Przed okresem powszechnego wyszczepiania dzieci na świnkę, zachorowania na nią były powszechne. Obecnie, dzięki programom obowiązkowych szczepień na świnkę choruje jedynie ok. 2 tys. osób rocznie. Co to właściwie jest świnka, jak się objawia i na czym polega leczenie?
Świnka, czyli nagminne zapalenie ślinianek przyusznych, to ogólnoustrojowa wirusowa choroba zakaźna, która przebiega z zajęciem narządów gruczołowych (ślinianek, trzustki, czasem układu nerwowego).
Do zakażenia świnką dochodzi poprzez wniknięcie wirusa do komórek nabłonka dróg oddechowych drogą kropelkową (czyli w czasie rozmowy lub kichania), a także poprzez kontakt z przedmiotami osoby zakażonej.
Okres wylęgania wirusa to 14-24 dni, a osoba chora zarażać może już na 7 dni przed wystąpieniem pierwszych objawów. Co ważne, możliwość zakażania innych utrzymuje się do 9 dni po ustaniu objawów.
Dzięki powszechnie prowadzonym akcjom szczepień dzieci, w Polsce zakażenia wirusem świnki występują stosunkowo rzadko. Według aktualnego programu szczepień, dzieci otrzymują trójskładnikową szczepionkę przeciw odrze, śwince i różyczce w 13. - 15. miesiącu życia oraz w 6. roku życia.
U około 20-40% zakażonych choroba ma przebieg bezobjawowy. U reszty natomiast pierwsze symptomy świnki są niecharakterystyczne - podobne do tych występujących w grypie. Początkowo pojawiają się:
Bardziej charakterystyczne cechy zakażenia:
Mogą wystąpić także nudności, wymioty i bóle głowy.
W niektórych przypadkach mamy do czynienia ze świnką o przebiegu powikłanym, co występuje znacznie częściej u dorosłych niż u dzieci. Mogą one pojawić się zarówno podczas ostrej fazy choroby, jak również w okresie zdrowienia. Do powikłań świnki zaliczamy:
Pomimo, że zmiany w PMR występują u większości chorych, to jedynie u ok. 5-10% ujawniają się objawy kliniczne, w tym częściej u dorosłych niż u dzieci. Z ciężki, przebiegiem mamy do czynienia stosunkowo rzadko.
Po jednej lub obu stronach, objawy podobne do tych występujących przy ostrym zapaleniu wyrostka robaczkowego - czyli ból i tkliwość podbrzusza. Pojawia się rzadko, bo u ok. 6% dziewcząt po okresie dojrzewania oraz u kobiet.
Po jednej lub obu stronach. Ujawnia się dość często, bo u 30-40% zakażonych chłopców w okresie dojrzewania, a także młodych mężczyzn. Objawia się gorączką, obrzękiem, zaczerwienieniem i bólem jądra promieniującym do krocza, bólem głowy, nudnościami i wymiotami oraz bólem podbrzusza.
Występuje niezbyt często, bo tylko u 10% chorych. Objawy ujawniają się w sposób gwałtowny - gorączka, dreszcze, nudności, wymioty, ostry ból nadbrzusza promieniujący do pleców oraz biegunka.
Jako, że choroba ta ustępuje samoistnie, to leczenie jakie zostaje wdrożone jest zazwyczaj leczeniem objawowym. Stosuje się środki przeciwbólowe, a także ciepłe lub zimne okłady, które przykłada się w okolice ślinianek przyusznych. Należy pamiętać o właściwym nawodnieniu organizmu.
UWAGA! Leczenie świnki antybiotykami jest całkowicie nieskuteczne. Świnka jest chorobą wirusową, a antybiotykoterapia ma zastosowanie wyłącznie w schorzeniach o podłożu bakteryjnym.
Według aktualnego kalendarza szczepień na rok 2021, powinno się szczepić dzieci szczepionką skojarzoną przeciwko odrze, śwince i różyczce (MMR). Pierwszą dawkę aplikuje się w 13.-15. miesiącu życia, natomiast dawkę przypominającą w wieku 6 lat. Szczepienie to zaleca się także osobom, które nie zostały uodpornione w ramach szczepień obowiązkowych, personelowi placówek opieki zdrowotnej, młodym kobietom oraz młodym mężczyznom.
Jako, że choroby te mogą wywoływać szereg groźnych dla zdrowia powikłań, niezwykle istotnym jest aby uodpornić się biernie przy pomocy zalecanych szczepień. Więcej o szczepieniach dowiesz się od lekarza rodzinnego, korzystając z e-Wizyty dostępnej na platformie haloDoctor. Na konsultację online możesz umówić się o każdej porze, bez konieczności wychodzenia z domu.
Serwis HaloDoctor ma charakter wyłącznie informacyjny i edukacyjny i w żadnym wypadku nie zastępuje konsultacji medycznej. W celu dokładnej diagnozy zalecany jest kontakt z lekarzem. Jeśli jesteś chory, potrzebujesz konsultacji lekarskiej, e‑Recepty lub zwolnienia lekarskiego umów wizytę teraz. Nasi lekarze są do Twojej dyspozycji 24 godziny na dobę!