Ciśnienie krwi. Dlaczego warto je mierzyć?

Ciśnienie krwi. Normy

Ciśnienie krwi to siła, z jaką krew napiera na ścianki naczyń krwionośnych. Jest to istotna miara stanu zdrowia sercowo-naczyniowego i funkcji układu krążenia. Ciśnienie krwi jest wyrażane za pomocą dwóch wartości: ciśnienia skurczowego (systolicznego) i ciśnienia rozkurczowego (diastolicznego), zapisywanych w jednostkach milimetrów słupa rtęci (mm Hg).

Ciśnienie skurczowe (systoliczne) - to wartość ciśnienia krwi w momencie, gdy serce kurczy się i wyrzuca krew do naczyń krwionośnych. Jest to moment największego ciśnienia w układzie krwionośnym.

Ciśnienie rozkurczowe (diastoliczne) - to wartość ciśnienia krwi w momencie, gdy serce jest w stanie relaksu między skurczami, a naczynia krwionośne są rozszerzone. Jest to moment najniższego ciśnienia w układzie krwionośnym.

Normy ciśnienia krwi mogą różnić się w zależności od wieku, płci i innych czynników. Istotnym parametrem różnicującym normy jest wiek. Prawidłowe średnie wartości ciśnienia tętniczego krwi w poszczególnych grupach wiekowych wynoszą zatem dla:

• noworodków: 60-95/30-60 mm Hg,
• niemowląt i małych dzieci: 95/60 mm Hg,
• dzieci w wieku szkolnym: 100/60 mm Hg,
• młodzieży: 110/70 mm Hg.

Z kolei dla dorosłych normy kształtują się na następującym poziomie:

• dorośli w wieku 18-65 lat: 120-129/80-84 mm Hg,
• osoby starsze w wieku 65-80 lat: 140/90 mm Hg,
• osoby starsze powyżej 80 lat: poniżej 150/90 mm Hg.

Ciśnienie krwi jest istotnym wskaźnikiem, który pomaga w monitorowaniu zdrowia serca i naczyń krwionośnych. Wysokie ciśnienie krwi (nadciśnienie) może być zagrożeniem dla zdrowia i prowadzić do chorób serca, udaru mózgu i innych powikłań. Z kolei niskie ciśnienie krwi (hipotonia) może również powodować problemy zdrowotne, takie jak omdlenia czy osłabienie.

Regularny pomiar i monitorowanie ciśnienia krwi jest ważne, szczególnie dla osób z ryzykiem chorób serca, cukrzycy, czy problemami z nadciśnieniem. Pomaga to w wykrywaniu ewentualnych problemów zdrowotnych we wczesnym stadium i podejmowaniu odpowiednich działań profilaktycznych lub leczniczych. Osoby z niepokojącymi wynikami ciśnienia krwi powinny skonsultować się z lekarzem, który oceni sytuację i podejmie odpowiednie kroki w celu zarządzania ciśnieniem krwi. Co ciekawe nieustannie obserwujemy wzrost liczby pacjentów zmagających się z problemami z ciśnieniem:

Szacuje się, że liczba dorosłych z podwyższonym ciśnieniem krwi na świecie wzrosła z 594 milionów w 1975 do 1,13 miliarda w 2015 roku. W 2015 roku ok. 20 proc. kobiet oraz 24 proc. dorosłych mężczyzn na świecie miało nadciśnienie. Procentowo najwięcej mężczyzn z nadciśnieniem tętniczym odnotowano w krajach Europy Środkowo-Wschodniej: w Chorwacji, na Łotwie, Litwie, Węgrzech oraz w Słowenii. Natomiast pięć krajów o najwyższym odsetku kobiet z nadciśnieniem tętniczym to kraje afrykańskie: Niger, Czad, Mali, Burkina Faso, Somalia. W krajach tych ok. 30% kobiet miało nadciśnienie tętnicze - czytamy na stronie Ministerstwa Zdrowia.

