Kolka niemowlęca. Mały czy duży problem?

Kolka niemowlęca. Płacz, wzdęty brzuszek, ulewanie

Czym jest kolka niemowlęca? W pierwszej kolejności pojawia nam się obraz dziecka z występującym napadowo, trudnym do ukojenia płaczem,  często prężącego się lub podkurczającego nóżki, czasem ze wzdętym brzuszkiem i intensywnie ulewającego spożytym pokarmem. Oddawane stolce mogą być częste (kleksy widoczne na pieluszce) i lekko zielonkawe.

W historycznym, ale wciąż cytowanym ujęciu definicji kolki uwzględnia się tzw. kryteria Wessela lub „regułę trzech”. Czyli rozpoznajemy kolkę jeśli niewyjaśniony płacz u zdrowego dziecka pojawia się przez ponad 3 godziny na dobę, przez więcej niż 3 dni w tygodniu i dłużej niż 3 tygodnie - wyjaśnia pediatra Bożena Florczyk.

I uzupełnia:

Zgodnie z obowiązującymi kryteriami rzymskimi IV,  które mówią o kolce niemowlęcej jako  czynnościowych zaburzeniach przewodu pokarmowego, określa się płacz, który pojawia się najczęściej po południu lub wieczorem, bez oczywistej przyczyny,  trwający przynajmniej 3 godziny na dobę przez co najmniej 3 dni w tygodniu o największym nasileniu w 4-6 tygodniu  i trwającym zazwyczaj do 3-4 miesiąca życia . Dziecko nie ma zaburzeń wzrastania, gorączki ani innej choroby.

Nasza ekspertka przyznaje, że płacz chociaż jest sposobem komunikacji z niemowlęciem, to  zwłaszcza tak długi, wiąże się z  trudnym do przetrwania okresem dla dziecka i jego rodziców:

Może budzić  uczucie frustracji, bezradności, brak kompetencji czy też nasilać objawy depresji poporodowej. Źle wpływa na relacje w rodzinie.

Co ważne, do końca nie wiadomo dlaczego u niektórych dzieci pojawia się kolka. Co za tym idzie, nie ma skutecznych sposobów leczenia. Możemy tylko łagodzić objawy.

Jak spędzić z dzieckiem Wielkanoc? Psycholog podpowiada rodzicom

Adaptacja przedszkolna: zacznij przygotowania wcześniej. Wskazówki psychologa dziecięcego

Krztusiec. Szczególnie niebezpieczny u niemowląt

Drgawki gorączkowe u dziecka. Co robić? Zachować spokój

Ząbkowanie. Objawy, kalendarz, łagodzenie bólu

Straszenie dzieci. Kiedy rodzice serwują dzieciom lęki i nieufność

Kolka niemowlęca. Przyczyny trudne do wskazania

Przy rozpatrywaniu przyczyn kolki jelitowej zwraca się uwagę przede wszystkim na niedojrzałość przewodu pokarmowego niemowlęcia z zaburzeniami perystaltyki jelit, trudnościami w trawieniu laktozy, przeciążeniem objętościowym przewodu pokarmowego w tym okresie i intensywnym ulewaniem, połykaniem dużej ilości powietrza (zwłaszcza przy szybkich wypływach mleka przy karmieniu piersią), występowaniem dysbiozy jelitowej. 

Pod uwagę bierze się również nadmiar bodźców zewnętrznych połączony z niedojrzałością układu nerwowego, niepokój rodziców czy nieprawidłowa technika karmienia.

W diagnostyce pediatra lub lekarz rodzinny uwzględnia przyczynę bólów brzucha związaną z alergią pokarmową najczęściej na białka mleka krowiego, soję, białko jaja kurzego. Inną przyczyną braną pod uwagę jest np. patologiczny refluks żołądkowo-jelitowy lub zakażenie układu pokarmowego - wyjaśnia Bożena Florczyk.

Kolka niemowlęca. Wskazówki pediatry na łagodzenie objawów

Aby dziecko i rodzice mogli przetrwać ten trudny dla nich czas, warto wiedzieć jakie są sposoby ukojenia płaczu maluszka. Jest to temat omawiany  na zajęciach w szkole rodzenia, więc już wówczas rodzice mogą się nad nim zastanowić .

