Zawał serca u kobiet i mężczyzn. Różnice w objawach są subtelne

Wczesne sygnały zawału serca

Zawał serca to stan martwicy pewnego obszaru mięśnia sercowego, występujący w wyniku jego niedokrwienia. 

- Najczęstszą przyczyną jest nieprawidłowy przepływ krwi przez tętnice wieńcowe wywołany miażdżycą lub całkowite nagłe zamknięcie tętnicy i brak przepływu krwi do kardiomiocytów - wyjaśnia kardiolog Karolina Kochan-Grygiel. 

Jakie są wczesne sygnały zawału serca? Nasza ekspertka tłumaczy:

- Podstawowym objawem zawału serca jest silny ból w klatce piersiowej, trwający dłużej niż 20 minut. Ma charakter piekący, ściskający, dławiący, czasem rozrywający. Może promieniować do lewego barku i ręki lub do żuchwy i gardła, rzadko do pleców, w okolicę międzyłopatkową. 

Czasem objawom towarzyszy duszność, osłabienie, nadmierna potliwość, kołatanie serca i silny lęk. 

Zawał serca. Jak się przed nim chronić?

L4 na ostre zapalenie tchawicy. Kiedy kaszel i ból uniemożliwiają pracę?

Recepta na Romazic. Obniżenie cholesterolu LDL i profilaktyka sercowo-naczyniowa

Recepta na Berodual. Skuteczny lek przy obturacji oskrzeli

Recepta na Formoterol Easyhaler. Kontrola duszności przy POChP

Zawał serca. Coraz częstszy problem wśród młodych dorosłych

Jak rozpoznać zawał serca u kobiet i mężczyzn? 

Zawał serca rozpoznajemy na podstawie objawów oraz 12 - odprowadzeniowego EKG. 

- Czasem do postawienia diagnozy niezbędne jest oznaczenie z krwi markerów martwicy mięśnia sercowego – CKMb oraz troponiny. Celem oceny rozległości zawału serca i ewentualnych powikłań wykonujemy badanie echokardiograficzne (UKG serca) - wylicza lekarz. 

Kardiolog Karolina Kochan-Grygiel zauważa, że objawy zasadniczo nie różnią się u obu płci:

- Jednak u kobiet częściej widujemy mniejsze nasilenie i nietypowy charakter bólu w klatce piersiowej. Częściej też u kobiet występuje zawał ściany dolnej serca, w którego przebiegu może występować ból w dołku podsercowym i nadbrzuszu, z nudnościami i wymiotami, co może być mylone z problemami z przewodem pokarmowym ( zw. maska brzuszna zawału serca).

U osób z wieloletnią lub niewyrównaną cukrzycą, ból w klatce piersiowej w przebiegu zawału może nie występować lub również jest niespecyficzny. 

Objawy zawału serca u mężczyzn

U mężczyzn objawy zawału serca są często bardziej "klasyczne" i rozpoznawalne, co ułatwia szybszą diagnozę. Typowe symptomy to:

• Silny ból w klatce piersiowej: najbardziej charakterystyczny objaw zawału serca, który opisuje się jako silny ucisk, ciężar, pieczenie lub gniecenie za mostkiem. Ból ten trwa zazwyczaj dłużej niż kilka minut i może narastać z czasem.
• Promieniowanie bólu: ból często promieniuje do lewego ramienia, szyi, żuchwy, pleców lub nawet nadbrzusza.
• Dusznica: mężczyźni często odczuwają duszność, szczególnie w trakcie zawału. Pojawia się nagle, nawet przy niewielkim wysiłku lub w spoczynku.
• Zimny pot: nagłe wystąpienie zimnego, lepkiego potu, któremu często towarzyszą zawroty głowy lub uczucie oszołomienia.
• Nudności i wymioty: choć rzadziej występują u mężczyzn niż u kobiet, również mogą się pojawić.
• Zmęczenie: uczucie osłabienia i zmęczenia, które nie ma związku z aktywnością fizyczną.

