1. Artykuły
  2. Sugar blues. Jak uzależnia cukier?

Sugar blues. Jak uzależnia cukier?

Cukierki, ciasteczka i keczup. Co je łączy? Jeden składnik: cukier. Jest wszędzie i uzależnia. Wyraźnie szkodzi zdrowiu, sprzyjając otyłości i pogłębiając choroby przewlekłe. Ale uwaga! Cukier ma również silnie destrukcyjny wpływ na naszą psychikę - podkreśla psychodietetyk Marta Pawelec.

Sugar blues. Jak uzależnia cukier? Sugar blues. Jak uzależnia cukier?
Spis treści
Cukier. Zjadamy go za dużo Gdzie kryje się cukier? Sugar blues. Cukier uzależnia Cukier jest niebezpieczny dla zdrowia Detoks cukrowy. Co to takiego? Jak odstawić cukier?

Cukier. Zjadamy go za dużo

 

W 2021 roku Polak przeciętnie zjadał blisko 42 kilogramy cukru. Wydaje się Wam, że to dużo? Okazuje się, że wcale nie. Rekordowy wynik padł w 2018 roku, wtedy to statystyczny Polak zjadał 51,1 kilograma tej substancji. Jaką funkcję pełni w naszej diecie cukier?

 

Cukry  w diecie, a dokładniej węglowodany, pełnią szereg istotnych funkcji w naszym organizmie. Przede wszystkich dostarczają nam energii, ładują glikogen mięśniowy (niezwykle istotny aktywnie uprawiających sport), utrzymują także na wysokim poziomie serotoninę – potocznie hormon szczęścia - wyjaśnia nasza eksperta, dietetyk i psychodietetyk Marta Pawelec.

 

I od razu przestrzega, nie dajmy się zwieść:

 

Niestety nazwa cukier – ma też swoje drugie, gorsze i bardziej niebezpieczne oblicze. Mowa tu o biały cukrze, który zyskał przydomek białej śmierci. Już jedna łyżeczka dostarcza nam dodatkowo 20 kcal. O ile nie spożywamy tego w produktu w nadmiarze, nie musimy się martwić, o tyle osoby, używające go w nadmiernej ilości, mają powody do obaw.                         

 

W teorii spożywanie od 3 łyżeczek cukru (w przypadku dzieci) do 7 łyżeczek cukru (w przypadku dorosłych) nie powinno mieć negatywnego wpływu na zdrowie. Pamiętajmy jednak, że cukier występuje w wielu produktach spożywczych, zatem bardzo łatwo jest przekroczyć z pozoru bezpieczną dawkę cukru.

arrow Celiakia. Kiedy rezygnacja z glutenu to konieczność
arrow Detoksykacja organizmu. Czy warto? Dietetyk: postaw na coś innego
arrow Nietolerancja laktozy. Jakie zmiany wprowadzić w diecie?
arrow Jajko. Bomba witaminowa nie tylko w czasie świąt
arrow Nowalijki. Dietetyk: cała prawda o wiosennych warzywach
arrow Dieta na miesiączkę. Te produkty wzmagają dolegliwości

Gdzie kryje się cukier?

 

Najwięcej cukru znaleźć można w produktach kojarzonych ze słodkim smakiem. Kolorowych, smacznych, lubianych przez dużych i małych i potwornie niezdrowych.

 

Większość osób nie wie, że w popularnym kremie do smarowania dla dzieci znajduje się nawet 60 łyżeczek cukru. Czyli 20 razy więcej niż norma. Dużo cukru znajduje się także w kolorowych płatkach śniadaniowych, napojach gazowanych, słodkich przekąskach i batonikach. Produkty te oprócz dużej ilości cukru napakowane są także tłuszczem - często palmowych, który jest niebezpieczny dla naszego zdrowia - dlatego dietetycy biją na alarm i ostrzegają przed nadmiernym spożyciem tych produktów - tłumaczy specjalistka.

 

Niestety wiele produktów spożywczych, których o to nie posądzamy, także ma w składzie cukier.

