Szczepienia w ciąży. Ginekolog mówi jakie wybrać

Szczepienia w ciąży - przeciwwskazania

Ginekolog Łukasz Blukacz przypomina, że każdorazowo do szczepienia powinien kwalifikować lekarz.

Nawet jeśli obecnie uprawnienia do podawania szczepionek rozszerzono na inne zawody medyczne, to w ciąży, z racji na jej charakter warto zasięgnąć opinii lekarza - podkreśla nasz ekspert.

Do podstawowych przeciwwskazań do szczepienia - nie tylko kobiet w ciąży - należy przede wszystkim aktualny stan zdrowia.

Odraczamy szczepienia ochronne u osób z aktywną infekcją. Niezwykle ważnym jest dokładnie zebrany wywiad medyczny z uwzględnieniem ewentualnych powikłań i działań niepożądanych uprzednio przyjmowanych szczepień i leków - wylicza.

Szczepienie przeciwko RSV w ciąży – kiedy najlepiej je wykonać?

Alkohol w ciąży: „co druga” to nie clickbait – tłumaczy ginekolog

Nowe zasady opieki okołoporodowej. Co czeka przyszłe mamy?

Ciąża pod szczególnym nadzorem – co oznacza „ciąża wysokiego ryzyka”?

Niepłodność to nie wyrok: kiedy zgłosić się do specjalisty? Wywiad z ginekologiem

Mleko matki pełne emocji. Jak psychika kobiety wpływa na zdrowie dziecka?

Czy szczepienie jest bezpieczne dla ciąży? Wątpliwości omów z lekarzem

Nasz ekspert podkreśla, że szczepień w ciąży nie należy się obawiać.

Szczepienia ochronne nie stanowią zagrożenia dla rozwijającej się ciąży. Co więcej pozwalają na uniknięcie chorób zakaźnych, które niosą realne ryzyko niekorzystnego wpływu na przebieg ciąży - zauważa.

Choroby zakaźne zwiększają znacząco ryzyko obumarcia ciąży, poronienia, urodzenia martwego czy porodu przedwczesnego.

Łukasz Blukacz przyznaje, że temat szczepień ochronnych od pewnego czasu zaczął budzić wiele kontrowersji.

Choć wydawać by się mogło, że ponad stuletnia obecność tej metody profilaktyki chorób zakaźnych w medycynie na całym świecie powinna była rozwiać wątpliwości co do jej zasadności i bezpieczeństwa. Zważywszy na to rekomendacje dotyczące szczepień ciężarnych są skrupulatnie weryfikowane przez szereg niezależnych instytutów na całym świecie - zauważa.

Warto jednak wszelkie wątpliwości w zakresie szczepień ochronnych omówić z lekarzem prowadzącym ciążę, który pomoże zaplanować schemat profilaktyki chorób zakaźnych.

Szczepienia zalecane dla kobiet w ciąży

Aktualne rekomendacje w zakresie szczepień ochronnych opracowane są przez towarzystwa i instytuty zajmujące się problemem chorób zakaźnych i wakcynologii (wiedza o szczepieniach) zarówno w Polsce jak i poza jej granicami.

Rekomendacje te podlegają nieustannej weryfikacji w oparciu o dane populacyjne i epidemiologiczne. Efektem pracy tego sztabu specjalistów są tak zwane “kalendarze szczepień” podawane do publicznej wiadomości - wyjaśnia Łukasz Blukacz.

W okresie ciąży zaleca się szczepienie przeciwko grypie i COVID-19 oraz podanie dawki uzupełniającej szczepionki przeciwko błonicy, tężcowi i krztuścowi.

Jeśli istnieje ku temu zasadność, w ciąży podawać można też inne szczepienia profilaktyczne. Zasadność ta pojawia się w szczególności gdy należy uzupełnić szczepienia ochronne u osób planujących podróż do krajów o zwiększonym ryzyku zachorowań na dane choroby, bądź celem uzupełnienia profilaktyki obowiązującej w danym kraju - dodaje.

Aktualnie w ciąży nie zaleca się jedynie podawania szczepionek z żywymi drobnoustrojami, czyli szczepionki przeciwko odrze, śwince i różyczce (MMR) i szczepionki przeciw ospie wietrznej.

Błonica, tężec, krztusiec. Dlaczego warto się szczepić w ciąży?

Zapytaliśmy naszego eksperta, które szczepienia poleca swoim pacjentkom i dlaczego. Lekarz odpowiada:

Zdecydowanie rozważyć należy uzupełnienie szczepienia przeciwko błonicy, tężcowi i krztuścowi w trzecim trymestrze ciąży. Tężec jest jedną z niewielu chorób, którą cechuje bardzo wysoka śmiertelność i co roku z jej powodu na świecie umiera około 250 000 osób z czego około 80% to noworodku. W Polsce tężec jest mimo wszystko chorobą rzadką, będącą przyczyną do kilkudziesięciu zgonów rocznie.

Jak zauważa Łukasz Blukacz, szczepionka ta pozwala również zredukować znacząco ryzyko wystąpienia u nowo narodzonego dziecka krztuśca oraz błonicy, które są powszechniejszymi niż tężec chorobami zakaźnymi.

Obie te choroby przebiegają z zajęciem dróg oddechowych, a u małych dzieci niosą znaczne ryzyko zgonu nawet pomimo zastosowania antybiotykoterapii. W pediatrycznym kalendarzu szczepień szczepienia te pojawiają się, ale podanie dawki szczepionki ciężarnej matce pozwala na zmniejszenie ryzyka infekcji w okresie pomiędzy porodem, a podaniem dawki szczepienia ochronnego dziecku - dopowiada.

Szczepienia w ciąży przeciwko grypie i COVID-19

Zdaniem naszego eksperta, kolejnymi ważnymi szczepieniami w ciąży są te skierowane przeciwko wirusowym infekcjom górnych dróg oddechowych, a więc przeciwko grypie i COVID-19.

Obie te choroby przebiegać mogą z wysoką gorączką i niewydolnością oddechową mogącymi mieć istotny i bardzo niekorzystny wpływ na przebieg ciąży. Dane statystyczne wyraźnie wskazują na zwiększone ryzyko poronienia, obumarcia wewnątrzmacicznego, urodzenia martwego dziecka czy porodu przedwczesnego u kobiet, które w ciąży chorowały na COVID-19 - podkreśla lekarz.

Dolegliwości po szczepieniu w ciąży

Lekarz uspokaja kobiety w ciąży: nie należy się spodziewać innych odczynów poszczepiennych czy objawów niepożądanych niż przy podaniu szczepień ochronnych w innych okresach życia.

Dolegliwości te mogą być różne przy różnych szczepieniach, choć do najczęściej zgłaszanych należy ból w miejscu wkłucia, uczucie osłabienia i stany podgorączkowe w dniu po podaniu szczepionki. Objawy te występować mogą częściej po szczepionkach przeciwko grypie i COVID-19 niż po szczepieniu przeciwko błonicy, tężcowi i krztuścowi, ale z reguły nie są nasilone i ustępują samoistnie bez konieczności dodatkowego leczenia - wylicza.

Ważne jest jednak aby zgłosić ich wystąpienie lekarzowi prowadzącemu ciążę oraz lekarzowi, który szczepienie wykonywał.