Nowalijki. Dietetyk: cała prawda o wiosennych warzywach

Nowalijki. Dlaczego warto po nie sięgać?

Wiosenne warzywa, dostępne na początku sezonu są w większości hodowane w warunkach szklarniowych, a nie w gruncie. Należą do nich: kalarepa, szpinak, szczaw, sałata, szczypiorek, kapusta, ziemniaki, pomidory, ogórki, cebula dymka, rzodkiewka, marchew, szczypiorek, szparagi i botwinka.

Dietetyk Kamila Górecka-Kirwiel zapewnia:

Warto sięgać po wiosenne warzywa, ponieważ dostarczają one cennych składników odżywczych, takich jak witaminy, minerały, błonnik i przeciwutleniacze, które są niezbędne dla zdrowia i dobrego samopoczucia.

I jak dodaje:

Wiosenne warzywa to świetny sposób na wzbogacenie diety w wartości odżywcze, a także na cieszenie się smakiem i kolorem świeżych produktów sezonowych.

Cukier: jak ograniczyć spożycie? Jakie zamienniki wybierać?

Próchnica zębów mlecznych. Dieta malucha pod lupą stomatologa

Tłusty czwartek. Ile pączków można zjeść będąc na diecie?

Kolacja wigilijna. Wyzwanie dla osób będących na diecie?

Wzdęcia. Dieta może pomóc rozwiązać problem

Choroba Leśniowskiego-Crohna. Konieczna indywidualna dieta

Jak wybierać nowalijki?

Jak zatem wybierać nowalijki? Przede wszystkim kupuj te dostępne lokalnie w twojej okolicy.

Wybierając wiosenne warzywa, warto zwrócić uwagę na to, co jest dostępne na lokalnych rynkach, u rolników i w małych sklepach spożywczych. Sprawdzajmy także kraj pochodzenia, w ten sposób unikniemy zakupu nowalijek sprowadzanych z zagranicy - podpowiada nasza ekspertka.

Wybieraj warzywa o żywych barwach - wiosenne warzywa powinny mieć intensywne kolory, takie jak jasna zieleń, fiolet lub czerwień. Oznacza to, że są bogate w wartości odżywcze, takie jak witaminy, minerały i przeciwutleniacze. 

Świeże warzywa mają intensywny, przyjemny zapach, który świadczy o ich jakości. Unikaj warzyw o nieprzyjemnym zapachu lub z oznakami psucia. Nowalijki powinny być jędrne, a ich skórka powinna być gładka i bez uszkodzeń - przyznaje dietetyk.

Unikaj warzyw o miękkiej konsystencji lub z oznakami gnicia.

Na pierwszym miejscu szpinak, rzodkiewka i sałata

Dietetyk radzi, aby wśród nowalijek zwrócić uwagę na szpinak, rzodkiewkę i sałatę.

Szpinak jest źródłem witaminy A, C, E, K, kwasu foliowego, żelaza i wapnia. Szpinak można jeść na surowo lub gotować na parze jako dodatek do sałatek lub dań głównych.

Rzodkiewka to chrupiące i pikantne warzywo, które zawiera wiele wartości odżywczych, w tym witaminę C, kwas foliowy i błonnik. Można ją jeść na surowo jako dodatek do sałatek lub zdrową przekąskę.

Sałata to doskonałe źródło witaminy K, kwasu foliowego, witaminy A i C oraz błonnika. Można ją jeść na surowo jako dodatek do kanapek, sałatek lub dań głównych.

Te wiosenne warzywa mogą być dodawane do sałatek, koktajli, zup lub potraw gotowanych na parze. Można je także podawać jako samodzielne dania lub jako dodatek do innych potraw, aby wzbogacić ich wartość odżywczą - zauważa Kamila Górecka-Kirwiel.

Czy nowalijki mogą być niebezpieczne?

Ogólnie rzecz biorąc, nowalijki nie są niebezpieczne dla zdrowia, o ile są odpowiednio uprawiane i przechowywane. Jak jednak zauważa nasza ekspertka, istnieją pewne czynniki, które mogą wpłynąć na jakość i bezpieczeństwo spożywania nowalijek, o których warto wiedzieć:

• Pestycydy i chemikalia: jeśli w uprawie nowalijek używane są pestycydy i chemikalia, to warzywa mogą zawierać resztki tych substancji. Aby uniknąć spożywania pestycydów, warto wybierać ekologiczne warzywa lub uprawiać je samodzielnie bez użycia chemikaliów. Zwróćmy szczególną uwagę kupując warzywa i owoce znajdujące się w grupie tzw. brudnej dwunastki, czyli tych najbardziej skażone pestycydami, jak: truskawki, szpinak, jarmuż, nektarynki, jabłka, winogrona, papryka, wiśnie i czereśnie, brzoskwinie, gruszki, seler i pomidor. Nieco mniej czujni możemy być wobec owoców i warzyw z tzw. czystej piętnastki, które z kolei zawierają najmniej pestycydów. Należą do nich: awokado, słodka kukurydza, ananas, cebula, paja, słodki groszek, szparagi, melon miodowy, kiwi, kapusta, grzyby, kantalupa, mango, arbuz i słodkie ziemniaki.
• Bakterie i wirusy: nowalijki mogą być skażone bakteriami lub wirusami, które powodują choroby przewodu pokarmowego. Aby uniknąć zakażenia, należy dokładnie myć warzywa przed spożyciem.
• Azotany: niektóre warzywa, takie jak sałata i szpinak, mogą zawierać duże ilości azotanów. Wysokie stężenie azotanów w diecie może być szkodliwe dla zdrowia, dlatego warto spożywać je z umiarem.
• Dioksyny: niektóre warzywa, takie jak kapusta i seler, mogą zawierać dioksyny. Dioksyny są toksyczne dla organizmu i mogą powodować choroby, dlatego warto wybierać warzywa pochodzące z ekologicznych źródeł.
• Zepsute warzywa: spożywanie zepsutych lub starych warzyw może powodować choroby przewodu pokarmowego. Dlatego warto wybierać świeże i dobrej jakości warzywa oraz przechowywać je w odpowiedni sposób.