 

Do takich produktów można zaliczyć wędliny, kabanosy, chleb, humus, masło orzechowe, jogurty dla dzieci, wody smakowe herbaty, napoje kawowe. Cukier znajdziemy także w daniach gotowych, sosach do mięs, a przecież nie kojarzą nam się ze słodkim smakiem, w ketchupie, pierogach, pizzy, paluszkach czy chipsach.  Pamiętajmy, że cukier występuje także pod innymi nazwami. Szczególnie groźny, może być dla naszego zdrowia syrop glukozowo-fruktozowy, który wywołuje szereg chorób metabolicznych czy sercowo-naczyniowych, a już na pewno przyczynia się do nadwagi i otyłości - wyjaśnia.

 

Sugar blues. Cukier uzależnia

 

Popularne stało się określenie sugar blues, które w wolnym tłumaczeniu oznacza uzależnienie od cukru:

 

Powstała nawet książka Williama Duftego pod nazwą „Sugar Blues. Zniewoleni przez cukier”. Zjawisko to ukazuje skutki spożywania nadmiernej ilości cukru, co dzieje się z człowiekiem, który powoli staje się od tego produktu uzależniony. Oprócz samego faktu, iż jest to szkodliwe dla zdrowia i naszej fizjologii, to jest to także degradacja naszego zdrowia psychicznego.

 

Należy pamiętać, że cukier jest dokładnie taką samą substancją jak każdy inny produkt, od którego można się uzależnić. Marta Pawelec tłumaczy mechanizm tego uzależnienia:

 

W uzależnieniach bierzemy pod uwagę substancję, która jest dla nas czymś przyjemnym, sprawia, że na chwilę zapominamy o innych (często nieprzyjemnych) sytuacjach. Jest to substancja, która nam smakuje. Początkowo przyjemność jest długa, czujemy się dobrze. Jednak po pewnym czasie doświadczamy już nieprzyjemnych skutków spożywania nadmiernych ilości tych substancji (czy to słodycze, alkohol czy papierosy), ale nie potrafimy już bez tej substancji egzystować. Pamiętajmy, że nasz mózg nie lubi próżni i nieprzyjemnych emocji. Nie lubi strachu, złości, przygnębienia. W takich sytuacjach człowiek często sięga po coś – kieliszek wina, papieros czy ulubiony baton. Przez chwilę jest nam przyjemnie, wydziela się serotonina, zapominamy o tym, co nas przed chwilą przygnębiało. Mózg koduje ten szlak. Za każdym razem, gdy czujemy się źle, on przypomina nam, że jest coś, co poprawi nam humor. Sięgamy po ulubione ciastko kolejny i kolejny raz,  a ten szlak ciągle się utrwala, po jakimś czasie tworząc automatyczną zachciankę.

 

W taki oto sposób tworzy się nałóg:

 

Sięganie po ciastko, nie daje nam już takiego szczęścia jak na początku, budzą się wyrzuty sumienia, czyli kolejna negatywna emocja, na którą nasz mózg odpowiada  już zakodowanym schematem. W uzależnieniach nie ma znaczenia, jaka to substancja, zatem jak najbardziej można uzależnić się także od cukru.

 

I przywołuje doświadczenia pacjentów ze swojego gabinetu, które dowodzą jak silną i niebezpieczną substancją jest cukier:

 

W moim gabinecie często pojawiają się osoby mające takie problemy. W mojej pamięci utkwiła historia 12-letniego chłopca, któremu rodzice zabrali wszystkie słodkie przekąski, nie dawali mu pieniędzy do szkoły, a on pożyczył kilka złotych od kolegów i kupił sobie cukier w kostkach, który schował pod łóżkiem i jadł go w tajemnicy przed innymi. Pamiętam też kobietę, która ukrywała się w toalecie, by mąż nie zauważył, że znowu je czekoladę. Często wychodziła ze sklepu z pełną siatką słodyczy, nie pamiętając, że przed chwilą to zrobiła. To pokazuje, jak silnie destrukcyjny wpływ ma cukier na naszą psychikę.

 

Cukier jest niebezpieczny dla zdrowia

 

Przede wszystkim przyczynia się do powstawania otyłości – która, i to należy mocno podkreślić, jest chorobą. To właśnie otyłość bardzo często jest wstępem do rozwoju innych chorób cywilizacyjnych.

