Dyspepsja. Co pomoże przy niestrawności?

Co to jest dyspepsja? Objawy
 

Dyspepsja (gr. dys – złe, peptein – trawienie) to zespół objawów klinicznych objawiający się uczuciem przewlekłego lub nawracającego bólu i dyskomfortu zlokalizowanego w środkowej części nadbrzusza.  Związany jest z przyjmowaniem pokarmów i trawieniem.

Jest to schorzenie o charakterze przewlekłym. Na dyspepsję bardziej narażone są osoby dorosłe niż dzieci. Rozpoznanie wymaga przeprowadzenia dokładnego wywiadu z pacjentem - tłumaczy nasza ekspertka, dietetyk Natalia Dobrowolska.

Do objawów zaburzenia zalicza się: ból i pieczenie w nadbrzuszu, uczucie pełności po spożytym posiłku, wczesne uczucie sytości, odbijanie.

Niekiedy pojawiają się również nudności czy wymioty. Objawy najczęściej występują w ciągu dnia, nie zaburzają snu - dodaje dietetyk.

Zaburzenia trawienia. Wprowadź te nawyki, a dolegliwości miną

Dyspepsja. Trudno wskazać przyczynę

Rozróżnia się dwa rodzaje dyspepsji - organiczną i czynnościową. Ta pierwsza spowodowana jest takimi chorobami jak m.in.: choroba wrzodowa żołądka lub dwunastnicy, refluks, zapalenie trzustki, rak żołądka. Może być również spowodowana przyjmowanymi przewlekle lekami.

Najczęściej występuje jednak dyspepsja czynnościowa, czyli bez uchwytnej przyczyny.

Patogeneza jest złożona. W powstawaniu tego zespołu bierze udział wiele różnych czynników i mechanizmów patofizjologicznych. Wyróżnia się m.in. zaburzenia motoryki górnego odcinka przewodu pokarmowego, nieprawidłowe wydzielanie żołądkowe, zaburzenia hormonalne - wylicza dietetyk Natalia Dobrowolska.

Ponadto u pacjentów z dyspepsją stwierdzono słabszą zdolność radzenia sobie ze stresem i chorobą, co wtórnie może nasilać u nich objawy ze strony przewodu pokarmowego.

Dyspepsja. Jaką dietę stosować?

Dietetyk podkreśla, że w przypadku występowania dyspepsji lekkostrawna dieta może poprawić jakość życia.

Stosowanie odpowiedniej diety ma na celu zapewnić jak najwyższy stopień trawienia pokarmu oraz przyswojenia składników odżywczych, przy jak najmniejszym obciążeniu układu pokarmowego - tłumaczy Natalia Dobrowolska.

I dodaje:

Odpowiednie produkty, potrawy oraz techniki kulinarne - te czynniki powinny zostać uwzględnione. Oprócz modyfikacji diety konieczna będzie również zmiana stylu życia uwzględniająca odpoczynek po posiłku oraz unikanie używek.

Smażenie, grillowanie, duszenie na oleju, tradycyjne pieczenie (bez folii, pergaminu) - z tego warto zrezygnować. Zamiast tego potrawy można gotować w wodzie lub na parze, piec w folii czy dusić potrawy na wodzie.

Posiłki powinny być spożywane w niewielkich ilościach, przynajmniej 5 razy dziennie. I w miarę możliwości o stałych porach. Regularność sprzyja lepszemu trawieniu. Potrawy nie powinny być zbyt gorące ani zbyt zimne - wylicza dietetyk Natalia Dobrowolska.

Ponadto warto dać sobie czas - jeść w spokojnej atmosferze i nie spieszyć się. Chwilowy odpoczynek po spożytym posiłku (w pozycji innej niż leżąca) jest również wskazany.

Dyspepsja. Co jeść i pić, a czego unikać?

Dieta dla pacjentów z dyspepsją czynnościową powinna:

• Dostarczać wszystkich składników odżywczych (węglowodany, białka, tłuszcze, błonnik, składniki mineralne i witaminy).
• Nie obfitować w produkty pobudzających wydzielanie żołądkowe, natomiast zawierać produkty neutralizujące kwas solny.
• Nie zawierać substancji drażniących błonę śluzową żołądka.

Jadłospis w dyspepsji

Na koniec nasza ekspertka przygotowała 1 dniowy przykładowy jadłospis w dyspepsji:

Śniadanie 7:30
Zupa mleczna z kaszką kukurydzianą, bułka typu kajzerka z dodatkiem masła, sałatą, szynką z piersi indyka oraz jajko ugotowane na miękko, herbata owocowa

Drugie śniadanie 10:00
Jogurt naturalny z dodatkiem malin, biszkopty

Obiad 13:00
zupa: delikatna zupa koperkowa z makaronem typu nitki z dodatkiem gotowanej piersi z kurczaka

II danie: pierogi z truskawkami polane jogurtem naturalnym, herbata biała

Podwieczorek 16:00
Ciasto drożdżowe z dodatkiem dyni, kefir

Kolacja 19:00
Filet z dorsza przyrządzony na parze z brokułami i  ryżem, kompot jabłkowy

Literatura:

1. Ciborowska H., Rudnicka A. Dietetyka. Żywienie zdrowego i chorego człowieka; Wyd. Lek. PZWL. Warszawa 2007.
2. Grzymisławski M., Gawęcki J. (red.) Żywienie człowieka zdrowego i chorego; Wyd. Naukowe PWN, Warszawa 2010.
3. Mach, T., Zwolińska - Wcisło M., Palka M. i in. Zasady postępowania w dyspepsji, chorobie wrzodowej i infekcji Helicobacter pylori; Kraków 2016
4. Wieczorek- Chełmińska, Z. Nowoczesna dietetyczna książka kucharska; Wyd. Lek. PZWL. Warszawa 2011
5. Zwolińska - Wcisło M., Galicka- Latała D.; Epidemiologia, podział oraz zasady postępowania w dyspepsji czynnościowej; Przegląd Lekarski 2008 / 65 / 12 867