Skuteczne w łagodzeniu objawów kolki mogą być różnorodne sposoby poprawiające perystaltykę jelit i usuwanie nadmiaru gazów takie jak: masaż brzuszka czy ciepły okład np. z lekko nagrzanego woreczka z pestkami wiśni.  Układanie na brzuszku w ciągu dnia, codzienne spacery na świeżym powietrzu to kolejne sposoby. Z preparatów aptecznych dostępny jest simeticon - wylicza pediatra Bożena Florczyk.

I dodaje:

Aby poprawić trawienie laktozy można włączyć dostępną w formie kropel laktazę, którą stosujemy zgodnie z zaleceniami producenta przed każdym posiłkiem  Czasem rodzice decydują się na podaż doustną probiotyku, który może wpływać korzystnie na  dojrzewanie przewodu pokarmowego i  trawienie pokarmu, poprawiać funkcjonowanie osi jelitowo-mózgowej.

Przydają się również wszystkie sposoby na wyciszanie, a więc:

• układanie na brzuszku rozebranego dziecka w kontakcie skóra do skóry,
• noszenie w chuście,
• spowijanie,
• układanie na brzuszku na swoim przedramieniu w pozycji „na leniwca”,
• kołysanie,
• ssanie piersi czy smoczka.

Rozluźniająco na ból brzuszka może wpływać ciepła kąpiel. 

Z innych wypróbowanych sposobów  na kolkę rodzice często podają jazdę samochodem, szum odkurzacza, suszarki do włosów czy innych wydających podobne, monotonne dźwięki sprzętów gospodarstwa domowego takich jak zmywarka, okap kuchenny itp. - dodaje nasza ekspertka.

Kolka niemowlęca a techniki karmienia dziecka

Podczas karmienia piersią należy zwracać uwagę na prawidłowe ułożenie dziecka przy piersi. Sprawdza się układanie w pozycji półpionowej.

Staramy się  odbijać dziecko po karmieniu, aby pozbyć się nadmiaru gazów. W takiej sytuacji coraz częściej rodzice korzystają z pomocy konsultanta lub doradcy laktacyjnego - podpowiada Bożena Florczyk.

Nasza ekspertka podkreśla także, że kolka niemowlęca nie powinna być powodem do odstawienia dziecka od piersi.

Z kolei przy karmieniu mieszanką zwracamy uwagę na dobór smoczka z odpowiednim przepływem i butelki.

Przy nasilonym płaczu połączonym z trudnościami w oddawaniu stolca, ulewaniem, czy wzdęciem brzuszka lekarz pediatra może zalecić zmianę mieszanki na hipoalergiczną, antyrefluksową, bezlaktozową lub o znacznym stopniu hydrolizy - przyznaje nasza ekspertka.

Przy częstym ulewaniu obowiązuje delikatna pielęgnacja. Podczas zabiegów higienicznych układamy dziecko zawsze na małej poduszeczce i staramy się, zwłaszcza po karmieniu, zmieniać pieluszkę w taki sposób, aby nie unosić za wysoko nóżek i pośladków.

Kolka niemowlęca. Kiedy do lekarza?

Rodzice zawsze powinni być czujni i oceniać zdrowie swojego dziecka, zwłaszcza w przypadku budzących wątpliwości lub nieprawidłowych przyrostów masy ciała, widocznych nieprawidłowości rozwojowych, obecności nieprawidłowych stolców lub zaparć, podejrzeniem infekcji czy przedłużającej się żółtaczki okresu noworodkowego.

Nasilony płacz jest częstym powodem wizyty u lekarza. Jak jednak uspokaja pediatra Bożena Florczyk, zazwyczaj po zbadaniu dziecka stawiana jest diagnoza prawidłowego stanu zdrowia.

I na koniec radzi rodzicom:

Aby łatwiej sobie ze wszystkim poradzić spróbujmy wprowadzić i zachowywać  ten sam rytm dnia, bo przecież oprócz kolki niemowlęcej mamy w domu dużo więcej obowiązków. Zmieniają się relacje rodzinne, a może jeszcze nakładają kłopoty z karmieniem piersią. Mama powinna tak gospodarować dniem, aby znaleźć czas na chociaż krótki odpoczynek, a najlepiej sen w ciągu dnia. Bezcenna jest pomoc i  wsparcie ojca dziecka.