Przepuklina pępkowa. Przyczyny, leczenie, profilaktyka

Przepuklina pępkowa - przyczyny wrodzone i nabyte

To jeden z rodzajów przepukliny brzusznej, który może dotykać nawet 10% społeczeństwa. Jak wyjaśnia nasza ekspertka, o przepuklinie pępkowej mówimy, gdy zawartość jamy brzusznej wysuwa się poza obręb pierścienia pępkowego. Podstawową przyczyną schorzenia jest osłabienie wytrzymałości powłok brzusznych.

Przyczyny dzielimy na wrodzone, nieprawidłowości powstające w trakcie życia płodowego i nabyte, związane ze wzrostem ciśnienia w jamie brzusznej - wyjaśnia fizjoterapeutka Ewelina Słyk.

Przyczyna wrodzona to nieprawidłowe zamknięcie pierścienia pępkowego, przez który w okresie płodowym przechodziły naczynia pępowinowe łączące dziecko i matkę.

Pierścień pępkowy powinien zamknąć się jeszcze w życiu płodowym lub w kilka dni po narodzinach dziecka. Jeśli tak się nie stanie to niezrośnięty pierścień pępkowy staje się wrotami do przepukliny. Ta dolegliwość najczęściej będzie dotyczyć dzieci urodzonych przedwcześnie i o niskiej masie urodzeniowej - tłumaczy specjalistka.

Natomiast przyczyny nabyte w ciągu życia będą wiązały się z higieną życia -  złymi nawykami lub problemami zdrowotnymi - powodującymi zwiększenie ciśnienia w brzuchu. To np. przewlekłe zaparcia, nadwaga, choroby układu oddechowego, problemy jelitowe, wady postawy, przebyte operacje w obrębie powłok brzucha, nadmierny wysiłek fizyczny czy ciąża.

Przepuklina pępkowa kontrolowana w okresie niemowlęcym może zniknąć samoistnie do 12 miesiąca życia. Lecz jeśli nie ulega zmniejszeniu i nasila dolegliwości u dziecka, należy rozpocząć rehabilitację lub zabieg operacyjny. To samo dotyczy dorosłych, o ile przepuklina jest niewielkich rozmiarów i wprowadzona została profilaktyka i rehabilitacja, można uniknąć leczenia chirurgicznego - zwraca uwagę fizjoterapeutka.

Jak spędzić z dzieckiem Wielkanoc? Psycholog podpowiada rodzicom

Adaptacja przedszkolna: zacznij przygotowania wcześniej. Wskazówki psychologa dziecięcego

Krztusiec. Szczególnie niebezpieczny u niemowląt

Drgawki gorączkowe u dziecka. Co robić? Zachować spokój

Kolka niemowlęca. Mały czy duży problem?

Ząbkowanie. Objawy, kalendarz, łagodzenie bólu

„Guzek” przy pępku

Przepuklinę pępkową można zaobserwować jako „guzek” ujawniający się w pępku.

Na początku może być miękki i dać się odprowadzić, czyli wcisnąć do środka pępka, z czasem staje się coraz bardziej twardy, aż w końcu jego odprowadzenie staje się niemożliwe - zauważa Ewelina Słyk.

Przepuklinie może towarzyszyć ból i dyskomfort w okolicy pępka, jak również jego nadmierna tkliwość. Najlepszym sposobem na ocenę przepukliny pępkowej jest wykonanie USG.

Przepuklina pępkowa. Czy to groźne?

Czy przepuklina pępkowa jest groźna dla zdrowia? Nasza ekspertka odpowiada:

Przepuklina pępkowa może wpływać na prawidłową pracę jelit. Głównym zagrożeniem jest stan, kiedy przepuklina nie da się cofnąć do brzucha, uwięźnie w pępku, a co za tym idzie powstaje niedrożność jelita a ten jego fragment przestaje być prawidłowo dokrwiony.  Prowadzi to do ryzyka martwicy.

W takiej kryzysowej sytuacji należy niezwłocznie wezwać karetkę lub udać się na pogotowie.

Przepuklina pępkowa - leczenie operacyjne

Najczęściej leczenie przepukliny pępkowej odbywa się na sali operacyjnej.

Hernioplastyka czyli plastyk przepukliny obejmuje zaszycie otworu przepuklinowego, czasem wraz z wszyciem materiały syntetycznego - siatki polipropylenowej dla lepszej stabilności osłabionej części brzucha - wyjaśnia nasza specjalistka.

W zależności od wielkości przepukliny i preferencji chirurga operacja może być wykonywana laparoskopowo, przez nacięcie wokół pępka lub przez tradycyjne nacięcie pionowe

Przepuklina pępkowa. Kluczowa rola fizjoterapii

Rola fizjoterapii jest kluczowa dla przygotowania pacjenta do operacji:

• wzmocnienie powłok brzusznych,
• terapia wisceralna (masaż brzucha) dla wyrównania napięć w jamie brzusznej,
• nauka oddechu przeponowego w celu odciążenia przedniej ściany brzucha,
• instruktaż zaleceń na pierwsze dni i tygodnie po operacji.

Kluczową częścią fizjoterapii pre-operacyjnej jest wypracowanie z pacjentem prawidłowej ergonomii wysiłku i nawyków dnia codziennego. Jeśli pacjent nie zmieni nawyków zwiększających ciśnienie w jamie brzusznej, może odczuwać dyskomfort po operacji, a także wpłynąć negatywnie na trwałość zabiegu - przekonuje nasza ekspertka.

W okresie pooperacyjnym fizjoterapia obejmuje: pracę z blizną pooperacyjną w celu uniknięcia zrostów i zwiększenia elastyczności tkanek tego obszaru, kontynuację ćwiczeń oddechowych i pracy wisceralnej w celu utrzymania prawidłowego ciśnienia w jamie brzusznej.

W trakcie fizjoterapii pacjent uczy się jak prawidłowo stopniowo zwiększać pracę mięśni brzucha, aby unikać dolegliwości bólowych i zmniejszyć ryzyko nawrotu przepukliny.

Przepuklina pępkowa - profilaktyka. Dobre nawyki

Profilaktyka przepukliny pępkowej ma na celu wyeliminowanie wzrost ciśnienia w jamie brzusznej poprzez prawidłowe nawyki i wzorce ruchowe.

Prawidłowa ergonomia wysiłku i dźwigania mówi o konieczności napinania mięśni głębokich brzucha i mięśni dna miednicy w trakcie obciążających czynności, jak i dźwigania na wydechu. Elastyczne i mocne mięśnie brzucha oraz ruchoma przepona wpływają korzystnie zmniejszenie tłoczni brzusznej - aby to osiągnąć należy dbać o dobrą aktywność fizyczną i ćwiczenia oddechowe - przyznaje fizjoterapeutka Ewelina Słyk.

I dodaje:

Niezmiernie istotnym elementem profilaktyki przepuklin są również prawidłowe nawyki toaletowe - niedopuszczanie do przewlekłych zaparć, efektywne parcie na toalecie przy trudnościach z wypróżnianiem i używanie stołeczka pod stopy w trakcie defekacji.

Warto także pamiętać, że prawidłowa waga i dobra praca jelit zmniejszają ryzyko powstawania przepukliny pępkowej.

Jeśli złe nawyki lub sposób życia przyczynił się do osłabienia powłok brzusznych albo powstania przepukliny warto skonsultować się z fizjoterapeutą w celu wprowadzenia profilaktyki  lub leczenia - kończy nasza specjalistka.