym aktem odpowiedzialności za swoje zdrowie i powinno spotykać się z należytym szacunkiem i uznaniem.

Warto dodać, że do gabinetów psychiatrycznych pacjenci najczęściej zgłaszają się z zaburzeniami nastroju, zaburzeniami snu, zaburzeniami lękowymi oraz z uzależnieniami.

Kiedy powinniśmy się udać do psychologa?

Gabinety psychologiczne oferują pomoc wszystkim tym, którzy borykają się z problemami i mają poczucie, że brak im narzędzi do ich rozwiązania. Psycholog Maria Bemben podkreśla:

Psycholog może nieść pomoc, kiedy natrafiamy na problem w naszym życiu codziennym, osobistym, rodzinnym bądź zawodowym, którego nie potrafimy rozwiązać naszymi dotychczasowymi, własnymi zasobami a który zaczyna utrudniać nam życie. Kiedy zaczynamy rozumieć, że stajemy się bezsilni i szukamy zmiany w dotychczasowym funkcjonowaniu.

I apeluje również o uważność wobec młodszych członków rodziny - dzieci i młodzieży:

Gdy zauważamy u naszych dzieci nietypowe zachowanie, napięcie, lęk albo utrudnione relacje rówieśnicze, warto skorzystać z pomocy psychologicznej.

Jakiej pomocy udzieli psycholog?

Podczas spotkania z psychologiem możemy liczyć na szereg form wsparcia i oddziaływania:

Pacjent zawsze może liczyć na indywidualizację form oferowanej pomocy. Nie mniej jednak w gabinecie psychologicznym oferujemy: konsultacje indywidualne, poradnictwo wychowawcze, psychoterapię dzieci, młodzieży i dorosłych - indywidualne i grupowe, a także terapię par i terapie systemowo – rodzinne - wyjaśnia szczegółowo nasza ekspertka.

Jak przygotować się do wizyty?

Nie ma potrzeby jakoś specjalnie przygotowywać się do wizyty u psychologa, ale istotna jest wola. Psycholog Maria Bemben tak to tłumaczy:

Ważna jest gotowość i uświadomienie sobie konieczności zmian w swoim życiu oraz uświadomienie sobie, że dotychczas stosowane metody nie wystarczają.

Warto pamiętać, że gabinet psychologa, nie jest gabinetem medycznym:

Psycholog to nie lekarz więc nie ma potrzeby dokonywać jakiś szczególnych badań czy dostarczać listy zażywanych leków przed pierwszą wizytą - wyjaśnia ekspertka.

Oczywiście ewentualne problemy somatyczne pacjenta mogą rzutować na jego psychikę, ale stanowić to może problem do omówienia w czasie procesu terapeutycznego.

Inną kwestią są badania psychologiczne, którym poddany był pacjent w przeszłości. Zapoznanie się  z wynikami tych badań bądź opinią po diagnozie psychologicznej może być istotnym poszerzeniem wiedzy psychologa na temat pacjenta, lecz to również powinno pozostawać w sferze uzgodnień pomiędzy klientem a psychologiem i nie ma potrzeby przynosić tych wyników na pierwsze spotkanie - dodaje Maria Bemben.

Psycholog: edukujmy!

Optymizm pojawił się w wypowiedzi Marii Bemben, która zauważa:

Daje się zauważyć istotną poprawę w podejściu do pomocy psychologicznej zwłaszcza wśród osób młodych i w wieku średnim. Dotyczy to przede wszystkim środowisk wielkomiejskich.

Zwraca jednak uwagę, że w społeczności małych miejscowości, a zwłaszcza wiejskich, daje się wciąż zaobserwować pewne obawy klientów dotyczące stygmatyzowania osób korzystających z pomocy psychologa.

Wyjaśnia również, dlaczego tak ważna jest edukacja:

Pacjentom często też myli się pomoc psychologa z wizytami u lekarza psychiatry.

Gabinety psychologiczne odwiedzamy najczęściej, gdy obserwujemy u siebie: obniżenie nastroju, zaburzenia depresyjne, lęki, zaburzone relacje z innymi ludźmi, kłopoty z dziećmi, problemy w związkach i funkcjonowaniu rodziny, kryzysy zawodowe, problemy zdrowotne, których nie tłumaczą wyniki badań lekarskich.

Kiedy powinniśmy się udać do psychoterapeuty?