 

Nadmierna ilość cukru może także doprowadzić do niealkoholowego stłuszczenia wątroby, insulinooporności, które z kolei wywołują cukrzycę, zespół metaboliczny, choroby sercowo-naczyniowe i autoimmunologiczne. Pamiętajmy także, że złe nawyki żywieniowe, w tym spożywanie dużych ilości cukru może mieć wpływ na zwiększone ryzyko chorób nowotworowych - wymienia psychodietetyk.

 

Warto pamiętać, że już sama nadmierna masa ciała, zwłaszcza u dzieci w wieku dojrzewania zwiększa ryzyko powstawania raka piersi, endometrium czy przewodu pokarmowego.

 

Cukier wpływa także na nieprawidłową pracę jelit, jest doskonałą pożywką dla bakterii i grzybów, co z kolei może być przyczyną powstawania przerostu bakteryjnego (SIBO). Cukier negatywnie wpływa także na naszą odporność, a zatem większą ekspozycję na wirusy i bakterie, wywołujące szereg chorób - przestrzega.

 

Detoks cukrowy. Co to takiego?

 

Coraz popularniejsze stają się diety oparte na detoksie cukrowym.

 

Detoksem cukrowym nazywamy kurację, która ma na celu eliminację cukru w czystej postaci. Bardzo często eliminuje się także produkty zawierające cukry proste, czyli białe pieczywo, biały ryż, ciastka, słodycze, przekąski - wyjaśnia znaczenie terminu Marta Pawelec.

 

Podczas detoksu większość specjalistów zaleca spożywanie około 5 posiłków dziennie, bogatych w białko, produkty o niskim indeksie glikemicznym. Choć znajdziemy także rady, by przez ten czas spożywać tylko warzywa i owoce w wersji na surowo.

 

Osoby, które prowadzą takie detoksy, zalecają, by cała kuracja trwała około 6 do 8 tygodni. Zaleca się także picie dużej ilości wody, do diety można włączyć zieloną herbatę czy inne ziołowe napary.

 

Jak odstawić cukier?

 

Sposobów na odstawienie cukru jest wiele. Może to być spontaniczna i nagła decyzja, ale też proces, realizowany metodą małych kroków. Jak zatem odstawić cukier? Bo co do tego, że powinniśmy to zrobić, nie mamy przecież wątpliwości.

 

To zależy. Każdy człowiek jest inny i nie ma jednej sprawdzonej rady dla każdego. Są osoby, które odstawiają cukier czy inne szkodliwe produkty z dnia na dzień, są w stanie wytrzymać miesiąc czy dłużej bez cukru, po czym po skończonym detoksie problem zaczyna się od nowa, a oni znowu sięgają po cukier - tłumaczy nasza rozmówczyni.

 

Zdecydowanie bardziej sprawdza się zasada stawiania małych kroków:

 

Warto przyjrzeć się swojej diecie i nawykom w ciągu dnia. Zastanowić się z czego możemy zrezygnować, które aspekty naszego życia poprawić i powoli wprowadzać zmiany. Warto do diety wdrożyć zamienniki cukru, które zaspokoją naszą chęć na słodkie, a jednocześnie nie mają kalorii, zatem są względnie bezpieczniejsze. Przede wszystkim trzeba zacząć dbać o to, co pojawia się na naszym talerzu, jeśli nasze posiłki będą dobrze zbilansowane, to wówczas mniejsze jest ryzyko, że będziemy sięgać po niezdrowe przekąski.

 

 Czym możemy zdrowo zastąpić cukier w diecie?

 

Dobrymi zamiennikami cukru jest ksylitol, nie można go jednak spożywać w nadmiarze, gdyż może powodować wzdęcia, stewia czy erytrytol. Słodziki mają mało kalorii (często wcale, gdy mówimy o małych dawkach), skutecznie natomiast zaspokajają potrzebę spożywania smaku słodkiego. Warto jednak słodziki także stopniowo odstawiać i uczyć się naturalnych smaków.

