Przemoc emocjonalna, love bombing, kontrola: te mechanizmy obnaża film „Dom dobry”

Wygląda jak bajka – i właśnie to jest najgroźniejsze

„Dom dobry” w reżyserii Wojciecha Smarzowskiego miał premierę 7 listopada. W rolach głównych występują Agata Turkot i Tomasz Schuchardt. To historia Gośki, która poznaje przez internet pozornie idealnego mężczyznę. Grzesiek jest czuły, uważny, opiekuńczy – mówi to, co chce usłyszeć każda kobieta spragniona miłości i bezpieczeństwa.

Związek rozwija się błyskawicznie. Wspólne plany, dom, wizja przyszłości. Wszystko wydaje się „dobre” – aż do momentu, gdy ten dobry dom staje się przestrzenią lęku i kontroli.

Wojciech Smarzowski pokazuje, jak cienka jest granica między troską a zniewoleniem. To film nie o potworach, lecz o tym, jak łatwo zwykły człowiek potrafi zbudować piekło pod przykrywką miłości.

Samotność po 30., 40., 50. Jak budować relacje, gdy dotychczasowa sieć społeczna się kurczy?

Święta bez stresu? Psycholog zdradza, jak przeżyć ten czas w spokoju

Rozstanie jak żałoba – jak przeżyć stratę i odbudować siebie

Jesienna chandra czy depresja sezonowa? Kiedy warto porozmawiać z psychologiem

Syndrom pustego gniazda – jak poradzić sobie, gdy dzieci opuszczają dom?

Stres przewlekły - jak go rozpoznać i przeciwdziałać wypaleniu życiowemu

„To nie jest film, który ogląda się miło”

- Niektóre z moich pacjentek powiedziały mi po seansie, że „Dom dobry” uruchomił w nich dawne traumy – mówi Marta Pawelec, psychoterapeutka. – Bo to nie tylko historia jednej rodziny. To metafora tego, co naprawdę dzieje się w wielu domach, nawet tych, które na zewnątrz wyglądają „dobrze”.

Film uderza w coś bardzo prawdziwego – w doświadczenie dezorientacji, którą przeżywa ofiara przemocy psychicznej.

– Momentami można pomyśleć, że główna bohaterka wariuje, że ma psychozę. Ale właśnie tak naprawdę czuje się ofiara. Zdezorientowana, zagubiona, niepewna własnej percepcji – tłumaczy terapeutka.

Miłość czy manipulacja?

Początek relacji w filmie to klasyczny love bombing – intensywny zachwyt, deklaracje miłości, troska i poczucie wyjątkowości. Wszystko dzieje się szybko, za szybko.

– Zanim ofiara się zorientuje, jest już emocjonalnie uzależniona. Zaczyna usprawiedliwiać, tłumaczyć, szukać winy w sobie. Bo przecież kiedyś było dobrze… – mówi Marta Pawelec.

To moment, w którym relacja przestaje być partnerska. Troska zamienia się w kontrolę, a bliskość w emocjonalny szantaż.

Gaslighting – kiedy tracisz wiarę w siebie

„Dom dobry” pokazuje, jak działa gaslighting – subtelna, ale niszcząca forma przemocy psychicznej. Sprawca podważa realność tego, co czuje ofiara: „to ci się wydaje”, „przesadzasz”, „masz problemy emocjonalne”.

Stopniowo kobieta traci orientację w tym, co prawdziwe. Nie ufa już sobie, swoim emocjom ani wspomnieniom.

W tle działa to, co psychologia określa mianem ciemnej triady osobowości – narcyzm, makiawelizm i psychopatia. To właśnie te cechy sprawiają, że sprawca potrafi z zimną precyzją manipulować i niszczyć, nie mając przy tym poczucia winy.

Dwie możliwe drogi: przetrwanie albo życie

Film Smarzowskiego pokazuje dwie wersje zakończenia – dwa możliwe scenariusze, które mogą wydarzyć się w podobnych historiach.

– To trudne, ale potrzebne pytanie: czy wybierzesz przetrwanie, czy życie? – mówi Marta Pawelec.

Bo prawdziwe wyjście z przemocowej relacji zaczyna się nie od zmiany partnera, lecz od zmiany przekonań o sobie. Od momentu, w którym kobieta przestaje wierzyć w iluzję i zaczyna ufać własnym uczuciom.

Dowiedz się więcej

o zdrowiu psychicznym i pomocy psychologicznej

Sprawdź

Kiedy pęka złudzenie – rodzi się siła

„Dom dobry” to nie tylko film o przemocy, ale też o odwadze. O chwili, w której pęka kłamstwo, a wraz z nim pojawia się coś, co można nazwać początkiem wolności.

– To moment, w którym kobieta widzi, że to, co brała za troskę, było kontrolą. Że to nie ona jest „za wrażliwa”, ale że ktoś od lat systematycznie niszczył jej poczucie własnej wartości – podkreśla Marta Pawelec.

Nie horror, lecz lustro

Smarzowski nie stworzył horroru. Stworzył lustro – w którym wielu widzów zobaczy więcej, niż chciałoby zobaczyć. Jeśli rozpoznajesz w tej historii coś znajomego, szukaj pomocy.

Rozmowa z psychoterapeutą może być pierwszym krokiem, by odzyskać siebie.