Moje dziecko ma trudności: czy TSR może mu pomóc?

Na czym polega Terapia Skoncentrowana na Rozwiązaniach (TSR) i czym różni się od tradycyjnych form terapii dzieci i młodzieży?

Agnieszka Dąbrowska: Terapia Skoncentrowana na Rozwiązaniach (TSR) to podejście krótkoterminowe, które  zamiast skupiać się na problemach i źródłach trudności, koncentruje się na poszukiwaniu rozwiązań i mocnych stron dziecka lub nastolatka.

Terapeuta pomaga młodej osobie w ustaleniu konkretnych kroków prowadzących do poprawy sytuacji. W odróżnieniu od tradycyjnych form psychoterapii, TSR nie analizuje przeszłości, lecz koncentruje się na teraźniejszości i tym, co ma się wydarzyć, wzmacniając wiarę dziecka w jego mocne strony i możliwości zmiany.

Świąteczne prezenty pod lupą. Lekarze pokazują gablotę grozy: to naprawdę połykają dzieci!

Syndrom „grzecznej dziewczynki”: dlaczego córka nigdy nie mówi „nie” i czym to grozi?

Wysoko wrażliwe dziecko – jak rozpoznać i jak wspierać, by nie przeciążyć emocjonalnie?

Jak wspierać dziecko w adaptacji do nowych sytuacji: szkoła, przeprowadzka, zmiana otoczenia?

Psychoterapia rodzinna – jak pomaga w poprawie relacji i wychowaniu dzieci?

Miesiąc świadomości nowotworów dziecięcych: jak być czujnym rodzicem?

W jakich sytuacjach lub trudnościach TSR okazuje się szczególnie skuteczna u dzieci?

A.D.: TSR bardzo dobrze sprawdza się w sytuacjach, gdy potrzebne jest szybkie wsparcie i wzmocnienie poczucia sprawczości. Ta forma terapii może być szczególnie skuteczna, gdy dziecko mierzy się z obniżoną samooceną i gorszym nastrojem, lękami, problemami w relacjach rówieśniczych, czy w szkole.

Dzięki pozytywnemu i skoncentrowanemu na sukcesach podejściu w TSR może być też łatwiej nawiązać współpracę z dzieckiem, które nie jest chętne do korzystania z pomocy.

Jak wygląda pierwsze spotkanie dziecka i rodzica z terapeutą pracującym w nurcie TSR?

A.D.: Głównym celem pierwszego spotkania w podejściu TSR jest nawiązanie relacji współpracy i zbudowaniu zaufania. Terapeuta sprawdza, co jest powodem zgłoszenia, jednak skupia się przede wszystkim na tym, co już działa, co dziecko lubi i co chciałoby osiągnąć.

Zamiast pogłębiania problemu, terapeuta koncentruje się na wyjątkach od trudności, mocnych stronach dziecka i zasobach całej rodziny. Często omawiane jest też to, jak może wyglądać sytuacja dziecka, gdy problem zostanie rozwiązany. Takie spotkanie najczęściej kończy się podsumowaniem i omówieniem możliwych kroków do osiągnięcia poprawy.

Czy TSR sprawdza się w pracy z bardzo małymi dziećmi?

A.D.: TSR może być skutecznie stosowana w pracy z przedszkolakami, choć forma pracy jest wówczas dostosowana do możliwości rozwojowych dziecka i często uwzględnia zabawę, by pomóc dziecku wyrazić swoje potrzeby i pragnienia. Do pracy z młodszymi dziećmi dedykowana jest specjalna metoda Kid’s Skills, która może być  stosowana w terapii dzieci od ok. 3 roku życia.

Kids’ Skills koncentruje się na uczeniu się nowych umiejętności, które pomagają dziecku lepiej radzić sobie w trudnych sytuacjach. W tej narracji dziecko staje się aktywnym bohaterem zmiany i wybiera, jakiej umiejętności chce się nauczyć. Ważne jest zaangażowanie rodziców i opiekunów, którzy wspierają dziecko, kibicują mu i celebrują sukcesy, motywując w ten sposób do dalszej pracy.

Dowiedz się więcej

o zdrowiu psychicznym i pomocy psychologicznej

Sprawdź

Jaką rolę w tym podejściu odgrywają rodzice lub opiekunowie?

A.D.: W podejściu TSR rodzice lub opiekunowie są aktywnie włączani w proces terapeutyczny. Ich rola jest bardzo ważna, ponieważ to oni na co dzień towarzyszą dziecku i mogą wspierać wprowadzanie zmian.

W TSR rodzice uczestniczą w rozmowach z terapeutą i pomagają określić cel pracy, jak też zauważać jej postępy. Są zachęcani do wzmacniania mocnych stron dziecka i świętowania wspólnych sukcesów. Włączenie rodziców w proces terapii nie tylko zwiększa jej skuteczność, ale też wzmacnia relację dziecka z rodzicem. Dzięki temu zmiana zachodzi nie tylko w gabinecie terapeutycznym, ale przenosi się na codzienne życie.

Jak TSR pomogła dziecku poradzić sobie z konkretnym problemem?

A.D.: Takim przykładem może być współpraca z 7-letnim chłopcem, którego trudności dotyczyły kłopotów z samodzielnym zasypianiem. Chłopiec odmawiał spania w swoim pokoju z uwagi na towarzyszące mu lęki i od kilku miesięcy każdą noc spędzał w łóżku rodziców.  Podczas spotkań w podejściu TSR, zamiast skupiać się na analizie lęków czy przeszłych doświadczeń, terapeuta zaprosił chłopca do rozmowy o tym, jak wyglądałby idealny wieczór, w którym możliwe byłoby zaśnięcie w swoim łóżku.

Chłopiec opisał, że chciałby czuć się spokojny, mieć zapalone światło w pokoju a w łóżku dużego pluszaka, do którego mógłby się przytulić. Z pomocą terapeuty i rodziców wypracowano konkretne działania, które mogłyby ułatwić chłopcu zaśnięcie w swoim łóżku: np. przeniesienie lampki na stolik obok łóżka, wybór pluszaka, przy którym chłopiec będzie czuł się bezpiecznie.

W kolejnych tygodniach chłopiec nabierał przekonania do podejmowania samodzielnych prób a rodzice zaczęli zauważać drobne zmiany, które były wzmacniane w dalszych rozmowach. Po kilku spotkaniach chłopiec zaczął zasypiać w swoim pokoju, jak też dostrzegać swoje mocne strony i osiągnięcia.