Marta Pawelec dietetyk, psychodietetyk 5.00 / 11 opinii artykuły 17 artykułów więcej informacji Umów wizytę więcej informacji

Gabinet dietetyczny prowadzi od 2018. Na swoim koncie ma szkolenia i kursy w charakterze instruktora dietetyki i suplementacji.
 Absolwentka studiów na kierunku dietetyki oraz studiów podyplomowych na kierunku dietetyki i psychologii zdrowia.
 Ponadto ukończyła pedagogikę na Akademii Humanistyczno-Ekonomicznej w Łodzi oraz Wyższej Szkole Pedagogicznej w Warszawie (wydział w Szczecinie).
 - Ukończone kierunki pozwalają mi spojrzeć na pacjenta holistycznie, łączyć wiedzę o żywieniu człowieka z elementami psychologii, emocji. Studia pedagogiczna natomiast pozwalają mi na pracę z dziećmi – mówi o sobie.
 Prowadzi prywatny gabinet dietetyczny, współpracuje także z Centrum medyczno-Rehabilitacyjnym Remedica w Koszalinie. Od grudnia 2021 roku jest także dietetykiem klinicznym w Zachodniopomorskim Centrum Onkologii w Szczecinie (przy Szpitalu Onkologicznym).

Szybka konsultacja:
Tabletka "dzień po" e-Recepta L4 Online
Najnowsze pytania pacjentów
Nagła potrzeba zjedzenia czegokolwiek - czym może być spowodowana?
Chciałabym wiedzieć, co może być tego przyczyną: mianowicie za każdym razem gdy budzę się w nocy bądź też zdarzy mi się uciąć sobie drzemkę w dzień (czasem tylko 10-15 minut), po obudzeniu czuje ogromną potrzebę zjedzenia czegokolwiek. Nie muszą ta być słodycze, ale cokolwiek i nie umiem nad...
Ewgenij Mozgunow
lekarz rodzinny, anestezjolog
Umów wizytę
Witam, szukałbym przyczyny Pani objawów w nagłym spadku poziomu glukozy. Radziłbym wykokanie badań w kierunku poziomu glukozy, insuliny, glukagonu. Również polecam mieć w domu glukometr i notować poziom cukru w takich przypadkach. Po kilku tygodniach obserwacji polecam z notatkami zapisać się na wizytę do lekarza medycyny rodzinnej. Życzę dużo zdrowia i pozdrawiam serdecznie dr n med Ewgenij Mozgunow
Paweł Skoczylas
lekarz, internista, lekarz rodzinny
Umów wizytę
Zalecana konsultacja z dietetykiem.
Czy składniki zawarte w tym suplemencie mogą zaburzyć działanie tabletek antykoncepcyjnych?
Od ponad roku stosuję tabletki antykoncepcyjne. Chciałabym poszerzyć swoją dietę o suplement. Dzienna porcja to 3 kapsułki, które zawierają: L-karnityna 300mg ekstrakt z gorzkiej pomarańczy 300mg ekstrakt z zielonej herbaty 200mg EGCG 90mg kofeina 200mg ekstrakt z garcinia cambogia 150mg...
Paweł Skoczylas
lekarz, internista, lekarz rodzinny
Umów wizytę
Konsultacja z ginekologiem prowadzącym.
Do jakiego specjalisty mam się jeszcze udać? Jakie badania wykonać?
Jak twierdzą lekarze, jestem rzadkim przypadkiem w Polsce. Mam 20 lat, wszystko trwa 2 lata, mężczyzna. U jakich lekarzy, specjalistów byłem: - endokrynolog - hepatolog - gastrolog - dietetyk kliniczny - rodzinny - urolog. Żaden nie może mnie zdiagnozować. Objawy: Gazy śmierdzące dużo w...
Paweł Skoczylas
lekarz, internista, lekarz rodzinny
Umów wizytę
Podane zostało wiele objawów nie mających zapewne ze sobą związku.
Czy ciśnienie 136 na 63 jest w normie?
Mam 70 lat oraz cukrzycę typ 2.
Paweł Skoczylas
lekarz, internista, lekarz rodzinny
Umów wizytę
Konsultacja z lekarzem prowadzącym.
