Powiększone węzły chłonne u dziecka. W większości przypadków nie są groźne

Jak rozpoznać powiększone węzły chłonne u dziecka?

Fizjologicznie węzły chłonne to niewielkie kilkumilimetrowe fasolkowate, miękkie, przesuwalne struktury , licznie rozsiane w całym naszym ciele, których najważniejszą rolą jest ochrona naszego organizmu. 

- Można wyróżnić wiele przyczyn zarówno infekcyjnych jak i nieinfekcyjnych powodujących powiększenie węzłów chłonnych (limfadenopatię), z czego najczęstszym powodem obustronnego powiększenia węzłów chłonnych szyjnych są infekcje wirusowe, zwykle samoograniczające się - zauważa laryngolog Marta Bembnowska-Zelek. 

Powiększone węzły chłonne szyi u dziecka można wyczuć palpacyjnie po jednej lub obu stronach szyi, jako uwypuklenie bądź niewielką, wyniosłość na bocznej powierzchni szyi lub podżuchwowo. 

- Niejednokrotnie u dziecka, szczególnie o drobnej, filigranowej posturze, można już gołym okiem zauważyć powiększone węzły chłonne na szyi. Zaniepokojeni rodzice zgłaszając się do lekarza często opisują te zmiany jako ‘guzek lub obrzęk’ na szyi, karku, pod żuchwą, czy za uchem - objaśnia nasza ekspertka. 

Świąteczne prezenty pod lupą. Lekarze pokazują gablotę grozy: to naprawdę połykają dzieci!

Syndrom „grzecznej dziewczynki”: dlaczego córka nigdy nie mówi „nie” i czym to grozi?

Wysoko wrażliwe dziecko – jak rozpoznać i jak wspierać, by nie przeciążyć emocjonalnie?

Jak wspierać dziecko w adaptacji do nowych sytuacji: szkoła, przeprowadzka, zmiana otoczenia?

Psychoterapia rodzinna – jak pomaga w poprawie relacji i wychowaniu dzieci?

Miesiąc świadomości nowotworów dziecięcych: jak być czujnym rodzicem?

Powiększone węzły chłonne u dziecka. Co jest przyczyną?

Węzły chłonne są częścią naszego układu immunologicznego, czyli systemu odpornościowego, którego zadaniem jest ochrona naszego organizmu przed różnymi patogenami. W obrębie głowy i szyi występuje około 300 węzłów chłonnych! 

- W związku z tym większość dzieci w okresie żłobkowym, przedszkolnym i wczesnoszkolnym ma powiększone węzły chłonne szyi, co wiąże się ze zwiększonym narażeniem na infekcje górnych dróg oddechowych i częste zachorowania w tym wieku - zwraca uwagę nasza ekspertka. 

Do innych przyczyn powiększonych węzłów chłonnych u dziecka należą m.in.: urazy, alergie, szczepienia. 

Powiększone węzły chłonne u dziecka. Kiedy powinny wzbudzić niepokój?

Jak przekonuje laryngolog, w większości przypadków powiększone węzły chłonne nie są niczym groźnym:

- Najczęściej jest to informacja dla lekarza, że organizm przechodził, bądź jest w trakcie jakiejś infekcji - jest to tzw. reaktywna (odczynowa) limfadenopatia. Przy ostrej infekcji wirusowej lub bakteryjnej węzły chłonne szyi mogą się znacznie powiększyć, najczęściej obustronnie, ale zwykle po wyleczeniu wracają do pierwotnego rozmiaru. Zalecana jest wówczas obserwacja dziecka bądź leczenie toczącej się ostrej infekcji pod kontrolą lekarza w zależności od stanu klinicznego.

I kiedy zatem powiększone węzły chłonne u dziecka powinny wzbudzić niepokój?

- Jeśli węzły chłonne szyi, mimo ustąpienia infekcji, ostrej choroby lub pomimo leczenia nadal utrzymają się powiększone lub jeśli są bolesne, tkliwe, skóra nad nimi jest zaczerwieniona, zmieniona lub mają stale powyżej 2-3 cm, bądź tworzą twarde pakiety, są asymetryczne i/lub towarzyszą im objawy ogólne: gorączka/ stany podgorączkowe, bóle brzucha, bóle głowy, pocenie, osłabienie, utrata masy ciała, kaszel, duszność, inne niepokojące symptomy, to należy pilnie udać się do lekarza. Przy takim obrazie klinicznym należy zachować czujność, gdyż może on wskazywać na chorobę nowotworową (najczęściej chłoniaki, białaczki) - podkreśla Marta Bembnowska-Zelek.

Powiększone węzły chłonne u dziecka. Diagnoza i leczenie

Podstawą przy ustaleniu rozpoznania jest przede wszystkim wywiad lekarski. 

- Pytania powinny uwzględniać czas trwania powiększenia węzłów chłonnych, zmianę ich wielkości, powiększenie jedno- lub obustronne, kontakt z chorobami zakaźnymi, urazy skóry, zranienia, ukąszenia, ugryzienia przez zwierzęta, szczepienia, leki przyjmowane przewlekle - wylicza laryngolog. 

I co istotne: 

- Należy również zwrócić szczególną uwagę na stan uzębienia jamy ustnej dziecka – jako ogniska próchnicy, która w tym wieku niestety dotyczy większości dzieci, a może być powodem stanu zapalnego, a tym samym powiększenia węzłów chłonnych szyi. 

 

Poza dokładnym wywiadem od rodzica i szczegółowym badaniem lekarskim, uwzględniającym badanie palpacyjne węzłów chłonnych szyi, badaniem nieinwazyjnym, szeroko dostępnym i bezbolesnym jest USG węzłów chłonnych. Na tej podstawie można ocenić ich wielkość, strukturę oraz ich dokładne położenie. 

Dodatkowo warto zrobić badania krwi m.in.: morfologię z rozmazem i wskaźniki stanu zapalnego. 

Jak wygląda leczenie?

- W przypadku reaktywnej limfadenopatii najczęściej obserwujemy dziecko lub włączamy leczenie objawowe, z kolei zakażenie bakteryjne wymaga terapii antybiotykowej - odpowiada nasza ekspertka. 

I dodaje:

- Jeśli węzły chłonne nie mają charakteru odczynowego i w badaniu USG są podejrzane radiologicznie, bądź badania krwi wykraczają poza granice normy, wówczas kolejnym krokiem jest konsultacja z hematologiem, onkologiem. 

W uzasadnionych przypadkach konieczna jest biopsja węzła chłonnego celem ustalenia dokładnej przyczyny jego powiększania.