Ból pięty: czym jest ostroga piętowa i jak ją leczyć

Jak powstaje ostroga piętowa?

Ostroga piętowa najczęściej jest wynikiem przewlekłego przeciążenia struktur stopy, zwłaszcza rozcięgna podeszwowego lub przyczepu ścięgna Achillesa. Fizjoterapeutka Barbara Sitek wyjaśnia, że:

- W wyniku długotrwałego przeciążenia dochodzi do stanu zapalnego i stopniowego zwapniania więzadła, co na obrazie RTG wygląda jak charakterystyczny, dziobiasty wyrostek na kości piętowej. 

Zmiany te, zwane osteofitami, mogą niekiedy rozwijać się bezobjawowo, a ich obecność odkrywana jest przypadkowo, np. podczas badania diagnostycznego w kierunku innych schorzeń.

Jak wskazuje fizjoterapeutka, ostrogi piętowe mogą występować u osób w różnym wieku i o różnym poziomie aktywności fizycznej. 

- Problem ten dotyczy aż 38% dorosłej populacji, a częściej narażone są na niego kobiety - mówi Barbara Sitek. 

Wyjaśnia również, że do powstania ostrogi piętowej mogą przyczyniać się specyficzne wady stopy, jak płaskostopie lub stopa wydrążona, a także przebyte urazy stawów skokowych, które wpływają na biomechanikę chodu.

Jak dbać o kręgosłup po 40. roku życia? Ruch, nawyki i fizjoterapia

Terapia wisceralna w leczeniu bólu: dla kogo i na czym polega?

Masaż Kobido – japoński lifting twarzy bez skalpela. Na czym polega i jakie daje efekty?

Jak fizjoterapeuta diagnozuje i leczy migrenę? Ekspertka wyjaśnia

Ból pleców u rodziców. Jak noszenie dziecka wpływa na kręgosłup?

Zaciskasz zęby, boli cię głowa? Sprawdź, czy pomoże fizjoterapia stomatologiczna

Objawy ostrogi piętowej – jak rozpoznać schorzenie?

Pierwsze symptomy ostrogi piętowej pojawiają się zazwyczaj po długotrwałym obciążeniu stopy – np. po intensywnym marszu, biegu czy noszeniu niewygodnego obuwia. Pacjenci odczuwają ból w różnych częściach stopy, w zależności od lokalizacji stanu zapalnego. 

- Ból może wystąpić na podeszwowej części stopy, jej bocznej lub tylnej części, szczególnie w okolicy guza piętowego – wyjaśnia Barbara Sitek.

Ostroga piętowa ma również charakterystyczny przebieg objawów. Początkowo ból pojawia się po obciążeniu stopy lub dłuższym bezruchu, na przykład rano po przebudzeniu. Ból ten często ustępuje po kilku minutach chodzenia, jednak z czasem może przechodzić w ból przewlekły. Fizjoterapeutka dodaje, że:

- W zaawansowanym stadium choroby ból jest ciągły, uciążliwy i może powodować utykanie lub specyficzny chód szurający. 

W ostrych przypadkach wokół pięty mogą wystąpić dodatkowe objawy, takie jak obrzęk, zaczerwienienie i uczucie ocieplenia.

Leczenie ostrogi piętowej

Leczenie ostrogi piętowej wymaga podejścia wielokierunkowego, obejmującego zarówno wyciszenie stanu zapalnego, jak i poprawę elastyczności oraz funkcji struktur stopy. 

- Pierwszym celem terapii jest zmniejszenie stanu zapalnego, a następnie uelastycznienie rozcięgna podeszwowego i innych struktur objętych stanem zapalnym - tłumaczy Barbara Sitek. 

W ramach fizjoterapii stosowane są różnorodne metody, w tym fala uderzeniowa, ultradźwięki, masaż powięziowy oraz stretching.

W przypadku silnego bólu możliwe jest także zastosowanie terapii farmakologicznej, na przykład poprzez jonoforezę lub fonoforezę. Metody te pozwalają na miejscowe podanie leków przeciwzapalnych, co pomaga zmniejszyć stan zapalny i ból. 

- W najcięższych przypadkach pacjent może być skierowany do ortopedy, który kwalifikuje go do leczenia sterydowego lub zabiegu chirurgicznego, choć są to ostateczne kroki – dodaje fizjoterapeutka.

Ważnym elementem leczenia jest również właściwe wsparcie stopy. Zastosowanie odpowiednich wkładek ortopedycznych, które korygują biomechanikę stopy, oraz odpowiednie obuwie mogą znacząco zredukować obciążenie i tym samym zapobiegać nawrotom bólu.

Profilaktyka ostrogi piętowej – jak zapobiegać bólowi pięty?

Zgodnie z zaleceniami fizjoterapeutki Barbary Sitek, kluczem do zapobiegania ostrodze piętowej jest dbałość o stopy i codzienna profilaktyka. Wymaga to nie tylko odpowiedniego doboru obuwia, ale także regularnych ćwiczeń rozciągających, które poprawiają elastyczność struktur stopy i całych kończyn dolnych. 

- Codzienne ćwiczenia relaksacyjne i rozciągające pozwalają na odciążenie mięśni oraz więzadeł stopy, a także wspomagają regenerację -  tłumaczy.

Inną ważną metodą profilaktyki są masaże, zarówno te wykonywane samodzielnie, jak i profesjonalne zabiegi w gabinetach fizjoterapeutycznych, podologicznych czy akupresury. Masaż powięziowy oraz kąpiele solankowe i magnezowe to techniki, które pomagają rozluźnić zmęczone mięśnie oraz zapobiegają tworzeniu się stanów zapalnych.

Fizjoterapeutka podkreśla, że:

- Dbałość o higienę stóp i zapewnienie im odpoczynku oraz czasu na regenerację po wysiłku to podstawa profilaktyki. 

Szczególną uwagę powinny na to zwrócić osoby pracujące w pozycjach stojących lub uprawiające intensywną aktywność fizyczną, które są bardziej narażone na powstanie stanów zapalnych.