Czy w moim przypadku mogę stosować poniższą suplementację?
Czy któreś z poniższych suplementów, jakie stosuje może negatywnie skutkować na żołądek jeżeli cierpię na zapalenie żołądka i dwunastnicy? diosmina witamina C kwas hialuronowy i kolagen żeń-szeń (koreański, amerykański, syberyjski) korzeń maca - buzdyganek 
Paweł Skoczylas
lekarz, internista, lekarz rodzinny
Umów wizytę
Konsultacja z lekarzem prowadzącym.
Czy po kolejnej insulinie nie spadnie mi za bardzo cukier?
Mam cukrzycę i wziąłem insulinę nocną, a cukier mam po 2 godzinach wynosi 420. Czy powinnam wziąć dodatkową insulinę szybko działająca, żeby obniżyć? 
Paweł Skoczylas
lekarz, internista, lekarz rodzinny
Umów wizytę
Konsultacja z lekarzem prowadzącym.
Czy możliwe, że kołatania mają związek ze stresem lub niedoborami witamin?
Raz na jakiś czas doświadczam kołatań serca z jednocześnie niskim pulsem. Odczuwam wówczas silne, mocne uderzenia serca. Kołatania nasilają się w sytuacjach stresowych. Czasami przy odchrząknięciu, kaszlnięciu, sytuacja się normuje. Miałam robione EKG, które wykazało, że wszystko...
Paweł Skoczylas
lekarz, internista, lekarz rodzinny
Umów wizytę
Zalecana stacjonarna wizyta u kardiologa.
Karolina Raczyńska
lekarz
Umów wizytę
Z dużym prawdopodobieństwem EKG nie objęło czasowo momentu kiedy było kołatanie. Należy wykonać holter EKG aby wykluczyć napadowe zaburzenia rytmu serca. Dodatkowo warto udać się ponownie do lekarza POZ aby zebrał dokładny wywiad i wykluczył m.in. zaburzenia tarczycy czy niedokrwistość.
Karolina Raczyńska
lekarz
Umów wizytę
Z dużym prawdopodobieństwem EKG nie objęło czasowo momentu kiedy było kołatanie. Należy wykonać holter EKG aby wykluczyć napadowe zaburzenia rytmu serca. Dodatkowo warto udać się ponownie do lekarza POZ aby zebrał dokładny wywiad i wykluczył m.in. zaburzenia tarczycy czy niedokrwistość.
Jakie badania powinnam wykonać, aby pójść do gastrologa z całym pakietem potrzebny badań do diagnozy?
Od jakiś około 2,5 miesięcy miewam bóle nadbrzusza, zgagę, puste odbijanie, uczucie ciała obcego w gardle. Przez 2 miesiące miałam bóle nadbrzusza raz na jakiś czas po obiedzie, które po około 10 minutach ustępowały, zgaga występowała raz na kilka tygodni i była ona łagodna....
Paweł Skoczylas
lekarz, internista, lekarz rodzinny
Umów wizytę
Zalecana stacjonarna wizyta lekarska.
Do jakiego lekarza udać się z bólem brzucha, co może być przyczyną?
Od jakiegoś czasu boli mnie brzuch, mam nudności. Uczucie jakby niestrawności w brzuchu. Po posiłku robi mi się niedobrze, bierze mnie na wymioty. Mało jem, i chudnę. Ważę 63 kg przy wzroście 188 cm. Mam niedowagę, ogólne złe samopoczucie, zmęczenie. Cierpię na schizofrenie prosta.
Paweł Skoczylas
lekarz, internista, lekarz rodzinny
Umów wizytę
Zalecana konsultacja u gastroenterologa.
Karolina Raczyńska
lekarz
Umów wizytę
Podane parametry wskazują na niedowagę. Jeśli spadek masy ciała miał miejsce na przestrzeni ostatnich kilku miesięcy to niezbędne jest badanie fizykne, badania laboratoryjne i być może diagnostyka endoskopowa (gastroskopia). Koniecznie proszę w pierwszej kolejności udać się do lekarza rodzinnego gdyż wstępna diagnostyka i ew. leczenie (również zlecenie ewentualnej gastroskopii) jest jak najbardziej w zakresie jego kompetencji.
