Zaskakujące różnice w pestkach dyni. Sprawdź co odkryli naukowcy

Zespół naukowców z Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu we współpracy z Ogrodem Botanicznym Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu postanowił dokładnie zbadać nasiona dyni. Wyniki ich analiz, opublikowane w 2025 r. w czasopiśmie Foods, pokazały, że wartości prozdrowotne pestek dyni są zaskakująco zróżnicowane w zależności od odmiany.

Bogactwo zdrowia w małych pestkach

Blisko połowa masy nasion dyni to tłuszcz – nie tylko źródło energii, lecz także wielu bioaktywnych związków. Nasiona dyni zawierają wielonienasycone kwasy tłuszczowe, przede wszystkim linolowy i oleinowy, które wspierają układ krążenia. Obecne są również unikalne sterole typu ∆7, rzadko spotykane w innych olejach roślinnych, korzystnie wpływające m.in. na zdrowie prostaty.

Nie brakuje w nich także tokoferoli, czyli witamin z grupy E, karotenoidów chroniących komórki przed stresem oksydacyjnym oraz skwalenu – związku o potencjale przeciwnowotworowym i antyoksydacyjnym. Skwalen pełni ważną rolę w biosyntezie cholesterolu, hormonów steroidowych i witaminy D w organizmie człowieka.

Dlatego niektóre odmiany dyni mogą być traktowane nie tylko jako źródło oleju spożywczego, ale wręcz jako surowiec nutraceutyczny – czyli żywność o dodatkowych właściwościach prozdrowotnych.

Kiwi w diecie – jak wpływa na odporność, serce i trawienie

Imbir – korzeń zdrowia czy tylko modny dodatek do herbaty?

Kaki – egzotyczny owoc, który podbija polskie stoły. Czy naprawdę jest zdrowy?

Cytrusy: czy naprawdę są zdrowe i jak wykorzystać ich skórki

Zamiast kapsułek – co jeść w listopadzie, by wzmocnić odporność i poprawić nastrój

Czy brukselka jest zdrowa? Mały warzywny skarb o wielkiej mocy

Które odmiany są najzdrowsze?

Badacze przeanalizowali jedenaście odmian dyni uprawianych w Polsce, reprezentujących trzy gatunki: dynię olbrzymią (Cucurbita maxima), dynię zwyczajną (Cucurbita pepo) i dynię piżmową (Cucurbita moschata). Izolowane z nasion oleje poddano badaniom chemicznym i testom odporności na utlenianie, wykorzystując m.in. chromatografię gazową i cieczową oraz test DPPH.

Wyniki pokazały wyraźne różnice między odmianami.

• Pink Jumbo Banana (dynia olbrzymia) wyróżniała się najwyższą zawartością γ-tokoferolu, karotenoidów (β-karoten, luteina) i skwalenu, a także największą odpornością na utlenianie.
• Show Winner zachwyca bogactwem α- i γ-tokoferolu oraz skwalenu.
• Jack Sprat (C. pepo) i Golden Hubbard (C. maxima) charakteryzowały się wysoką stabilnością oksydacyjną dzięki dużej zawartości γ-tokoferolu i skwalenu.
• Z kolei odmiana Moonshine (C. pepo) była uboga w tokoferole, sterole i skwalen, choć wyróżniała się wydłużoną fazą propagacji utleniania dzięki luteinie i zeaksantynie.

Co to oznacza dla amatorów dyniowych przekąsek?

– Nasiona dyni, niezależnie od odmiany, pozostają cennym źródłem składników wspierających zdrowie – wyjaśnia dr Magdalena Grajzer z Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu. – Mogą obniżać poziom cholesterolu, chronić układ krążenia, działać przeciwzapalnie i antyoksydacyjnie, a także wspierać zdrowie prostaty.

Szczególnie wartościowy jest olej z nasion dyni, który dzięki zawartości tokoferoli i skwalenu może pełnić funkcję naturalnego stabilizatora dla innych olejów roślinnych, np. lnianego, bogatego w omega-3, ale mniej odpornego na utlenianie. Dodatek odpowiedniego oleju dyniowego może wydłużyć trwałość takich produktów.

Nasiona dyni jako element nowoczesnej dietetyki

Odpowiedni dobór odmian dyni pozwala nie tylko tworzyć oleje funkcjonalne i suplementy diety, ale też wzbogacać tradycyjne oleje roślinne w bioaktywne związki, a nawet produkować żywność o wydłużonej trwałości i większej wartości zdrowotnej.

Dzięki takim odkryciom nasiona dyni mogą stać się istotnym elementem nowoczesnej profilaktyki zdrowotnej i dietetyki.

Źródło: https://www.umw.edu.pl/pl/aktualnosci/dynia-dyni-nierowna