Zdrowie kobiety definiuje m.in. regularna comiesięczna menstruacja, a brak okresu powinien być powodem do niepokoju i wizyty u lekarza. Choć najczęstszym powodem braku krwawienia jest ciąża, to przyczyn zaniku menstruacji jest o wiele więcej, gdyż jej brak może wynikać z nieprawidłowego funkcjonowania organizmu.
Prawidłowy cykl miesiączkowy trwa około 28 dni, a do normy zaliczany jest przedział 23-35 dni. Menstruacja pojawia się między 9 a 16 rokiem życia i zaczyna zanikać około 50 roku życia. W sytuacji znacznego opóźnienia krwawienia lub dużych nieregularności cykli należy skonsultować się z lekarzem.
Ciąża jest najczęstszą przyczyną zatrzymania menstruacji u kobiet aktywnych seksualnie. W trakcie ciąży dochodzi do przerwania cyklu owulacyjnego. Aby potwierdzić ciążę i wykluczyć inne przyczyny, wskazane jest wykonanie testu ciążowego i wizyta w gabinecie ginekologicznym.
Inną przyczyną braku okresu, związaną z macierzyństwem, jest karmienie piersią, które w niektórych przypadkach może wstrzymać owulację nawet na kilka miesięcy.
Amenorrhoea primaria, czyli zaburzenia rozwoju narządów rozrodczych, charakteryzują się nieprawidłowym działaniem jajników i uwarunkowaniami genetycznymi, które przyczyniają się do nie wystąpienia pierwszej miesiączki do 16 roku życia.
U dojrzewających dziewcząt zaburzenia osi podwzgórze-przysadka-jajnik są często przyczyną niedomogi lutealnej (niewydolności ciałka żółtego), cechującej się obniżonym poziomem progesteronu.
Brak okresu może być związany także z trybem życia dziewczyny. Intensywny sport nawet może się przyczynić do opóźnienia pierwszej miesiączki. Wskazana jest wtedy konsultacja ginekologiczna.
Amenorrhoea secundaria, czyli wtórny brak miesiączki, rozumiany jako brak występowania miesiączki przez 3 do 6 miesięcy u kobiety, która wcześniej prawidłowo miesiączkowała. Stan ten najczęściej wynika z zaburzeń hormonalnych. Gdy poziom hormonów jest zbyt niski lub zbyt wysoki, może dojść do zatrzymania menstruacji.
Jednym z czynników wpływających na zanik okresu jest problem z nieprawidłową masą ciała - zarówno z nadwagą jak i niedowagą. Anoreksja, bulimia, otyłość i niezrównoważona dieta mogą zaburzać cykle miesiączkowe. Nagłe chudnięcie blokuje produkcję estrogenów, których niezbędnym budulcem jest tłuszcz. Jeżeli nie dostarczymy go organizmowi, miesiączka może zaniknąć z powodu niedoboru estrogenu. Analogicznie dzieje się, gdy nagle przybierzemy na wadze - może to spowodować zachwianie równowagi hormonalnej organizmu.
Każda menstruacja powoduje utratę żelaza oraz erytrocytów, które tracimy także podczas intensywnego wysiłku fizycznego. Organizm kobiety po intensywnym treningu musi uzupełnić wszystkie spalone kalorie, sole mineralne i płyny. Nadmierny wysiłek wiąże się z większym zapotrzebowaniem na składniki odżywcze, a złej jakości dieta czy brak odpowiedniej suplementacji mogą zatrzymać okres nawet na kilka miesięcy.
Silny stres czy utrata bliskiej osoby mogą prowadzić do opóźnienia lub nawet całkowitego braku miesiączki. Pogorszenie się stanu psychicznego powinno być skonsultowane ze specjalistą, który zdecyduje o odpowiednich metodach leczenia.
Podróże także mogą mieć wpływ na cykl menstruacyjny kobiety. Zmiana klimatu czy strefy czasowej może przyczynić się do zaburzeń miesiączkowania. Organizm musi przyzwyczaić się do nowych warunków klimatycznych, wyższej temperatury i zwiększonego nasłonecznienia. Potrzeba często kilku dni, a nawet tygodni by się zaaklimatyzować. Pomocny w takiej sytuacji jest wypoczynek, zwłaszcza po długich podróżach związanych ze zmianą czasu i strefy klimatycznej.
Po wielu latach przyjmowania tabletek antykoncepcyjnych może minąć kilka miesięcy zanim unormuje się cykl owulacyjny i nastąpi powrót miesiączki. Stan ten nazywamy post-pill amenorrhea. Trzeba pamiętać, że zanim ponownie rozpoczną się pełne cykle menstruacyjne z owulacją, może upłynąć sporo czasu.
Infekcja, przeziębienie czy po prostu zmęczenie mogą opóźnić okres nawet o kilka dni. Istnieje jednak wiele poważnych chorób, które mają wpływ na cykl menstruacyjny:
O powyższych chorobach lekarz musi zostać poinformowany natychmiast, gdyż stosowane leki na te choroby mogą również zaburzyć regularne cykle menstruacyjne. Warto więc przed wizytą u lekarza zrobić spis przyjmowanych obecnie leków.
Perimenopauza to okres poprzedzający menopauzę. Wraz ze spadkiem produkcji estrogenów, menstruacja może stać się nieregularna zanim całkowicie zaniknie. U niektórych kobiet może się to zdarzyć już w wieku 45 lat, gdyż po czterdziestce jajniki stopniowo zmniejszają produkcję hormonów - najpierw progesteronu, a następnie estrogenów, co może doprowadzić do zatrzymań krwawienia na kilka miesięcy, aż do ich ponownego pojawienia.
W większości przypadków brak krwawienia nie oznacza poważnych zaburzeń zdrowotnych, a ponowne pojawienie się okresu zajmuje od kilku dni do kilku tygodni.
By uniknąć problemów związanych z cyklem menstruacyjnym zaleca się prowadzenie zdrowego trybu życia:
W kontekście braku okresu, istotne jest zrozumienie, że nie jest to zawsze oznaka ciąży. Dla pewności warto jednak w pierwszej kolejności zrób test ciążowy. W rzeczywistości, hormonalne zmiany, które są często wynikiem stresu, zmian w diecie, intensywnych ćwiczeń, a nawet pewnych leków, mogą wpływać na regularność cyklu miesiączkowego. Dlatego ważne jest, aby kobiety były świadome różnych czynników, które mogą wpływać na ich cykl miesiączkowy. Warto konsultować się z lekarzem w razie jakichkolwiek niepokojących objawów. Wówczas lekarz na podstawie przeprowadzonego wywiadu zleci odpowiednie badania oraz pomoże ustalić przyczynę braku miesiączki.
Serwis HaloDoctor ma charakter wyłącznie informacyjny i edukacyjny i w żadnym wypadku nie zastępuje konsultacji medycznej. W celu dokładnej diagnozy zalecany jest kontakt z lekarzem. Jeśli jesteś chory, potrzebujesz konsultacji lekarskiej, e‑Recepty lub zwolnienia lekarskiego umów wizytę teraz. Nasi lekarze są do Twojej dyspozycji 24 godziny na dobę!