Badanie dna oka. Szybkie, bezbolesne, wykrywa wiele chorób

Co to jest badanie dna oka?

Badanie dna oka to badanie mające na celu ocenę tylnego odcinka gałki ocznej. Wykonywane jest w czasie rutynowego badania okulistycznego, a w szczególności, gdy pacjent uskarża się na:

• pogorszenie widzenia,
• występowanie błysków, mętów („ widzenie muszek, pajączków przed oczami"),
• plamę w centrum widzenia,
• ubytek w polu widzenia,
• krzywienie się linii,
• gdy pacjent ma chorobę ogólnoustrojową mogącą mieć wpływ na narząd wzroku np. w cukrzycy.

Dodatkowo po zastosowaniu tropicamidu, cyklopentolatu czy atropiny do badania dna oka oprócz efektu rozszerzenia źrenicy występuje porażenie akomodacji.

Daje to możliwość oceny wady wzroku po porażeniu akomodacji i dobraniu odpowiedniej korekcji okularowej u dzieci i młodych dorosłych - wyjaśnia nasza specjalistka, Lidia Główka.

Drganie powiek. Co może oznaczać?

Podrażnienie oka. Jak możemy sobie pomóc w warunkach domowych?

Sezonowe zapalenie spojówek. Objawy zazwyczaj są łagodne, ale uciążliwe

Katarakta. Okulista o tym czy zaćma jest groźna i jak chronić oczy

Migrena oczna – jak radzić sobie z silnym bólem głowy?

Zapalenie spojówek - przyczyny i sposoby leczenia

Jak przebiega badanie dna oka?

Okulistka tłumaczy na czym polega badanie dna oka:

Badanie dna oka wykonujemy używając lampy szczelinowej, bądź w przypadku osób leżących lub małych  dzieci za pomocą oftalmoskopu pośredniego Fisona. Przed badaniem podajemy krople rozszerzające  źrenicę (możliwe jest również badanie bez podania kropli, jednak obszar siatkówki dostępny badaniu jest  mniejszy niż przy badaniu z rozszerzeniem źrenic).

Do stosowanych kropli rozszerzających źrenicę zaliczamy: tropicamid, fenylefrynę, cyklopentolat czy atropinę. U dorosłych najczęściej używamy kropli z  tropicamidem, u dzieci z cyklopentolatem. Atropina jest obecnie bardzo rzadko stosowana do rutynowego  badania dna oka ze względu na długi czas utrzymywania się rozszerzonych źrenic.

Po kilkunastu minutach  od momentu zakroplenia oczu rozpoczynamy badanie dna oka. Pacjent przykłada głowę do ramki lampy  szczelinowej i patrzy w zadanym przez okulistę kierunku. Okulista trzyma przed okiem pacjenta soczewkę i  przez okular lampy szczelinowej ogląda dno oka. Na dno oka pada w tym czasie wiązka światła. W czasie  badania ocenia się tarczę nerwu wzrokowego, plamkę, siatkówkę, naczynia krwionośne.

Badanie jest  bezbolesne i trwa kilka minut. Rozszerzenie źrenic i gorsze widzenie po zakropleniu oczu tropicamidem  będzie utrzymywać się przez kilka godzin, po cyklopentolacie do 24 godzin.

Przez ten czas pacjent nie powinien prowadzić pojazdów mechanicznych ani obsługiwać maszyn. Pacjent może również odczuwać w  tym czasie nadwrażliwość na światło - podkreśla Lidia Główka.

Badanie dna oka. Jakie choroby wykrywa?

W badaniu dna oka możemy wykryć:

• schorzenia naczyniowe siatkówki (np. zakrzep żyły środkowej  siatkówki, zator tętnicy środkowej siatkówki, angiopatię nadciśnieniową),
• nabyte choroby plamki (np.  zwyrodnienie plamki związane z wiekiem, obrzęk plamki, otwór plamki, centralną surowiczą chorioretinopatię),
• dystrofie plamki,
• odwarstwienie siatkówki,
• przedarcia siatkówki,
• zapalenie tylnego odcinka błony naczyniowej,
• schorzenia nerwu wzrokowego,
• guzy gałki ocznej,
• schorzenia ciała szklistego (np.  krwotok do ciała szklistego).

Ocena tarczy nerwu wzrokowego jest kluczowa w diagnostyce i monitorowaniu  jaskry. Po rozszerzeniu źrenicy możemy również lepiej ocenić soczewkę oka i jej patologie (np. nasilenie  zaćmy, występowanie zespołu PEX czy podwichnięcie soczewki). 

Badanie dna oka - przeciwwskazania

Na  koniec nasza specjalistka wskazuje przeciwwskazaniem do badania dna oka z podaniem kropli rozszerzających źrenicę.

Przeciwwskazaniem jest uczulenie na  którykolwiek ze składników kropli. Ponadto jeśli okulista przeprowadzający badanie stwierdzi wysokie ryzyko  wystąpienia u pacjenta ostrego zamknięcia się kąta przesączania, może zalecić odroczenie badania dna oka  do czasu wykonania profilaktycznej irydotomii laserowej.