Pomiar ciśnienia krwi

Prawidłowy pomiar ciśnienia krwi jest ważny do monitorowania zdrowia sercowo-naczyniowego i wykrywania ewentualnych problemów z ciśnieniem krwi. Warto zatem pamiętać o następujących jego etapach:

Przygotowanie

Zanim przejdziemy do mierzenia krwi usiądźmy w spokojnym miejscu przez co najmniej 5-10 minut przed samym pomiarem. Następnie wybierzmy odpowiedni mankiet na nadgarstek lub ramię, który pasuje do rozmiaru i rodzaju ręki. Ważne żebyśmy odsłonili ramię lub nadgarstek, na którym zostanie umieszczony mankiet.

Umieszczenie mankietu

Mankiet powinien być umieszczony na nagim ramieniu lub nadgarstku. Jeśli używasz mankietu na ramieniu, upewnij się, że mankiet jest umieszczony na skórze, a nie na ubraniach. Mankiet powinien być dostatecznie ciasny, ale nie powinien zbyt mocno przylegać, ma umożliwić przepływ krwi. Ciśnienie mierzymy zawsze na tej samej ręce.

Pomiar

Uruchamiamy urządzenie do pomiaru ciśnienia krwi zgodnie z instrukcjami producenta. Jeśli jest taka konieczność słuchamy stetoskopem, aby zarejestrować dźwięki tętnicy w ramieniu lub nadgarstku. Oprzyj rękę na stole lub łóżku – pamiętaj, że powinna znajdować się na wysokości serca. Rozpoczynamy pomiar, zaczynając  pompować mankiet, aby zwiększyć ciśnienie, a następnie stopniowo spuszczamy powietrze. Obserwujemy odczyty na manometrze lub na ekranie monitora.

Odczyt wyników

Wynik górny to ciśnienie skurczowe (systoliczne) i jest zazwyczaj odczytywane, gdy pierwszy raz usłyszysz bicie serca.

Wynik dolny to ciśnienie rozkurczowe (diastoliczne) i jest odczytywane, gdy dźwięki serca przestaną być słyszalne.

Warto notować poszczególne wyniki i skonsultować je z lekarzem.

Zbyt wysokie ciśnienie krwi

Zbyt wysokie ciśnienie krwi, znane również jako nadciśnienie tętnicze lub hipertensja, może mieć wiele różnych przyczyn. W niektórych przypadkach przyczyną nadciśnienia jest jasno określona, a w innych może być trudniejsza do ustalenia. Z pewnością kolosalne znaczenie ma styl życia, w tym przede wszystkim niezdrowa dieta, czyli spożywanie dużej ilości soli, nasyconych tłuszczów, tłustego mięsa, przetworzonych produktów spożywczych oraz brak owoców i warzyw w diecie. Lekarze podkreślają również konieczność ruchu - brak aktywności fizycznej przekłada się niestety na wysokość ciśnienia tętniczego.

Z pewnością problem potęguje również otyłość, palenie tytoniu i nadmierne spożycie alkoholu.

Wielu kardiologów zwraca również uwagę na czynnik dziedziczny, gdyż obserwacje i badania wskazują, że jeśli w rodzinie występują przypadki wysokiego ciśnienia krwi, istnieje większe ryzyko, że rozwinie się ono u większej liczby członków rodziny.

Kolejnym istotnym czynnikiem wpływającym na potencjalny rozwój nadciśnienia może być stres, szczególnie ten długotrwały.

Na wysokość ciśnienia wpływają również choroby towarzyszące, takie jak cukrzyca, choroby nerek, choroby tarczycy i choroby układu krążenia, mogą przyczyniać się do nadciśnienia.

Kontrolowanie ciśnienia krwi i identyfikacja jego przyczyn są ważne dla zapobiegania powikłaniom zdrowotnym. Jeśli masz wysokie ciśnienie krwi, ważne jest skonsultowanie się z lekarzem, który pomoże ustalić przyczynę i zaleci odpowiednie leczenie oraz zmiany w stylu życia, aby obniżyć ciśnienie krwi i zapobiec powikłaniom. Regularne monitorowanie ciśnienia krwi jest kluczowe w zarządzaniu nadciśnieniem.

Nadciśnienie krwi. Skutki

Nadciśnienie tętnicze, czyli wysokie ciśnienie krwi, może prowadzić do wielu poważnych skutków zdrowotnych, jeśli nie jest kontrolowane i leczone. Warto przywołać chociażby:

Choroby serca.

