Antydepresanty. Jak działają leki antydepresyjne?

Depresja. Przyczyny

Złe samopoczucie, obniżony nastrój, nieuzasadniony smutek, rezygnowanie z relacji międzyludzkich - to symptomy, które powinny nas zaniepokoić. Należy pamiętać, że nieleczona depresja jest jedną z głównych przyczyn samobójstw, skutecznie wyklucza z życia społecznego.

Trudno doszukiwać się jednej przyczyny depresji, w zasadzie wydaje się to niemożliwe. Lekarze skłaniają się ku twierdzeniu, że jest ona wieloprzyczynowym zaburzeniem psychicznym, wywoływanym przez czynniki genetyczne, choroby współistniejące i ogólną kondycję organizmu i wreszcie chemie mózgu. Nie należy również lekceważyć czynników zewnętrznych, takich jak długi, przewlekły stres, przemęczenie, traumatyczne doświadczenia życiowe, niekorzystna sytuacja zawodowa, społeczna czy materialna.

Jak podaje Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) osoba zmagająca się z epizodem depresyjnym konfrontuje się z poważnymi trudnościami w życiu osobistym, rodzinnym, społecznym i zawodowym. Te epizody depresyjne w zależności od nasilenia objawów i ich wpływu na pacjenta możemy sklasyfikować jako łagodne, umiarkowane lub ciężkie, niejednokrotnie wymagające hospitalizacji.

Eksperci biją na alarm. Depresja to choroba

Depresja u osób starszych

Depresja – objawy, diagnozowanie i leczenie

Wenlafaksyna – wskazania, działanie i skutki uboczne

Depresja poporodowa - objawy i leczenie

Depresja. Leczenie

Niezbędna zatem jest konsultacja z lekarzem psychiatrą, odpowiednie wdrożenie leków i wsparcie psychoterapią. W zależności od nasilenia objawów depresyjnych i indywidualnych potrzeb pacjenta współczesna psychoterapia może oferować: terapię behawioralną, terapię poznawczo-behawioralną i psychoterapię interpersonalną.

Niemniej jednak lekarze często decydują się łączyć terapię farmakologiczną ze wsparciem psychologicznym. Środki medyczne mogą okazać się zbawienne dla pacjentów dotkniętych cierpieniem psychicznym. Czym są zatem leki popularnie zwane antydepresantami i jak mogą pomóc mierzącym się z depresją pacjentom? Na to pytanie odpowiada psychiatra Monika Jaroszyńska.

Antydepresanty to grupa leków o różnej budowie i działaniu. Leki te wpływają na ośrodkowy układ nerwowy, łagodząc objawy depresji. Leki przeciwdepresyjne są dostępne jedynie na receptę, którą wypisuje lekarz POZ lub psychiatra, po rozpoznaniu zespołu konkretnych objawów, utrzymujących się dłużej niż 2 tygodnie.

Leki antydepresyjne włącza się u pacjentów, u których rozpoznano zaburzenia depresyjne, w chorobie jednobiegunowej oraz w chorobie afektywnej dwubiegunowej. Leki przeciwdepresyjne możemy stosować również w przypadku fobii, agorafobii, zaburzeń lekowych, zespołu stresu pourazowego oraz zaburzeń obsesyjno-kompulsyjnych. Leki przeciwdepresyjne wspomagają również terapię bezsenności oraz bólu neuropatycznego i przewlekłego.

Leki antydepresyjne. Jak działają?

Wokół farmakologicznego leczenia depresji narosło wiele mitów, zatem należy podkreślić, że celem leczenia przeciwdepresyjnego jest możliwie jak najszybsze zmniejszenie objawów choroby i powrotu do prawidłowego funkcjonowania:

Działanie leków przeciwdepresyjnych to przede wszystkim poprawa nastroju, wyregulowanie napędu. Medykamenty zmniejszają poczucie lęku, poprawiają jakość i długość snu, zdystansowanie pacjenta do sytuacji dla niego trudnych, co pozwala pacjentowi poodejmować bardziej przemyślane decyzje. Leki te poprawiają funkcje poznawcze, takie jak koncentracja, uwaga, pamięć. Wszystkie te czynniki łącznie pozwalają pacjentowi na powrót do prawidłowego, normalnego funkcjonowania - tłumaczy doktor Monika Jaroszyńska.

Niestety podobnie jak inne leki, również leki stosowane w leczeniu depresji mogą wywołać skutki uboczne. U pacjentów skarżących się na depresję i przyjmujących leki obserwuje się między innymi spadek masy ciała albo wzrost masy ciała, wzmożoną senność, uczucie zmęczenia, bóle brzucha, nudności, dysfunkcje seksualne, suchość w jamie ustnej, zwiększona potliwość, drżenie mięśni, zaparcia, trudności w oddawaniu moczu, wysypki skórne.

Niepożądane skutki uboczne nawet jeśli wystąpią nie są w swojej istocie tak groźne, jak nieleczone zaburzenie psychiczne. Dla zrozumienia powagi problemu konieczna jest nieustanna edukacja społeczna, profilaktyka wybiegająca daleko poza 23 lutego, kiedy to obchodzimy Międzynarodowy Dzień Walki z Depresją.

Antydepresanty a zwolnienie lekarskie

Pacjenci stosujący antydepresanty niejednokrotnie obawiają się, że stosowane leki wykluczą ich skutecznie z aktywności zawodowej i społecznej. Czy zatem stosowanie antydepresantów wymusza na pacjencie korzystanie ze zwolnienia lekarskiego?

Absolutnie nie wymusza. Leki przeciwdepresyjne nie warunkując konieczności przebywania na zwolnieniu. Zwolnienie lekarskie jest zależne od stanu zdrowia pacjenta, a nie konieczności przyjmowania leków - wyjaśnia psychiatra Monika Jaroszyńska.

Niemniej jednak, jeśli chory nie potrafi odpowiednio realizować ról społecznych, w tym zawodowych możliwe jest skorzystanie ze zwolnienia lekarskiego, również tego otrzymanego podczas e-wizyty:

Od czasów pandemii e-wizyty na stałe wpisały się w katalog świadczonych usług medycznych i są również świadczone w zakresie opieki nad zdrowiem psychicznym – dodaje.