Zwyrodnienie plamki żółtej (AMD). Jak je rozpoznać?

Zwyrodnienie plamki żółtej (AMD) - co to takiego?

Zwyrodnienie plamki związane z wiekiem (AMD) jest chorobą degeneracyjną dotyczącą plamki, czyli centralnej części siatkówki, odpowiedzialnej za centralne widzenie (czytanie, rozpoznawanie twarzy). Jest to choroba przewlekła i postępująca, dotycząca pacjentów w starszym wieku. Nasza specjalistka, Agnieszka Lisiak-Jankowska objaśnia fachowo:

W toku trwania choroby dochodzi do stopniowego nasilania zmian.  Począwszy od drobnych, pojedynczych lipofuscynowych złogów podsiatkówkowych (druzy), aż po postaci zaawansowane -  takie jak neowaskularyzacja czyli powstawanie nowych, nieprawidłowych naczyń w przestrzeni podsiatkówkowej lub śródsiatkówkowo. Albo też zanik geograficzny czyli zanik nabłonka barwnikowego i fotoreceptorów – komórek odpowiedzialnych za odbiór bodźców świetlnych.

Swędzące oczy. Jak złagodzić objawy? Domowe sposoby

Ślepota nocna. Kiedy wieczorem widzisz niewyraźnie

Katarakta. Okulista o tym czy zaćma jest groźna i jak chronić oczy

Migrena oczna – jak radzić sobie z silnym bólem głowy?

Zapalenie spojówek - przyczyny i sposoby leczenia

Jęczmień na powiece - przyczyny, objawy i leczenie

Zwyrodnienie plamki żółtej - przyczyny i objawy AMD

Objawy zwyrodnienia plamki żółtej to pogorszenie widzenia centralnego, wykrzywianie obrazu, falowanie linii (w tym czytanego tekstu). Charakterystyczna u pacjentów z AMD jest obecność centralnej, nieruchomej jasnej lub ciemnej plamy w polu widzenia tzw. mroczek.

Okulistka Agnieszka Lisiak-Jankowska przyznaje, że przyczyny choroby są złożone i różnorodne. A głównym czynnikiem ryzyka zachorowania jest wiek.

Innymi czynnikami ryzyka są (czynniki niemodyfikowalne):

• rasa biała,
• dodatni wywiad rodzinny w kierunku chorób zwyrodnieniowych plamki,
• niebieski kolor tęczówek,
• płeć żeńska (czynniki niemodyfikowalne).

Ponadto do znanych czynników ryzyka, na które mamy wpływ (czynniki modyfikowalne) należą:

• palenie papierosów (podwaja ryzyko wystąpienia AMD),
• nadciśnienie tętnicze,
• dieta bogatotłuszczowa,
• otyłość,
• ekspozycja na duże nasłonecznienie.

Zwyrodnienie plamki żółtej - diagnoza i leczenie

Diagnoza zwyrodnienia plamki żółtej opiera się na ogólnym badaniu okulistycznym.

Okulista ocenia ostrość wzroku do dali i bliży bez korekcji oraz w najlepszej dobranej korekcji, z oceną dna oka - wyjaśnia Agnieszka Lisiak-Jankowska.

Testem przesiewowym dedykowanym chorobom plamki jest test Amslera możliwy do wykonania w trakcie badania, służący również pacjentom z postawionym rozpoznaniem do domowej samokontroli.

Po wykonaniu wstępnych badań konieczna jest ocena plamki w badaniu OCT, najczęściej poszerzona o badanie angio-OCT. W wątpliwych przypadkach badaniem rozstrzygającym jest angiografia fluoresceinowa - wylicza nasza ekspertka. 

Wybór metody leczenia AMD uzależniony jest od typu choroby. Jak tłumaczy okulistka Agnieszka Lisiak-Jankowska:

W przypadku postaci suchej średniozaawansowanej poza suplementacją pozostaje uważna obserwacja. W przypadku postaci wysiękowej jedyną metodą leczenia o udowodnionym działaniu są iniekcje doszklistkowe substancji anty-VEGF, których zadaniem jest hamowanie powstawania nieprawidłowych naczyń pod siatkówką i śródsiatkówkowo oraz hamowanie przecieku z tych naczyń prowadzącego do obrzęku siatkówki i pogorszenia widzenia.

Zanik geograficzny (agresywna postać suchego zwyrodnienia) natomiast nie ma obecnie leczenia.

Zwyrodnienia plamki żółtej - profilaktyka

Okulistka Agnieszka Lisiak-Jankowska podkreśla, że podstawą profilaktyki jest dbanie o niepojawienie się czynników ryzyka, na które mamy wpływ:

Oznacza to niepalenie papierosów, zachowanie prawidłowej masy ciała, zbilansowane żywienie bogate w zielone warzywa, ochronę oczu przed światłem słonecznym (okulary ochronne z filtrem, unikanie bezpośredniego długotrwałego nasłonecznienia).

I dodaje:

Suplementy polecane osobom ze średnio zaawansowaną postacią choroby oparte są w dużej mierze na karotenoidach: luteinie i zeaksantynie w proporcji 5:1.