Alergia pokarmowa u niemowląt. Co radzi alergolog?

Alergia pokarmowa - co uczula najczęściej?

Spośród wszystkich występujących typów alergii, u niemowląt zdecydowanie dominuje alergia pokarmowa, z objawami ze strony przewodu pokarmowego oraz skóry. To nic innego jak nieprawidłowa reakcja układu immunologicznego, pojawiająca się w krótkim czasie po spożyciu pokarmu zawierającego dany alergen. 

Które pokarmy najczęściej uczulają? Warto pamiętać, że alergię pokarmową może wywołać w zasadzie każdy pokarm, ale za większość reakcji alergicznych odpowiadają: białka mleka krowiego, białka jaja, ryby, skorupiaki, orzechy, orzeszki arachidowe, soja, pszenica.

Pacjenci traktują mleko jako jeden alergen, a jest to mieszanina wielu różnych alergenów. Najczęściej uczulające alergeny mleka krowiego to kazeina oraz białka serwatkowe - wyjaśnia alergolog prof. Ziemowit Ziętkowski.

Kazeina występuje w pełnym mleku, białym serze, żółtym serze. Białka serwatkowe natomiast usuwane są przy produkcji sera żółtego i twarogu. 

Niektóre procesy technologiczne stosowane w przetwórstwie mleka mogą obniżać lub podwyższać alergenowość mleka. Homogenizacja (serek homogenizowany) zwiększa alergenowość mleka krowiego ponieważ część białek umieszcza się na powierzchni kuleczek tłuszczowych i staje się łatwiej dostępna dla przeciwciał układu immunologicznego. Wiąże się to również z łatwiejszym przenikaniem bariery jelitowej i częstszym występowaniem reakcji alergicznych - tłumaczy nasz ekspert.

Kolka niemowlęca. Mały czy duży problem?

Ciemieniucha u niemowlaka. Czy rodzice powinni się niepokoić?

Drgawki gorączkowe u dziecka. Co robić? Zachować spokój

Potówki. Jak pielęgnować skórę niemowląt? Ważne wskazówki

Alergiczny nieżyt nosa. Kiedy życie przestaje być komfortowe

Alergiczne kontaktowe zapalenie skóry. Jak rozpoznać i leczyć?

Objawy alergii u niemowląt. Atopowe zapalenie skóry

Objawy alergii pokarmowej u niemowląt mogą obejmować przewód pokarmowy, skórę (atopowe zapalenie skóry, pokrzywka), układ oddechowy, a także ciężkie, zagrażające życiu, uogólnione reakcje anafilaktyczne.

Atopowe zapalenie skóry to często pierwszy objawy alergii.

AZS jest przewlekłą, zapalną, nawracającą chorobą skóry z dominującymi objawami nasilonego świądu, suchości, cechami zapalenia i często objawami nadkażenia bakteryjnego - zauważa profesor Ziętkowski.

AZS zwykle pojawia się w wieku niemowlęcym – aż 50% zachorowań ma miejsce między 3 a 6 miesiącem życia. 90% wszystkich zachorowań na AZS rozpoczyna się do 5 roku życia.

Dobra informacja dla rodziców jest taka, że zgodnie z badaniami 80% przypadków zachorowań na AZS ma przebieg lekki i wraz z wiekiem może łagodnieć lub znikać.

Jednocześnie u wielu pacjentów możemy zaobserwować progresję objawów alergii od AZS do alergii pokarmowej, alergicznego nieżytu nosa i astmy - dodaje nasz ekspert.

Alergia pokarmowa u niemowląt: rozpoznanie

Żeby rozpoznać pokarmy, które wywołują alergię wykonuje się takie badania jak:

• wywiad i badanie fizykalne pacjenta,
• badania krwi, w tym diagnostyka komponentowa
• inne badania dodatkowe np. płatkowe testy skórne – atopy patch tests - APT,
• próba biologiczna eliminacji-prowokacji z podejrzanym pokarmem (wykonanie zawsze powinno być poprzedzone konsultacją z doświadczonym lekarzem alergologiem, wykonywanie prowokacji w przypadku reakcji IgE zależnych może wiązać się z ryzykiem niebezpiecznych reakcji anafilaktycznych).

Alergia pokarmowa u niemowląt nie jest łatwa do diagnozowania.

Doboru badań należy dokonać po konsultacji doświadczonego lekarza alergologa z uwzględnieniem objawów klinicznych oraz wieku dziecka - podkreśla Ziemowit Ziętkowski.

Alergia pokarmowa u niemowląt. Alergolog radzi

Po rozpoznaniu alergii pokarmowej zaleca się unikanie wszelkich produktów spożywczych zawierających dany alergen. Alergolog Ziemowit Ziętkowski radzi:

Postępowanie w chorobach o podłożu alergicznym w okresie niemowlęcym i u małych dzieci powinno obejmować próbę eliminacji uczulających alergenów (diety eliminacyjne, obniżenie ekspozycji na alergeny powietrznopochodne), intensywne stosowanie emolientów (w przypadku AZS)  oraz odpowiednio dobranej do wieku dziecka farmakoterapii. Wszelkie działania  (w tym wprowadzenie restrykcyjnych diet eliminacyjnych) należy prowadzić pod kierunkiem doświadczonego lekarza posiadającego doświadczenie w postępowaniu z małymi dziećmi.

I jak dodaje, nie ma dowodów że dieta u kobiet w ciąży odgrywa istotną rolę w zapobieganiu alergii pokarmowych u niemowląt.

Zalecane jest wyłącznie karmienie naturalne do 4-6 miesiąca życia dziecka. U dzieci z grupy dużego ryzyka rozwoju choroby atopowej, jeżeli nie jest możliwe karmienie naturalne, zaleca się stosowanie mieszanek o wysokim stopniu hydrolizy, co może chronić przed rozwojem atopowego zapalenia skóry - dopowiada nasz ekspert.