DDA, czyli Dorosłe Dzieci Alkoholików. Z jakimi problemami się zmagają?

Kim są DDA?

“Dorosłe Dzieci Alkoholików” to określenie osób pochodzących z rodzin, w których występował problem alkoholowy, lecz nie jest to jednostka chorobowa czy oficjalne zaburzenie. Termin ten to konstrukt pozwalający opisać i usystematyzować trudności, z jakimi zmagają się dorośli, w których rodzinach najbliższe osoby (najczęściej rodzice) nadużywali alkoholu.

DDA, czyli Dorosłe Dzieci Alkoholików. Etykieta czy wskazówka?

Alkohol w tubkach wyglądający jak mus. Jest reakcja producenta

Alkoholizm wśród młodzieży. Psycholog kliniczny o tym jak reagować

Jakie produkty spowalniają wchłanianie alkoholu? Wpływ jedzenia na promile

Alkohol w ciąży: „co druga” to nie clickbait – tłumaczy ginekolog

Jak wejść w Nowy Rok z pozytywnym nastawieniem? Psycholog odpowiada

Jak wygląda dzieciństwo DDA?

Dzieci w rodzinie, w której występuje problem alkoholowy odczuwają stały lęk i napięcie, nie wiedzą co się wydarzy - ich poczucie bezpieczeństwa jest znacząco zachwiane. Dominujące jest poczucie samotności, gdyż dzieci te nie dzielą się zwykle ze swoim otoczeniem tym, co dzieje się u nich w domu, ze względu na strach przed odrzuceniem przez rówieśników. Rodzice nie zaspokajają potrzeb miłości i akceptacji swoich dzieci, co skutkuje poważnymi dysfunkcjami emocjonalnymi w dorosłym życiu.

W rodzinach, w których występuje alkoholizm, dzieci przyjmują zwykle określone role:

Dziecko we mgle

Dzieci odgrywające tę rolę są zwykle wycofane i brak im pewności siebie. Z zewnątrz często można stwierdzić iż są smutne, a w stosunku do rówieśników wycofane, najlepiej czują się same, żyją w świecie fantazji.

Bohater

To zwykle najstarsze dziecko w rodzinie, najmniej uwagi skupia na sobie, a najchętniej zajmuje się wszystkimi wokół. Jest w stanie zrezygnować z ważnych dla siebie celów, aby zająć się młodszym rodzeństwem czy rodzicami. Dzieci takie zazwyczaj nie sprawiają problemów, są wzorowymi uczniami, a swoje emocje i uczucia silnie tłumią.

Maskotka

Dziecko przyjmujące tę rolę ma poczucie, że to od niego zależy aby utrzymywać dobrą atmosferę w domu, jest ozdobą rodziny. W konfliktach rodzinnych staje się pośrednikiem i podobnie jak w przypadku roli “bohatera”, dba głównie o potrzeby innych.

Kozioł ofiarny

Dziecko w roli kozła ofiarnego to najczęściej ofiara przemocy, a rodzice obwiniają go o problemy wychowawcze i poniżają. Jednostki wychowywane w takiej atmosferze niejednokrotnie buntują się przeciw zasadom narzuconym przez dorosłych i wcześnie sięgają po używki.

Trudności, z jakimi zmagają się DDA

Osoby, które dorastały w rodzinie, w której występował problem z alkoholem, w życiu dorosłym zmagają się z różnymi trudnościami, które swój początek miały w dzieciństwie i są spowodowane tym, w jaki sposób były traktowane przez swoich rodziców i na jakie sytuacje były narażone.

Czy DDA również zostają alkoholikami?

Z badań wynika, że osoby, których rodzice byli uzależnieni od alkoholu są 4 razy bardziej podatne na wykształcenie u siebie alkoholizmu w dorosłym życiu niż ci, którzy wychowywali się w domach, gdzie problem ten nie występował. Z kolei wnukowie alkoholików na ten sam problem narażone są 3 razy bardziej. Należy pamiętać, iż mamy tu do czynienia z większym prawdopodobieństwem, a nie pewnym związkiem przyczynowo-skutkowym.

Bliskie relacje

Osoby, które wychowywały się w rodzinach alkoholowych w dorosłym życiu często narażone są na trudności w obszarze funkcjonowania w bliskich relacjach z innymi ludźmi. Samotność, której doświadczyły w dzieciństwie może przekładać się na strach przed odrzuceniem, mimo pragnienia bycia kochanym. Jako, że pierwszy i najważniejszy związek uczuciowy w życiu takich osób nauczył ich, iż ludzie, którzy są dla nich ważni i których kochają mogą ich zranić i porzucić, obawiają się oni zbliżenia do innych. Poczuciu temu towarzyszy zwykle niska samoocena, marginalizowanie własnych potrzeb oraz trudności w wyrażaniu i okazywaniu emocji.

Wstyd jakiego doświadczają dzieci osób uzależnionych, może w życiu dorosłym doprowadzić trudności z “otwarciem się” przed drugą osobą, towarzyszy im ciągłe poczucie odrzucenia. W psychice takich ludzi dominuje przekonanie o tym, iż skoro nie były ważne dla najbliższych osób, to znaczy że są bezwartościowe i niewarte przyszłych relacji.

DDA mają także trudności z zaufaniem. Zwykle nikomu bezgranicznie nie ufają, gdyż obawiają się, że osoba ta wykorzysta ich słabości i doznają zranienia.

Dowiedz się więcej

o zdrowiu psychicznym i pomocy psychologicznej

Sprawdź

Uwypuklone poczucie winy

Osoba, która w dzieciństwie doświadczyła niestabilnej więzi z rodzicami i ciągłego odrzucania, prawdopodobnie w przyszłości będzie próbowała udowodnić, że jest cokolwiek warta. U jednostek takich niejednokrotnie rozwija się niezdrowa ambicja i pracoholizm, czemu towarzyszą samokrytycyzm i niskie poczucie własnej wartości. Dodatkowo, trudność sprawia im wyrażanie uczuć i egzekwowanie swoich praw, co wydaje się być pokłosiem nadmiernego poczucia winy.

Terapia DDA

Mimo, iż osoby wychowywane w domu z problemem alkoholowym narażone są na trudności emocjonalne, nie każda z nich będzie potrzebowała pomocy psychologa. Pamiętajmy, iż DDA nie jest określeniem stricte medycznym, nie istnieje więc określony schemat leczenia. Jednak większość ludzi, którzy wykształcili cechy DDA w celu pokonania trudności, z którymi sobie nie radzą, tj. zwiększone napięcie emocjonalne, smutek, lęki, obniżone poczucie własnej wartości jest zachęcana do skorzystania z pomocy psychologa.

Celem terapii jest zrozumienie trudnych doświadczeń i wyciągnięcie z nich niezbędnych wniosków, które umożliwią wprowadzenie pożądanych zmian w funkcjonowaniu emocjonalnym.

Z konsultacji psychologicznej możesz skorzystać online, bez konieczności wychodzenia z domu. Możliwość ta skraca czas oczekiwania na wizytę, a wielu pacjentów docenia, iż odbywa ją w domowym zaciszu. Jeśli odczuwasz ostatnio obniżenie nastroju, wzmożoną nerwowość, problemy ze snem, narastający niepokój czy lęk, być może to dobry czas na skorzystanie z pomocy psychologa. Pamiętaj, że sięganie po profesjonalną pomoc jest przejawem troski o własne zdrowie.