Syndrom Dorosłych Dzieci Alkoholików – co to znaczy i jak sobie pomóc?

Czym właściwie jest syndrom Dorosłych Dzieci Alkoholików?

Syndrom DDA nie jest medyczną diagnozą, lecz zbiorem sposobów myślenia, przeżywania emocji i mechanizmów przetrwania, które ukształtowały się w dzieciństwie. W domu, gdzie panował chaos lub alkohol, dziecko uczy się chronić siebie w każdy możliwy sposób. To, co kiedyś było tarczą chroniącą przed bólem, w dorosłości może przeszkadzać w budowaniu bliskości i zaufania.

Najczęstsze doświadczenia, które słyszę od moich pacjentów w trakcie psychoterapii na to:

• trudność w zaufaniu innym, lęk przed odrzuceniem, jakby każdy gest mógł zwiastować kolejną burzę;
• wewnętrzny krytyk, który powtarza: „Nie jesteś dość dobra”, wciąż powracający szeptem;
• nadmierne poczucie odpowiedzialności za wszystkich wokół, jakbyś wciąż była strażniczką bezpieczeństwa świata;
• perfekcjonizm i życie „na wysokich obrotach”, aby poczuć, że wszystko jest pod kontrolą;
• kłopot z wyrażaniem emocji – szczególnie złości, która kiedyś mogła być zakazana lub niebezpieczna;
• w relacjach: pragnienie bliskości, ale i strach, że ta bliskość przyniesie ból.

Często słyszę od pacjentów: „Niby wszystko mam – pracę, związek, dzieci – a i tak czuję, że coś jest ze mną nie tak”. To echo dawnych doświadczeń, które wciąż szepcze w sercu.

Rodzicielskie poczucie winy i perfekcjonizm – jak sobie z nimi radzić?

Psychoterapia dla par w późnym wieku – jak utrzymać bliskie relacje po przejściu na emeryturę?

Żałoba – jak przeżywać stratę, radzić sobie z emocjami i kiedy szukać wsparcia

Gdy komunikacja zawodzi – jak psychoterapia pomaga parom się usłyszeć

TUS – Trening Umiejętności Społecznych: jak pomaga w codziennym życiu?

Terapia schematów: jak zrozumieć i zmienić destrukcyjne wzorce zachowań

Jak dzieciństwo w rodzinie dysfunkcyjnej wpływa na dorosłe życie?

Dziecko dorastające w rodzinie, gdzie były kłótnie, alkohol czy milczenie, uczy się, że własne emocje i potrzeby trzeba tłumić, a swoje życie podporządkować innym, by przetrwać.

W dorosłości skutkuje to poczuciem zagubienia: trudno rozpoznać swoje emocje, trudno powiedzieć „nie”, bo wciąż przyzwyczajeni jesteśmy do pilnowania emocji innych.

Pacjenci mówią:

„Zawsze dbam o innych, a nikt nie widzi, że ja też potrzebuję wsparcia”;

„Kiedy partner podniesie głos, od razu mam wrażenie, że wydarzy się coś złego”;

„Nie wiem, czy moje emocje są normalne”.

To echo dawnych doświadczeń – i dopóki nie zostanie zauważone, potrafi komplikować życie codzienne i relacje.

Mechanizmy przetrwania i obrony

Dzieci z rodzin dysfunkcyjnych uczą się różnych strategii, by przetrwać:

• Tłumienie emocji – by nie wzbudzać gniewu rodzica;
• Perfekcjonizm – by zdobyć choćby odrobinę aprobaty;
• Nadmierna odpowiedzialność – bo „jeśli ja nie zrobię, nikt nie zrobi dobrze”;
• Unikanie konfliktów – by chronić siebie przed bólem i odrzuceniem.

Te mechanizmy kiedyś ratowały życie, dziś często blokują prawdziwe emocje i zaufanie w relacjach. Terapia pozwala je dostrzec, nazwać i nauczyć się używać w sposób świadomy – jako narzędzie, a nie pancerz. Korzystając z doświadczenia dobrego psychoterapeuty, pacjenci uczą się spotykać ze swoimi emocjami w bezpiecznej przestrzeni i odzyskiwać kontrolę nad własnym życiem.

Dowiedz się więcej

o zdrowiu psychicznym i pomocy psychologicznej

Sprawdź

Jak wygląda psychoterapia DDA?

Zawsze zaczynamy od bieżącego problemu – tego, co boli dziś, co utrudnia relacje, powoduje napięcie lub poczucie winy. Nie wracamy do dzieciństwa po to, by w nim „grzebać”, lecz po to, by zrozumieć źródło trudności i znaleźć drogę do zmiany.

Proces terapii w psychoterapii Warszawa / Bielany można opisać w trzech krokach:

• Zrozumienie – przyglądamy się Twoim mechanizmom i temu, jak wpływają na życie. Jeśli trzeba, cofamy się do przeszłości, by odkryć, skąd się wzięły.
• Przepracowanie – uczysz się rozpoznawać i wyrażać emocje, które kiedyś trzeba było ukrywać. Możesz spotkać się ze złością, lękiem, wstydem – i zacząć nad nimi panować.
• Zmiana – budowanie nowych sposobów radzenia sobie: stawiania granic, komunikacji, bliskości bez lęku i poczucia winy.

Pacjenci często mówią: „To niesamowite, że terapia naprawdę dotyczy mojego życia teraz – a nie tylko dawnych historii”.

Jak pracować nad relacjami i bliskością?

Relacje są zwykle największym wyzwaniem – i jednocześnie największą szansą na zmianę. W terapii uczymy się:

• stawiać granice bez poczucia winy;
• mówić o potrzebach;
• rozpoznawać, kiedy lęk przed odrzuceniem to echo dawnych doświadczeń, a nie fakty teraźniejsze;
• uczyć się, że bliskość może być źródłem bezpieczeństwa, a nie zagrożenia.

Jedna z pacjentek mówiła:

„Wcześniej uciekałam z każdej relacji, gdy robiła się poważna. Dziś potrafię zostać i rozmawiać – to dla mnie ogromna zmiana”.