Zapalenie zatok: jak je rozpoznać i unikać powikłań?

Czym jest zapalenie zatok?

- Zapalenie zatok to stan zapalny błon śluzowych, który powoduje obrzęk śluzówki, przyczyniając się do zablokowania ujść zatok przynosowych. To sprzyja gromadzeniu się wydzieliny zapalnej w zatokach, wywołując dokuczliwe objawy – tłumaczy laryngolog.

Zapalenie zatok dzieli się na:

• ostre – trwające mniej niż 12 tygodni,
• przewlekłe – utrzymujące się ponad 12 tygodni.

W zależności od lokalizacji, zapalenie zatok może dotyczyć zatok szczękowych, czołowych, sitowych lub klinowych.

Zapalenie zatok - przyczyny, objawy, leczenie

Zwolnienie lekarskie na ostre zapalenie węzłów chłonnych. Ból, gorączka i antybiotykoterapia

Recepta na Cinie. Skuteczne leczenie napadów migreny z aurą i bez aury

Jak dieta wpływa na migreny – co warto wiedzieć?

Recepta na Purethal: leczenie bólów głowy i dolegliwości związanych ze stresem

L4 na ostre zapalenie tchawicy. Kiedy kaszel i ból uniemożliwiają pracę?

Przyczyny zapalenia zatok

Etiologia zapalenia zatok jest złożona i często wieloczynnikowa.

- Do najczęstszych przyczyn należą infekcje wirusowe, bakteryjne, alergiczne i grzybicze. W ostatnich latach coraz większą uwagę zwraca się na rolę kolonizacji bakterii i zmian w mikrobiomie zatok w patogenezie choroby  – zauważa Marta Bembnowska-Zelek.

Inne czynniki ryzyka to:

• anatomiczne wady nosa i zatok (np. skrzywiona przegroda nosowa, polipy),
• czynniki drażniące (dym, smog, pyły),
• przewlekłe choroby (np. astma, alergia),
• palenie papierosów i zanieczyszczenia powietrza.

Objawy zapalenia zatok

Objawy zapalenia zatok mogą być różnorodne i obejmować:

• bóle głowy (szczególnie w okolicy czoła, policzków lub zębów),
• uczucie ucisku i rozpierania w zatokach,
• zatkany nos,
• wydzielinę z nosa lub spływającą po gardle,
• utratę węchu i smaku,
• kaszel, odchrząkiwanie,
• przytykanie uszu,
• gorączkę.

Ostre zapalenie zatok jest najczęściej wynikiem infekcji wirusowej i wymaga leczenia objawowego. Nadkażenia bakteryjne mogą wymagać antybiotykoterapii, co zawsze powinno odbywać się pod nadzorem lekarza.

Diagnostyka zapalenia zatok

Podstawą diagnozy jest szczegółowy wywiad i badanie fizykalne.

- Endoskopia nosa i zatok to podstawowe badanie, które powinno być wykonane u każdego pacjenta. W razie potrzeby stosuje się także tomografię komputerową zatok – podkreśla ekspertka.

Badania te pozwalają na dokładną ocenę anatomii zatok, wykrycie zmian patologicznych i dobranie odpowiedniego leczenia.

Leczenie zapalenia zatok

Metody leczenia zależą od rodzaju i ciężkości zapalenia:

Ostre zapalenie zatok

Leczenie objawowe obejmuje leki przeciwzapalne, przeciwgorączkowe, obkurczające śluzówkę, płukanie zatok i odpoczynek. W przypadku infekcji bakteryjnych stosuje się antybiotykoterapię.

Przewlekłe zapalenie zatok

Wymaga wielokierunkowego podejścia, w tym leków miejscowych (np. sterydów donosowych), doustnych (antyhistaminowych, przeciwgrzybiczych) czy immunoterapii. W zaawansowanych przypadkach konieczne może być leczenie operacyjne (polipektomia, FESS).

Profilaktyka zapalenia zatok

- Nie ma jednej metody, która chroniłaby całkowicie przed zapaleniem zatok, ale można zminimalizować ryzyko, dbając o drożność nosa i higienę śluzówek – zaznacza Marta Bembnowska-Zelek.

Aby zmniejszyć ryzyko zapalenia zatok, warto:

• dbać o higienę nosa,
• unikać kontaktu z dymem, smogiem i alergenami,
• utrzymywać odpowiednią wilgotność powietrza,
• dobrze się nawadniać, aby unikać wysuszania śluzówek,
• unikać palenia papierosów i nadmiernego spożywania alkoholu,

- Korzystny wpływ mogą mieć również szczepienia ochronne (np. przeciw grypie), co może ograniczyć ryzyko wystąpienia ostrego zapalenia zatok przynosowych w okresie grypowym. Z kolei negatywny wpływ w okresie letnim ma klimatyzacja, a przede wszystkim zbyt duża różnica temperatur w różnych pomieszczeniach, w których się przebywa - podpowiada nasza ekspertka.