Urojenia. Mogą dotknąć każdego. Jak je rozpoznać?

Urojenia - co to takiego?

Jak tłumaczy psychiatra Michał Dobrzyński, urojenia to zaburzenia treści myślenia:

Są to fałszywe sądy, którym towarzyszy pełne przekonanie o ich prawdziwości oraz napięcie emocjonalne u osoby, która ich doświadcza i ma poczucie nieomylności.

I dodaje:

To pojęcie typowo chorobowe. Urojenia występują w schizofrenii, w zaburzeniach urojeniowych, a czasami w psychozach wieku podeszłego.

Najczęściej urojenia występują w psychozach endogennych i egzogennych, czyli schizofrenia (która dotyka 1% całej populacji), choroba dwubiegunowa (również około 1%), psychozy ponarkotykowe i poalkoholowe, zaburzenia urojeniowe i depresyjne.

Mogą dotknąć każdego, w dowolnym momencie. Większe ryzyko natomiast jest u osób obciążonych genetycznie – gdy w rodzinie występowały podobne schorzenia.

Zniekształcenie poznawcze. Kiedy umysł płata figla

Zespół Lęku Uogólnionego (GAD). Kiedy życiem rządzi lęk

Sezonowe zaburzenia afektywne. Kiedy pogoda jest przyczyną choroby

Syndrom DDD. Kiedy rodzina odciska piętno na dorosłym życiu

Kryzys życiowy. Kiedy tracisz grunt pod nogami

Chemseks zyskuje na popularności. Psycholog: to droga na skróty, niszczy zdrowie psychiczne

Rodzaje urojeń i ich objawy

Jakie można wyróżnić rodzaje urojeń i jakie są ich objawy? Nasz ekspert zauważa:

• Najczęstsze są urojenia prześladowcze – czyli fałszywe przekonanie o tym, że inna osoba lub grupa osób danej jednostce zagraża. Często jest cała grupa osób, członkowie rodziny, chory jest nieadekwatne przekonany, że inni są przeciwko niemu, chcą mu zaszkodzić, czasami nawet zabić.

Wśród innych często występujących są także:

• urojenia ksobne, czyli odnoszące się do własnej osoby

Chory uważa, że jest obiektem szczególnego zainteresowania,  znajduje się w centrum uwagi wszystkich. Jest przekonany przykładowo, że mówią o nim w telewizji, w radiu, na ulicy, szepczą o nim, zwracają uwagę, przyglądają się mu.

• urojenia wielkościowe

To przekonanie o nadzwyczajnych mocach, umiejętnościach, energiach. Pacjent czuje się przywódcą, władcą, prezydentem.

• urojenia oddziaływania

Przekonanie o istnieniu fal lub promieniowania, pod którego jest się wpływem.

• urojenia owładnięcia

Przekonanie o byciu owładniętym przez energię, siłę, ducha, często występują w tym przypadku treści religijne.

• urojenia depresyjne

To inaczej urojenia małej wartości, nieadekwatne przekonanie o winie, czekającej nas karze, czasami potępieniu.

• urojenia nihilistyczne

Czasami pojawiają się w nasilonej depresji psychotycznej. Polegają na przekonaniu, że jakaś część ciała nie istnieje, albo że my w ogóle nie istniejemy - jesteśmy martwi.

• urojenie niewiary małżeńskiej/ zdrady

Przekonanie, że jest się notorycznie zdradzanym przez partnera/kę.

Urojenia - przyczyny

Jakie są przyczyny urojeń? Psychiatra Michał Dobrzyński zauważa:

Są to czynniki chorobowe, głównie w przebiegu psychoz schizofrenicznych. W tej chorobie występują urojenia paranoidalne – luźno powiązane, nieusystematyzowane, o treści absurdalnej, niemożliwej do zaistnienia, np. bycie wysłannikiem z zaświatów czy opętanie przez szatana.

Ponadto w zaburzeniach urojeniowych występują urojenia o treści możliwej do zaistnienia, powiązane w system urojeniowy, np. przekonanie o byciu podsłuchiwanym czy spisku.

W chorobie dwubiegunowej natomiast są to urojenia zgodne z nastrojem – wielkościowe lub depresyjne. Urojenia występują również w chorobach związanych z organicznym uszkodzeniem mózgu, w otępieniach, w przebiegu choroby Alzheimera i innych - dodaje nasz ekspert.

Urojenia o różnej strukturze występują również w przebiegu psychoz ponarkotykowych oraz w przebiegu wieloletniego uzależnienia od alkoholu.

Pomoc psychologiczna

Setki lekarzy i specjalistów w jednym miejscu.

Sprawdź!

Urojenia - konieczna wizyta u psychiatry

Zdaniem Michała Dobrzyńskiego urojenia w każdym przypadku powinny być impulsem do wizyty u lekarza.

Urojenia są objawem chorobowym, więc każdy kto ich doświadcza i wypowiada powinien zostać skonsultowany psychiatrycznie. Oczywiście bardzo często taka osoba się na to nie zgadza i nie widzi problemu. Uważa, że to nie są urojenia, ponieważ wierzy w swoje przekonania - przyznaje.

I dodaje:

Należy pamiętać, że wszelkie tego typu objawy mają podłoże chorobowe i trzeba skontaktować się z psychiatrą i wdrożyć leczenie. Zaniechanie właściwego leczenia może być źródłem wydarzeń czasami dramatycznych w skutkach, agresji czynnej, samobójstw, a czasami nawet morderstw. Bardzo często leczenie zaburzeń psychotycznych powinno przebiegać w warunkach szpitalnych.

Urojenia - leczenie
 

Urojenia leczy się farmakologicznie, neuroleptykami - lekami przeciwpsychotycznymi drugiej generacji.

W ostatnich latach w Polsce zarejestrowano nowe leki przeciwpsychotyczne, cechujące się dobrą tolerancją przy wysokiej skuteczności - przyznaje psychiatra Michał Dobrzyński.

I zauważa:

Najlepsze efekty są w przypadku leczenia urojeń w przebiegu schizofrenii, czyli takich nieusystematyzowanych. Natomiast słabsze efekty daje leczenie urojeń paranoicznych w przebiegu zaburzeń urojeniowych, które są poskładane i wiążą się w schemat przyczynowo-skutkowy, innymi słowy są prawdopodobne do zaistnienia.