Te bardziej oczywiste symptomy powodują, że mężczyźni częściej i szybciej zgłaszają się do lekarza, co poprawia ich szanse na skuteczną interwencję i leczenie.

Objawy zawału serca u kobiet

U kobiet objawy zawału mogą być bardziej subtelne i często różnią się od tych występujących u mężczyzn. To sprawia, że zawał u kobiet bywa mniej oczywisty i bywa mylnie diagnozowany, co opóźnia leczenie. Do najczęstszych objawów zawału serca u kobiet należą:

• Nietypowy ból w klatce piersiowej: zamiast silnego bólu, kobiety mogą odczuwać tylko lekki dyskomfort, ucisk lub uczucie pełności w klatce piersiowej. Ból ten może być mniej intensywny i niekoniecznie odczuwany w centralnej części klatki piersiowej.
• Ból w innych miejscach: kobiety często skarżą się na ból w ramionach, szyi, plecach, żuchwie, a nawet w górnej części brzucha. Może on być mylony z dolegliwościami żołądkowymi, problemami z kręgosłupem lub innymi schorzeniami.
• Duszność: podobnie jak u mężczyzn, duszność jest częstym objawem zawału u kobiet, jednak często występuje ona bez innych klasycznych objawów, co może wprowadzać w błąd.
• Nudności i wymioty: u kobiet te objawy występują częściej niż u mężczyzn i są często mylone z niestrawnością, zatruciem pokarmowym lub refluksem żołądkowym.
• Ekstremalne zmęczenie: jednym z bardziej unikalnych objawów u kobiet jest skrajne, niewyjaśnione zmęczenie, które może pojawić się na kilka dni przed zawałem. To zmęczenie często nie ustępuje nawet po odpoczynku.
• Zawroty głowy, zimny pot i niepokój: u kobiet zawał serca może wywoływać objawy, które są mylone z atakiem paniki czy stresem, co może opóźniać właściwą diagnozę.

Co zrobić jeśli podejrzewamy u siebie zawał serca?

Jeśli ból w klatce piersiowej utrzymuje się ponad  5-10 minut i nie ustępuje po odpoczynku lub przyjęciu pod język nitrogliceryny (dotyczy pacjentów, którym lekarz uprzednio zapisał ten lek), należy niezwłocznie zadzwonić pod numer telefonu 999 lub 112 i wezwać pogotowie ratunkowe. Jeśli ktoś bliski jest w pobliżu, trzeba go poprosić o opiekę. 

- Niezwykle ważny jest czas, jaki upływa od wystąpienia bólu w klatce piersiowej do rozpoczęcia leczenia, ponieważ im wcześniej rozpocznie się leczenie zawału, tym więcej mięśnia sercowego można uratować. Najlepsze rokowanie dotyczy pacjentów, u których leczenie rozpoczęto w ciągu pierwszej godziny od wystąpienia objawów. Jest to tzw. złota godzina - podkreśla kardiolog. 

Jak udzielić pomocy osobie u której podejrzewamy zawał serca? Nasza ekspertka odpowiada:

- Jeżeli podejrzewamy zawał serca u osoby z otoczenia, należy przede wszystkim zadzwonić na numer alarmowy i wezwać karetkę pogotowia ratunkowego. Należy zadbać o półsiedzącą pozycję ciała, dostęp świeżego powietrza, nie podawać jedzenia i picia, można podać tabletkę aspiryny (Polopiryna S) jeżeli chory nie ma uczulenia. Ważne jest zachowanie spokoju w sytuacji oczekiwania na pomoc specjalistów. 

Jeżeli stan chorego się pogarsza i dochodzi do zatrzymania krążenia i oddechu, należy prowadzić podstawową resuscytację krążeniowo-oddechową do przyjazdu karetki.