Co zrobić, gdy nasze dziecko jest otyłe? Pediatra i dietetyk stawiają sprawę jasno

Co to znaczy, że dziecko jest otyłe?

BMI (wskaźnik masy ciała) u dzieci wylicza się z uwzględnieniem nie tylko masy ciała, wzrostu, ale i wieku oraz płci.

Masę ciała u dziecka ocenia się na podstawie dedykowanych siatek centylowych wskaźnika względnej masy ciała. O otyłości mówimy wtedy kiedy BMI dziecka znajduje się powyżej 95 centyla, z kolei problem nadwagi występuje wtedy kiedy BMI plasuje się na poziomie 85 centyla - wyjaśnia dietetyk Olga Mrawiec.

Pediatra Lidia Ostrowska-Nawarycz zwraca uwagę, że dziecko otyłe to takie, którego rozwój fizyczny i wskaźniki antropometryczne przekraczają górną granicę normy dla płci i wieku.

Należy mieć na uwadze, że niektóre dzieci wykazują wysokie wartości wyżej wymienionych wskaźników i nie są otyłe, co związane jest z genetycznym uwarunkowaniem - podkreśla.

Choroba lokomocyjna u dorosłych i dzieci. Co robić, aby podróż nie była udręką

Dysplazja stawu biodrowego u dziecka. Co zaleca fizjoterapeuta?

Mózg dziecka. Jak rodzice mogą zadbać o jego rozwój?

Przepuklina pępkowa. Przyczyny, leczenie, profilaktyka

Odpieluchowanie dziecka. Psycholog: tych błędów unikaj

Lęk separacyjny. Kiedy każda rozłąka z rodzicem jest końcem świata

Otyłość dzieci - narastający problem w Polsce

Badania prowadzone w Polsce w ostatnich latach wykazują, że ponad 15% dzieci ma nadwagę, a otyłość około 7-10%.

Problem otyłości wśród polskiej populacji rozwojowej wykazuje tendencję narastającą - zauważa pediatra. - A zagrożenia związane z otyłością to wielu chorób cywilizacyjnych, między innymi: cukrzyca typu II, nadciśnienie tętnicze, niealkoholowe stłuszczenie wątroby, zwyrodnienia stawów, problemy psychiczne i inne choroby - wylicza.

Zdaniem dietetyk Olgi Mrawiec, głównym powodem nieprawidłowej masy ciała u dzieci, są nieprawidłowe nawyki żywieniowe rodziców.

Największym wyzwaniem w pracy z dzieckiem otyłym jest uświadomienie rodzicom potrzebę zmian w ich własnym modelu żywieniowym, tak aby realnie wpłynąć na zmianę żywienia swoich pociech. Przykład idzie z góry, dlatego w procesie redukcji masy ciała dziecka powinna uczestniczyć cała rodzina - zauważa.

Otyłość dzieci - przyczyny

Przyczyny otyłości można podzielić na pierwotne oraz wtórne. Do pierwotnych przyczyn należą:

• nadmierna podaż kalorii w stosunku do zapotrzebowania dziecka,
• duży udział w diecie produktów wysoko przetworzonych (żywność gotowa do podgrzania) oraz bogatych w cukry proste (słodycze, napoje gazowane, produkty zawierające w składzie syrop glukozowo- fruktozowy),
• zbyt mała podaż błonnika pokarmowego. Nieadekwatna ilość warzywa i owoców, które są źródłem włókna pokarmowego,
• jedzenie nieregularne i podjadanie pomiędzy posiłkami,
• zbyt mała aktywność fizyczna dziecka, spowodowana siedzącym trybem życia.

Do wtórnych przyczyn otyłości zaliczamy problemy endokrynologiczne:

• niedoczynność tarczycy,
• niedobór hormonu wzrostu,
• zespół Cushinga (w tym przypadku należy dziecko objąć stałą kontrolą endokrynologiczną.)

Jak podkreślają nasi eksperci, określenie przyczyny otyłości wymaga wielokierunkowej diagnostyki.

Niemniej ostatnie lata wskazują, że za otyłość wśród dzieci odpowiada nadmierna podaż kalorii w stosunku do potrzeb rozwijającego się organizmu, a nadmiar energii jest kumulowany w postaci tkanki tłuszczowej - podsumowuje Lidia Ostrowska-Nawarycz.

Moje dziecko jest otyłe - co robić?

Jak postępować w przypadku kiedy dziecko wykazuje nieprawidłową masę działa? Pediatra podkreśla, jak ważna jest profilaktyka - to najlepsze postępowanie.

W przypadku otyłości natomiast wskazana jest konsultacja m.in. z pediatrą, dietetykiem, psychologiem. Zdecydowane i konsekwentne postępowanie prowadzone małymi krokami. Przykładowo: stopniowe ograniczanie kaloryczności posiłków poprzez zmniejszanie zjadanych porcji pokarmu czy ograniczenie spożywania węglowodanów prostych cukru - dodaje Lidia Ostrowska-Nawarycz.

W pierwszej więc kolejności należy przyjrzeć się temu jak wygląda sposób żywienia dziecka. Dietetyk Olga Mrawiec daje rodzicom wskazówki:

Zacząć od ustalenia regularnych pór posiłków i ograniczenie podjadania przekąsek pomiędzy nimi. Kolejnym aspektem jest próba ograniczenia, a najlepiej całkowitej eliminacji żywności przetworzonej. W tym celu warto rozważyć przygotowanie posiłków samodzielnie przez rodzica, w oparciu o produkty które dziecko lubi i akceptuje.

Jak zauważa, włączenie większej ilości warzyw to istotny elementem walki z nadwagą. Błonnik pokarmowy zawarty w warzywach zwiększa uczucie sytości i tym samym może pomóc zmniejszyć apetyt dziecka i chęć sięgnięcia po słodkie przekąski. 

Warto również zadbać o prawidłowe nawodnienie, które odgrywa istotną rolę w procesach metabolicznych. W zależności od  wieku dziecka  podaż płynów powinna wahać się w zakresie 1-1,5 litra/ dobę - wyjaśnia dietetyk.

Oprócz zmian w sposobie żywienia należy również zwiększyć aktywność fizyczną a dobór formy aktywności powinien być uzależniony od upodobań oraz możliwości dziecka.

Jeżeli wprowadzenie powyższych rozwiązań nie przyczyni się znacząco do redukcji masy ciała, należy udać się do lekarza pediatry w celu zweryfikowania czy przyczyna otyłości nie jest uwarunkowana problemami endokrynologicznymi - zauważa nasz ekspert.

Dziecko na diecie odchudzającej?

Nasi eksperci rozwiewają wątpliwości - w przypadku dzieci nie stosujemy diet odchudzających.

Jedyne zmiany jakie dokonujemy w jadłospisie dziecka powinny opierać się na wprowadzeniu nowych, zdrowszych nawyków żywieniowych. Diety redukcyjne wprowadzane u dzieci mogą przyczyniać się do powstawania niedoborów pokarmowych, które będą niekorzystnie wpływały na jego rozwój psychosomatyczny - tłumaczy Olga Mrawiec.