Nadciśnienie jest jednym z głównych czynników ryzyka chorób serca, takich jak choroba wieńcowa, zawał serca oraz niewydolność serca. Wysokie ciśnienie krwi obciąża serce, prowadząc do jego nadmiernego obciążenia i uszkodzeń.

Udar mózgu.

Nadciśnienie zwiększa ryzyko udaru mózgu (zarówno udaru niedokrwiennego, jak i krwotocznego). Wysokie ciśnienie krwi może prowadzić do uszkodzenia naczyń krwionośnych w mózgu, co może skutkować utratą funkcji mózgu.

Choroba naczyń krwionośnych.

Nadciśnienie może uszkadzać naczynia krwionośne w całym ciele, co może prowadzić do miażdżycy (zespołu metabolicznego), zakrzepów krwi, a także do uszkodzenia nerek i oczu.

Uszkodzenie nerek.

Wysokie ciśnienie krwi może prowadzić do uszkodzenia nerek i prowadzić do przewlekłej choroby nerek. Niewydolność nerek może wymagać dializy lub przeszczepu nerki.

Problemy z wzrokiem.

Nadciśnienie może wpływać na naczynia krwionośne w oczach i prowadzić do retinopatii nadciśnieniowej, która może skutkować utratą wzroku.

Zaburzenia rytmu serca.

Nadciśnienie może wpływać na funkcję serca i prowadzić do zaburzeń rytmu serca, takich jak migotanie przedsionków.

Demencja.

Niektóre badania sugerują, że nadciśnienie może zwiększać ryzyko demencji, w tym choroby Alzheimera w wyniku uszkodzenia istoty białej.

Niskie ciśnienie krwi. Przyczyny i skutki

Zbyt niskie ciśnienie krwi, znane również jako hipotonia, może wpływać na organizm w różny sposób, powodując różnego rodzaju objawy i skutki. Hipotonia występuje, gdy ciśnienie krwi spada poniżej 90/60 mm Hg. Pacjenci skarżą się wtedy na: zawroty, bóle głowy i omdlenia, zmęczenie i osłabienie, bóle w klatce piersiowej. Pacjenci obserwują również: zimne dłonie i stopy, problemy z koncentracją, problemy z równowagą,

Niskie ciśnienie krwi może być spowodowane:

Dziedzicznością.

Niskie ciśnienie krwi może mieć skłonność rodową, co oznacza, że ​​jeśli rodzice pacjenta mają niskie ciśnienie krwi, istnieje większe ryzyko, że i ten będzie je miał.

Odżywianiem i odwodnieniem.

Niewłaściwa dieta lub niedostateczne nawodnienie organizmu może prowadzić do obniżenia ciśnienia krwi. Brak odpowiedniej ilości płynów lub niedobór soli (sodu) może zmniejszać objętość krwi i wpływać na ciśnienie.

Szybką zmianą pozycji ciała.

Nagłe wstawanie z pozycji leżącej lub siedzącej może spowodować nagłe obniżenie ciśnienia krwi, co jest znane jako odruchowo-hipotensja.

Ciążą.

Niskie ciśnienie krwi jest czasem obserwowane u niektórych kobiet w ciąży, zwłaszcza w pierwszym trymestrze.

Długą, niewłaściwą dietą.

Dieta uboga w składniki odżywcze lub długoletnie niedożywienie mogą wpływać na obniżenie ciśnienia krwi.

Infekcjami.

Ciężkie infekcje, takie jak sepsa, mogą wpłynąć na ciśnienie krwi i prowadzić do hipotensji.

Chorobami serca.

Niektóre choroby serca, takie jak arytmie lub niewydolność serca, mogą wpływać na ciśnienie krwi.

Zaburzeniami endokrynologicznymi.

Zaburzenia hormonalne, takie jak niedoczynność tarczycy (hipotyreoza) lub niedobór hormonów nadnerczy, mogą wpływać na ciśnienie krwi.

Zaburzeniami autonomicznego układu nerwowego.

Niektóre zaburzenia układu nerwowego, takie jak zaburzenia autonomiczne, mogą wpływać na kontrolę ciśnienia krwi.

Bibliografia:

https://pacjent.gov.pl/zapobiegaj/cisnienie-pod-kontrola

https://pacjent.gov.pl/aktualnosc/nadcisnienie-tetnicze-nie-boli-badaj-sie-regularnie