Fibromialgia – choroba, której nie widać. Jak ją rozpoznać i leczyć?

Czym jest fibromialgia?

Fibromialgia to przewlekły zespół bólu mięśniowo-szkieletowego, który objawia się rozlanym bólem w różnych częściach ciała, zmęczeniem i zaburzeniami snu. Choć dotyczy głównie kobiet (aż 80–90% przypadków), może występować także u mężczyzn i dzieci.

Nie jest to choroba zapalna ani autoimmunologiczna – jej przyczyny leżą prawdopodobnie w zaburzeniach przetwarzania bodźców bólowych w mózgu i układzie nerwowym.

Ciągłe zmęczenie - jak z tym walczyć?

Zwolnienie lekarskie na ostre zapalenie węzłów chłonnych. Ból, gorączka i antybiotykoterapia

Dieta dopaminowa – czy jedzenie może naprawdę poprawić nastrój?

Po 60. roku życia coraz trudniej o spokojną noc? Sprawdź, co pogarsza sen seniorów

Dystymia – „cichy” rodzaj depresji. Jak ją rozpoznać i leczyć?

Masz kryzys? Zadzwoń – te dwa numery mogą uratować życie

Objawy fibromialgii - kiedy warto się niepokoić?

Chorzy na fibromialgię często zgłaszają:

• przewlekły, rozlany ból mięśni i stawów, po obu stronach ciała,
• sztywność poranną,
• zmęczenie - nawet po długim śnie,
• problemy ze snem, częste wybudzenia, bezsenność,
• tzw. mgłę mózgową (problemy z koncentracją, zapamiętywaniem),
• lęk, depresję lub wahania nastroju,
• zaburzenia trawienia (często zespół jelita drażliwego - IBS),
• nadwrażliwość na dotyk, hałas, światło lub temperaturę.

Objawy są niespecyficzne, co sprawia, że diagnoza bywa opóźniona o miesiące, a nawet lata.

Skąd się bierze fibromialgia?

Naukowcy nie znają jednej, konkretnej przyczyny choroby. Wiadomo jednak, że na rozwój fibromialgii mogą wpływać:

• czynniki genetyczne - choroba częściej występuje rodzinnie,
• przewlekły stres lub uraz emocjonalny,
• infekcje wirusowe lub bakteryjne,
• urazy fizyczne, np. wypadki komunikacyjne,
• zaburzenia neuroprzekaźników w mózgu (m.in. serotoniny, dopaminy).

Jak diagnozuje się fibromialgię?

Fibromialgia jest diagnozą z wykluczenia - nie istnieje jedno badanie, które ją potwierdzi. Lekarz:

• przeprowadza szczegółowy wywiad,
• bada tzw. punkty spustowe (tkliwości) – bolesne miejsca w ciele (np. kark, plecy, biodra),
• zleca badania krwi (np. TSH, CRP, morfologia), by wykluczyć inne choroby (np. toczeń, reumatoidalne zapalenie stawów, niedoczynność tarczycy).

W diagnostyce często stosuje się kryteria ACR (American College of Rheumatology), które oceniają rozległość bólu i inne objawy utrzymujące się co najmniej 3 miesiące.

Fibromialgia - czy można ją wyleczyć?

Nie – fibromialgia jest chorobą przewlekłą, ale można skutecznie łagodzić objawy i poprawiać jakość życia pacjenta. Leczenie powinno być wielowymiarowe, obejmujące:

Farmakoterapię:

• leki przeciwbólowe (np. paracetamol, pregabalina),
• leki przeciwdepresyjne (np. duloksetyna, amitryptylina),
• leki nasenne - tylko w uzasadnionych przypadkach, doraźnie.

Rehabilitację i fizjoterapię:

• regularna aktywność fizyczna (spacery, pływanie, joga, tai chi),
• terapia manualna, masaże lecznicze,
• ćwiczenia rozciągające i relaksacyjne.

Psychoterapię:

• terapia poznawczo-behawioralna (CBT) może pomóc w radzeniu sobie z bólem i stresem.

Zmianę stylu życia:

• unikanie stresu,
• dbanie o higienę snu,
• zdrowa dieta i odpowiednie nawodnienie,
• nauka technik relaksacyjnych (np. medytacja, trening uważności).

Życie z fibromialgią - czy można funkcjonować normalnie?

Choć fibromialgia może znacząco wpływać na codzienne funkcjonowanie, wiele osób uczy się z nią żyć dzięki odpowiedniemu leczeniu i wsparciu. Kluczem jest wczesna diagnoza, zrozumienie mechanizmów choroby oraz stała opieka medyczna - najlepiej wielospecjalistyczna (lekarz rodzinny, reumatolog, fizjoterapeuta, psycholog).

Nie ignoruj objawów – skonsultuj się z lekarzem

Jeśli od dłuższego czasu odczuwasz bóle mięśni, zmęczenie, problemy ze snem lub masz trudności z koncentracją – nie zwlekaj z wizytą u specjalisty. 

Fibromialgia to nie "wymysł" – to realna choroba, której objawy można złagodzić. Pierwszym krokiem do poprawy życia jest diagnoza.