Regulacja emocji. Jak nauczyć tego swoje dziecko?

Jak nauczyć dziecko rozpoznawać swoje emocje? Dlaczego to jest ważne?

Nauczanie dziecka rozpoznawania swoich emocji to ważny krok w jego rozwoju emocjonalnym i społecznym. Nasza ekspertka, Monika Osiak podpowiada co może być pomocne w kształtowaniu tego typu zdolności:

• prowadzenie rozmów o emocjach - używając prostych słów i przykładów, np. "Widzę, że jesteś radosny, ponieważ dostałeś nową zabawkę" lub „Jest Ci smutno, bo zgubiłeś swojego ulubionego misia."
• wspólne czytanie książek zwłaszcza tych, które opisują różne emocje i pokazują, jak bohaterowie sobie z nimi radzą;
• korzystanie z emocjonalnych kart i gier, np. kart obrazkowych z emocjami lub gier planszowych;
• rozpoznawanie emocji u innych celem kształtowania umiejętności rozróżniania emocji na podstawie reakcji ciała oraz kontekstu sytuacyjnego.

Świąteczne prezenty pod lupą. Lekarze pokazują gablotę grozy: to naprawdę połykają dzieci!

Syndrom „grzecznej dziewczynki”: dlaczego córka nigdy nie mówi „nie” i czym to grozi?

Wysoko wrażliwe dziecko – jak rozpoznać i jak wspierać, by nie przeciążyć emocjonalnie?

Jak wspierać dziecko w adaptacji do nowych sytuacji: szkoła, przeprowadzka, zmiana otoczenia?

Psychoterapia rodzinna – jak pomaga w poprawie relacji i wychowaniu dzieci?

Miesiąc świadomości nowotworów dziecięcych: jak być czujnym rodzicem?

Jak nauczyć dziecko radzić sobie z emocjami? 4 wskazówki psychologa

Psycholog Monika Osiak wylicza kilka strategii, które mogą być pomocne w nauce skutecznego radzenia sobie z emocjami:

1. Modelowanie zachowań tzn. nauka przez naśladownictwo - ważne jest, aby pociecha mogła obserwować sposoby radzenia sobie z trudnościami swoich rodziców;
2. Tworzenie „bezpiecznego miejsca” - warto zachęcać dziecko do tworzenia swojego „bezpiecznego miejsca”, do którego będzie mogło się udać, gdy poczuje się przytłoczone emocjami;
3. Prowadzenie rozmów o strategiach radzenia sobie - w tym celu można stworzyć listę lub rysunki z różnymi technikami dostępnymi dla dziecka;
4. Rozwijanie umiejętności rozwiązywania problemów np. poprzez wspólną analizę kroków, które są pomocne w jego rozwikłaniu.

Jakie techniki radzenia sobie z emocjami mogą być pomocne dla dziecka? Psycholog wylicza: 

- Warto podjąć nauki technik oddechowych, wprowadzić techniki relaksacyjne takie jak słuchanie spokojnej muzyki, rysowanie czy czytanie książek, a także zadbać o zdrowy styl życia. Znaczenie ma dieta, regularna aktywność fizyczna i odpowiednia ilość snu.

Jak poprzez zabawę dziecko może regulować swoje emocje?

Ważnym dla dziecka i równocześnie świetnym sposobem na naukę regulacji emocji jest zabawa.

- To niezwykle istotne ponieważ zabaw łączy naukę z przyjemnością, co sprawia, że dziecko łatwiej przyswaja nowe umiejętności. Istotne jest zapewnienie mu bezpiecznego środowiska, w którym może eksperymentować i uczyć się w sposób swobodny - przyznaje nasza ekspertka. 

Poniżej kilka form zabaw kształtujących umiejętność samoregulacji polecanych przez psychologa:

• zabawy w odgrywanie ról na zasadzie scenek, w czasie których dziecko w bezpiecznych warunkach może przećwiczyć możliwe sposoby reagowania i radzenia sobie z emocjami w rzeczywistej sytuacji;
• zabawy sensoryczne; zabawy, które angażują zmysły np. zabawa w piasku, z wodą czy masaż play-dough;
• muzyka i taniec, ponieważ słuchanie ulubionej muzyki lub tańczenie do niej może wspierać kształtowanie się umiejętności wyrażania swoich emocji;
• wspólne budowanie i tworzenie konstrukcji wzmacnia więź i poczucie bezpieczeństwa między dzieckiem a jego rodzicem.

Jak wspierać dziecko w nauce wyrażania emocji?

Na to pytanie psycholog Monika Osiak odpowiada następująco:

- Kluczowe jest zapewnienie dziecku bezpiecznego i wspierającego środowiska, w którym może swobodnie wyrażać swoje uczucia bez obawy o ocenę. Ważne jest, aby miało ono poczucie, że może mówić o swoich emocjach bez obawy o krytykę czy karę. 

I podkreśla, co jest bardzo ważne:

- Kiedy dziecko dzieli się swoimi emocjami, ważne jest, aby rodzic słuchał uważnie i bez przerywania. W swoim podejściu warto kierować się zasadą empatii i zrozumienia wobec emocji - można powiedzieć: „Rozumiem, że jesteś smutny, bo nie możesz teraz bawić się z kolegami. To musi być trudne”.  

Ponadto warto zachęcać je do wyrażania emocji poprzez zadawanie otwartych pytań, które wymagają bardziej rozwiniętych odpowiedzi. Wskazane jest zadbanie o stworzenie emocjonalnej rutyny np. w postaci wieczornej rozmowy o emocjach w kontekście dzisiejszych wydarzeń.

Czytaj również: Odporność psychiczna dziecka. Rodzicu, ważne zadanie przez tobą

Jak wspierać dziecko w budowaniu odporności emocjonalnej?

Budowanie odporności emocjonalnej jest procesem, który wymaga od rodziców zaangażowania, zrozumienia i cierpliwości. Na koniec nasza ekspertka podpowiada jak można wspierać swoje dziecko w budowaniu kondycji emocjonalnej:

• wzmacnianie poczucia własnej wartości poprzez chwalenie za wysiłek nie tylko za wyniki; zamiast skupiać się wyłącznie na końcowym rezultacie należy podkreślać starania i wysiłek włożony w wykonanie zadań; wskazane jest także świętowanie małych osiągnięć i postępów;
• promowanie elastyczności; warto stwarzać warunki do możliwości obserwowania przez dziecko, jak rodzic samodzielnie adaptuje się do zmian;
• oferowanie wyzwań i sukcesów w postaci dostosowanych do wieku i możliwości dziecka wyzwań, ale także wprowadzenie elementu celebracji sukcesów;
• wsparcie w wyciąganiu wniosków z porażek oraz traktowania porażek jako części procesu nauki