Grzybica skóry - rodzaje, objawy, zapobieganie

Rodzaje grzybów

Wyróżniamy 3 grupy grzybów chorobotwórczych:

Grzybica skóry głowy. Szczególnie częsta u dzieci

Figówka. Zapalenie mieszków włosowych – przyczyny, objawy i leczenie

Zaskórniki. Sposoby na zatkane pory i powszechne błędy w pielęgnacji

Kurze łapki. Nie musisz ich akceptować: domowe sposoby i zabiegi

Świerzb. Kiedy skóra bardzo swędzi i jest zaczerwieniona

Łojotokowe zapalenie skóry. Jak przebiega leczenie?

Grzyby drożdżopodobne

Ten rodzaj grzybów wywołuje drożdżycę, czyli kandydozę (gdyż najczęściej przyczyną jest gatunek Candida albicans) i zajmuje wały i płytki paznokciowe, błony śluzowe (jamy ustnej i narządów płciowych), kąty ust, a także owłosioną skórę głowy.

Dermatofity

Dermatofity są przyczyną tzw. grzybic właściwych, czyli grzybic stóp, skóry gładkiej, skóry owłosionej oraz paznokci. Wśród nich wyróżniamy:

• dermatofity zoofilne: bytują na zwierzętach, ale mimo to zdolne są także do zakażania ludzi,
• dermatofity geofilne: ich naturalne środowisko to gleba, ale mogą zakażać ludzi i zwierzęta,
• dermatofity antropofilne: ich naturalnym gospodarzem jest człowiek.

Pleśnie

Ten rodzaj grzybów odpowiedzialny jest za zakażenia układowe, czyli zakażenia narządów wewnętrznych.

Jak dochodzi do zakażenia?

Wbrew pozorom nie brak higieny gra największą rolę w rozwoju grzybicy - częsty kontakt z wodą czy detergenty wyjaławiające fizjologiczną florę bakteryjną skóry mogą przyczyniać się do jej powstawania.

Należy pamiętać, że nie każde zetknięcie z zarodnikami grzyba musi powodować zakażenie - grzyby bytują bowiem praktycznie wszędzie. Organizm ludzki na co dzień styka się z wieloma patogenami chorobotwórczymi, lecz jego mechanizmy obronne sprawiają, iż w większości przypadków nie dochodzi do zakażenia. Jednak zachwianie odporności może ułatwić grzybom wniknięcie do organizmu i jego zakażenie. Do grup najbardziej narażonych należą:

• osoby podczas i po kuracji antybiotykami, kortykosteroidami czy lekami immunosupresyjnymi,
• osoby chorujące na cukrzycę,
• osoby cierpiące na nowotwory.

Jak zapobiegać grzybicy?

Najlepszymi warunkami do rozwoju grzybów są wilgoć i ciepło, o czym należy pamiętać w kontekście zapobiegania grzybicy.

Oto kilka najważniejszych zasad:

• podczas antybiotykoterapii i po jej zakończeniu stosuj probiotyki w celu odbudowania fizjologicznej flory bakteryjnej,
• nie używaj cudzych ręczników czy innych środków higieny osobistej, tj. gąbki do mycia ciała,
• unikaj pożyczania cudzego obuwia,
• zmieniaj skarpetki i bieliznę codziennie,
• przebieraj spocone ciuchy najszybciej jak to możliwe,
• staraj się wybierać odzież przewiewną i wykonaną z naturalnych materiałów,
• unikaj kontaktu ze zwierzętami, które mogą mieć grzybicę (bezdomne psy czy koty),
• myj regularnie okolice pach i pachwin oraz dokładnie je osuszaj,
• na pływalniach czy w saunach pamiętaj o tym, aby nie chodzić boso - używaj obuwia zmiennego.

Rodzaje grzybicy w zależności od lokalizacji na ciele

Dolegliwości związane z inwazją grzybów na skórze człowieka mogą różnić się także w zależności od lokalizacji. Typowymi objawami są jednak zaczerwienienie, swędzenie, łuszczenie się skóry i jej pękanie.