Co zrobić, żeby nie bolały mnie nogi i dół pleców podczas spacerów?
 Mam 24 lata i przez depresję mam mało ruchu, mam też nadwagę.
Paweł Skoczylas
lekarz, internista, lekarz rodzinny
Umów wizytę
Zalecana stacjonarna wizyta lekarska.
Sylwester Król
ginekolog - położnik
Umów wizytę
Wskazana wizyta lekarska stacjonarnie.
Czy takie spadki energii są normalne?
Wykonuję regularnie badania krwi — ostatnie miałam pod sam koniec sierpnia i jedyne co mi wyszło to leciutko obniżony poziom cukru i po prostu mam zalecone częściej jeść posiłki, bo mam zbyt długie przerwy jednak często mam spadki energii, jestem zmęczona bez powodu i raz na jakiś czas...
Paweł Skoczylas
lekarz, internista, lekarz rodzinny
Umów wizytę
Zalecana stacjonarna wizyta lekarska.
Co może być przyczyną mojej nadwagi?
Szukam przyczyny tego, że nie mogę schudnąć. Mam 39 lat  175 cm wzrostu i 15 kg nadwadi, zrobiłabym wszystko, żeby schudnąć, ale nie mogę. Miałam nadczynność tarczycy z haschimoto (miałam również nadwagę) teraz wyniki tarczycowe mam idealne i moja endokrynolog powiedziała, że nie...
Paweł Skoczylas
lekarz, internista, lekarz rodzinny
Umów wizytę
Zalecana stacjonarna wizyta lekarska.
Żołądek kaskadowy - jak go wyleczyć?
Jak leczy się żołądek kaskadowy? Lekarz stwierdził, że przez 5 lat nie mogę się objadać? Proszę o poradę jak się odżywiać.
Paweł Skoczylas
lekarz, internista, lekarz rodzinny
Umów wizytę
Zalecana konsultacja z lekarzem prowadzącym.
Jaki jest prawidłowy poziom cukru przy cukrzycy ciążowej?
Mam insulinooporność a teraz stwierdzoną cukrzycę ciążową. Wiem, że 1 godzin po posiłku cukier poniżej 140, ale mam pytanie do tej godz. czy cukier może być wyższy? Mam czasem 150 do 180, tak 30 min po posiłku.
Paweł Skoczylas
lekarz, internista, lekarz rodzinny
Umów wizytę
Zalecana konsultacja diabetologiczna.
Czy w pojemniku z żywnością mógł się wytworzyć jad kiełbasiany?
W czwartek wieczorem (13.09) przyszedł katering kubełkowy o godzinie około 20, jedzenie wyglądało normalnie, wstawiłem do lodówki. (Termin ważności był do 15.09). W niedzielę dnia 17.09 zauważyłem, że pudełko z jedzeniem bardzo mocno napuchło. Dnia następnego w poniedziałek wyjąłem potrawę...
Paweł Skoczylas
lekarz, internista, lekarz rodzinny
Umów wizytę
Zalecana konsultacja z firmą kateringową.
Pokaż więcej pytań więcej
CHCESZ ZADAĆ PYTANIE?
Musisz napisać jeszcze: 50 znaków.
Dziękujemy
Twoje pytanie zostało wysłane. Nasi specjaliści udzielają odpowiedzi zwykle do kilkunastu godzin od zadanego pytania. Wszystkie odpowiedzi zostaną wysłane na adres e‑mail, który podałeś w formularzu.
lub Umów się na konsultację

Serwis HaloDoctor ma charakter wyłącznie informacyjny i edukacyjny i w żadnym wypadku nie zastępuje konsultacji medycznej. W celu dokładnej diagnozy zalecany jest kontakt z lekarzem. Jeśli jesteś chory, potrzebujesz konsultacji lekarskiej, e‑Recepty lub zwolnienia lekarskiego umów wizytę teraz. Nasi lekarze są do Twojej dyspozycji 24 godziny na dobę!

Lekarz online czeka na Ciebie
Umów wizytę
e-Recepta e‑Recepta L4 L4 Tabletka po Przeziębienie