Dietetyk podsumowuje:

Nowalijki same w sobie nie są niebezpieczne, ale należy zachować ostrożność i wybierać dobrej jakości warzywa pochodzące z ekologicznych źródeł. Warto także dbać o higienę i właściwe przechowywanie warzyw, aby uniknąć chorób przewodu pokarmowego.

Samodzielna uprawa nowalijek

Zdecydowanie warto samodzielnie uprawiać warzywa w ogrodzie lub na działce albo chociaż na balkonie czy kuchennym parapecie. Dlaczego?

Samodzielnie uprawiane warzywa są zazwyczaj świeższe i smaczniejsze niż te, które można kupić w sklepach spożywczych, chociaż mogą nie być równie piękne i idealne, jak te kupne. Można również kontrolować jakość gleby i użytych nawozów, co pozwala na uzyskanie zdrowszych i bardziej wartościowych warzyw - wylicza Kamila Górecka-Kirwiel.

I jak zauważa - to też duża oszczędność.

Samodzielna uprawa warzyw pozwala zaoszczędzić pieniądze, ponieważ nie trzeba ich kupować w sklepach, a ostatnio ceny niektórych warzyw potrafią przyprawić o zawrót głowy. Uprawa warzyw jest także dobrym sposobem na aktywność fizyczną i spędzanie czasu na świeżym powietrzu.

Oto kilka wiosennych warzyw, które zdaniem dietetyk warto uprawiać samodzielnie:

• Sałata: łatwa w uprawie i szybko rosnąca, sałata jest idealna do samodzielnej uprawy. Wymaga ona tylko słonecznego miejsca, regularnego podlewania i luźnej gleby.
• Rzodkiewka: rzodkiewki są łatwe w uprawie i szybko rosnące, co czyni je idealnymi dla początkujących ogrodników. Wymagają one tylko słonecznego miejsca i regularnego podlewania.
• Szpinak: szpinak jest łatwy w uprawie i toleruje chłodne temperatury, co czyni go idealnym warzywem do uprawy wczesną wiosną. Wymaga on regularnego podlewania i luźnej gleby.
• Marchew: marchew jest łatwa w uprawie i toleruje chłodne temperatury. Wymaga ona słonecznego miejsca i gleby o dobrym drenażu.
• Cebula: cebula jest łatwa w uprawie i toleruje chłodne temperatury.

Należy pamiętać, że każde warzywo ma swoje wymagania dotyczące gleby, wilgotności i temperatury. Przed rozpoczęciem samodzielnej uprawy warto więc zapoznać się z odpowiednimi poradnikami lub skonsultować się z doświadczonym ogrodnikiem.

Nowalijki w diecie. Jak wykorzystać wiosenne warzywa w kuchni?

Nasza ekspertka przyznaje, że:

Nowalijki to doskonały składnik diety ze względu na ich wartość odżywczą i niską kaloryczność. Mogą być spożywane na surowo lub poddane obróbce cieplnej.

I podaje kilka sposobów na wykorzystanie nowalijek w diecie:

• Sałatki: sałatki z dodatkiem nowalijek to idealna propozycja na lekką i zdrową przekąskę lub danie obiadowe. Do sałatek można dodać różne rodzaje nowalijek, np. szpinak, sałatę, rzodkiewkę, ogórka czy pomidora.
• Zupy: wiosenne warzywa świetnie sprawdzają się w zupach. Można przygotować zupę kremową ze szpinaku. Warto także dodać do zup włoszczyznę, czyli młode marchewki, pietruszkę, seler i por.
• Gotowane: gotowane w wodzie lub na parze wiosenne warzywa to idealna propozycja na zdrowe i lekkie danie obiadowe. Pamiętajmy o krótkim gotowaniu warzyw – dłuższe pozbawia je bowiem wartości odżywczych.
• Grillowane: grillowanie to świetny sposób na przygotowanie zdrowego i smacznego posiłku. Na grillu można przygotować szparagi, rzodkiewkę czy młodą marchewkę.
• Smażone: wiosenne warzywa można również smażyć na patelni lub woku. Starajmy się jednak smażyć warzywa jak najkrócej i w niewielkiej ilości tłuszczu.

Nowalijki można więc wykorzystać w różnorodny sposób w diecie.

Mogą stanowić składnik sałatek, zup, dań gotowanych, smażonych i grillowanych. Warto eksperymentować z różnymi smakami i daniami, aby cieszyć się smakiem i korzyściami zdrowotnymi, jakie niosą ze sobą wiosenne warzywa - puentuje nasza ekspertka.