Grzybica paznokci

Najczęściej pojawia się w okolicy paznokci stóp, ale spotyka się ją także na rękach, głównie na zewnętrznych palcach. Płytka paznokcia ulega przebarwieniu (staje się żółta/zielonkawa), pogrubieniu, rogowacieje i powstają w niej bruzdy. W niektórych przypadkach może dojść do wykruszenia się płytki paznokciowej, ponieważ paznokieć staje się łamliwy. Czasami po naciśnięciu wału paznokciowego wydostaje się spod niego ropa. Ten rodzaj grzybicy praktycznie nie występuje u dzieci.

Grzybica stóp

Występuje zwykle w dwóch ostatnich przestrzeniach międzypalcowych, choć czasem zmiany umiejscawiają się także na podeszwach. Naskórek w tej okolicy zwykle jest białawy, często pojawiają się niewielkie pęcherzyki. Często równolegle ze zmianami na stopach obserwujemy podobne zmiany na skórze dłoni, aczkolwiek wtedy świadczy to raczej o reakcji alergicznej na zarodniki grzyba, a nie o samej grzybicy.

Łupież pstry

Ta dolegliwość najczęściej dotyka osoby, które mają skórę delikatną i potliwą i w większości dotyczy kobiet. Należy do powierzchownych grzybic naskórka i jest niezwykle rozpowszechniona. Objawia się w postaci drobnych, łuszczących się różowych plamek na klatce piersiowej, szyi, kończyn górnych lub skórze głowy. Wiele osób nie zdaje sobie sprawy z racji zakażenia tym typem grzybicy, ponieważ nie powoduje ona świądu, natomiast pod wpływem słońca dochodzi do odbarwień w miejscu ognisk chorobowych.

Grzybica skóry owłosionej

Spotyka się ją na owłosionej skórze głowy (najczęściej u dzieci) lub brody. Skóra głowy zwykle obfituje w bardzo liczne ogniska złuszczającej się skóry (w grzybicy drobnozarodnikowej powierzchownej), jakby z równo przystrzyżonymi włosami.

W przypadku strzygącej powierzchownej z kolei ogniska wyłysienia o złuszczającej się powierzchni występują w mniejszych ilościach, ale włosy są różnej długości.

Grzybica strzygąca głęboka objawia się zapalnym guzem lub naciekiem, z którego wydostaje się ropna treść, a zarażają zwykle chore zwierzęta.

Grzybica woszczynowa jest odmianą raczej niespotykaną, a charakteryzuje się tzw. tarczkami woszczynowymi, czyli żółtawymi strupami zawierającymi grzybnię i złuszczony naskórek. Zmiany te mają nieprzyjemny zapach mysich nor, a po wyleczeniu na skórze pozostają ślady w postaci blizn i ognisk wyłysienia.

Grzybica skóry gładkiej

Grzybica skóry gładkiej zwykle objawia się w postaci ognisk rumieniowo-obrzękowych z krostami na obwodzie oraz ogniskami rumieniowo-złuszczającymi się z odczynem zapalnym. Zwykle zmiany te lokalizują się w pachwinach. U kobiet dotkniętych zaburzeniami odporności, a także zaburzeniami endokrynologicznymi często spotyka się przewlekłą grzybicę skóry gładkiej, z sinoczerwonymi ogniskami z otrębiastym złuszczaniem na kończynach dolnych i pośladkach.

Drożdżyca jamy ustnej

Tę postać grzybicy spotykamy najczęściej u noworodków, które zaraziły się podczas porodu od matki, u której występowały grzybicze upławy. Objawia się w postaci białych nalotów na wewnętrznej stronie policzków, języku i podniebieniu. Jeśli je zetrzemy, to błona śluzowa w tym miejscu staje się zaczerwieniona, często pojawia się także nadżerka.

Leczenie grzybicy

Leczenie grzybicy różni się w zależności od typu grzyba i lokalizacji zmian na ciele. W każdym przypadku jednak należy zgłosić się z podejrzaną zmianą do lekarza pierwszego kontaktu lub lekarza dermatologa, który rozpozna chorobę i wdroży odpowiednie leczenie. Może okazać się, iż konieczne będzie wykonanie badania mykologicznego z pobranego ze zmiany materiału biologicznego (zeskrobiny lub wymazy).

Podejrzewasz u siebie zakażenie grzybicze? Zgłoś się do dermatologa korzystając z udogodnień platformy telemedycznej haloDoctor. Oprócz wizyt online możesz też umówić się na wizytę stacjonarną celem przeprowadzenia badania fizykalnego. Recepta online - można ją wystawić na konsultacji lekarskiej online.