Równie często co do gabinetu lekarza, czy psychologa kierujemy się do gabinetu psychoterapeuty. Po co? Jak wyjaśnia psychoterapeutka specjalizująca się w nurcie Gestalt  Anna Małecka:

Trudno tutaj generalizować, jednak to, co najczęściej sprowadza klientów, pacjentów do gabinetów psychoterapeutów, to z jednej strony kryzys życiowy, ale też długotrwałe kłopoty w jednej lub wielu dziedzinach swojego życia. Przykładowo osoba popełnia te same błędy, czy też „ląduje”  często w podobnych niesatysfakcjonujących relacjach, lub z pozoru wszystko jest dobrze, ale nie czuje satysfakcji, jest przygnębiona, doświadcza stanów lękowych czy depresyjnych. To są powody, dla których warto spotkać się z psychoterapeutą.

I zauważa pewną tendencję:

Coraz częściej lekarze psychiatrzy kierują na psychoterapię z uwagi na fakt, że w leczeniu zaburzeń psychicznych najlepsze efekty daje połączenie psychoterapii z leczeniem farmakologicznym.

Z pomocy psychoterapeuty warto również korzystać wtedy, gdy odczuwamy chęć uwolnienia się od bolesnych wspomnień, doznanych traum, poukładanie swoich doświadczeń w taki sposób, aby nie zakłócały codziennej rzeczywistości.

Czasami też, powodem zgłoszenia się pacjentów do psychoterapeuty są różnego rodzaju objawy chorobowe, których nie udaje się zdiagnozować pomimo wielu różnorakich konsultacji lekarskich - dodaje ekspertka.

Rozmowa z psychoterapeutą może też być narzędziem na drodze do poznania samego siebie:

To prawda. Coraz częściej zgłaszające się  osoby, wskazują też na chęć lepszego poznania, zrozumienia siebie, chęci dokonania zmiany w życiu - precyzuje Anna Małecka.

Jakiej pomocy udzieli psychoterapeuta?

Pacjenci i klienci gabinetów psychoterapeutycznych mogą skorzystać z różnorodnych form pomocy.

Psychoterapeuci mogą zaproponować pomoc psychoterapeutyczną krótkoterminowa i długoterminową oraz interwencję kryzysową - wyjaśnia ekspertka.

Jednocześnie warto pamiętać, że w gabinecie psychoterapeuty możemy znaleźć pomoc w przypadku kryzysów relacyjnych, małżeńskich i rodzinnych:

W takich sytuacjach niejednokrotnie proponujemy terapię par i rodzin - precyzuje Anna Małecka.

Pomoc psychologiczna

Setki lekarzy i specjalistów w jednym miejscu.

Sprawdź!

Jak przygotować się do wizyty?

Zaplanowana wizyta w gabinecie psychoterapeuty nie wymaga wcześniejszych zabiegów ani badań.

Warto jednak pamiętać, że jeśli jesteś po konsultacjach u innego specjalisty, dobrze jest mieć przygotowane informacje np. o leczeniu farmakologicznym.

Po raz kolejny specjaliści podkreślają, jak ważna jest wola zmiany, jako czynnik motywujący i wyzwalający działanie:

To co jest potrzebne, to gotowość na dialog i możliwość dookreślenia podczas konsultacji wraz z psychoterapeutą  problemu bądź problemów, nad którymi będzie pracował pacjent/klient wraz z terapeutą w przyszłości - konkluduje Anna Małecka.

Psychoterapeuta: ludzie szukają pomocy, mimo lęku

Specjalistka terapii Gestalt wskazuje, że w części środowisk nadal pokutuje  przekonanie, że szukanie pomocy terapeuty jest powodem do wstydu i społecznego ostracyzmu. Niemniej jednak i tu pojawił się optymizm:

To, co mnie cieszy, to że jednak coraz częściej osoby sięgają po pomoc pomimo lęków przed stygmatyzacją.

W swojej praktyce spotyka się niestety również z innymi mitami:

Niejednokrotnie pacjenci i ich rodziny uważają, że terapia jest jak wypisanie recepty - terapeuta da radę i wszystko się zmieni. A to nie tak! Niejednokrotnie okazuje się, że pacjenci nie są gotowi na długi proces, choć jest potrzebny - podkreśla Anna Małecka.

I dodaje:

Ciągle spotykam się z osobami, które nie identyfikują  różnic między pomocą  psychoterapeutyczną, psychologiczną i psychiatryczną. Tym bardziej więc cieszę się, że ten artykuł powstaje - konstatuje terapeutka.

Psychoterapeutka najczęściej pracuje z osobami uskarżającymi się na zaburzenia nastroju, zaburzenia osobowości, trudności w relacjach, lęki i ataki paniki. Trafiają do niej pacjenci z depresją, problemami ze snem, doświadczeniem straty, uzależnieniami i traumami, które deformują teraźniejszość pacjenta.