Agorafobia. Kiedy lęk przed miejscami publicznymi izoluje od życia

Agorafobia - co to takiego?

Agorafobia jest jednym z najbardziej powszechnych zaburzeń lękowych, które wpływa na codzienne życie wielu osób. Charakteryzuje się silnym lękiem przed sytuacjami lub miejscami, w których udzielenie pomocy podczas występowania lęku, może okazać się niemożliwe.

Osoba cierpiąca na agorafobię może unikać takich miejsc jak sklepy spożywcze, galerie handlowe, środki komunikacji miejskiej. Przebywanie w zamkniętych miejscach takich jak kino, teatr może również okazać się niemożliwe dla osoby dotkniętej agorafobią - wylicza psycholog Ewelina Sowińska.

To co możemy uznać za łączące te miejsca to, że ucieczka podczas występowania lęku mogłaby być trudna oraz przede wszystkim krępująca, ponieważ może być zauważona przez innych.

Agorafobia może również objawiać się lękiem przed oddaleniem się od domu, a także od osoby dającej poczucie bezpieczeństwa - dodaje nasza ekspertka.

Fobia społeczna. Kiedy lęk przed krytyką jest paraliżujący

Agorafobia - objawy

U osoby, która zmaga się z agorafobią w sytuacji, która wywołuję lęk możemy wyróżnić objawy takie jak:

• przyspieszone tętno,
• kołatanie serca,
• drżenie rąk,
• problemy z oddychaniem,
• zawroty głowy,
• uderzenia gorąca, dreszcze,
• nudności i dolegliwości żołądkowo-jelitowe,
• pocenie się.

Trudna codzienność z agorafobią

Agorafobia może wpływać na różne obszary życia, powodując liczne trudności. Psycholog wylicza kilka najczęstszych trudności związanych z chorobą:

• Unikanie miejsc publicznych – osoby z agorafobią mogą unikać takich miejsc jak kino, sklepy, galerie handlowe i wiele innych. Z obawy na wystąpienie lęku, może to przyczynić się do wycofania się z życia towarzyskiego oraz utrudniać codziennie czynności takie jak zakupy, wizyta u lekarza czy też spotkania ze znajomymi.
• Unikanie podróży – osoby z agorafobią bardzo często unikają podróży.
• Agorafobia może wpłynąć na nasze funkcjonowanie w życiu zarówno towarzyskim jak i zawodowym, możemy unikać chodzenia do pracy, szkoły.
• Unikanie kontaktów z innymi – opuszczenie domu bardzo często wiąże się z silnym lękiem, co powoduje że unikamy takich sytuacji oraz izolujemy się od innych.
• Zależność od innych osób – kiedy osoba cierpiąca na agorafobię obawia się opuszczenia domu, bardzo często jest zależna od innych osób, ponieważ wyjście z domu jest możliwe tylko z osoba zaufaną, przy której czujemy się bezpiecznie.

To co jest ważne, to że agorafobia może mieć różny stopień nasilenia u różnych osób oraz każda osoba może doświadczać unikalnych trudności w związku z tym zaburzeniem - przyznaje psycholog Ewelina Sowińska.

Agorafobia - przyczyny

Nasza ekspertka podkreśla, że podobnie jak przy innych zaburzeniach, nie ma jednej przyczyny, którą możemy wyróżnić w przypadku agorafobii. Ponadto, mogą się różnić w zależności od osoby.

Istnieje natomiast wiele czynników, które mogą przyczynić się do rozwoju agorafobii, w tym:

• Doświadczenie traumy – osoby, które doświadczyły traumatycznych zdarzeń, takich jak utrata bliskich, wypadki, napady, mogą być bardziej narażone na rozwinięcie agorafobii.
• Historia ataków paniki – ataki paniki, które wystąpiły wcześniej w określonych miejscach lub sytuacjach, mogą prowadzić do obawy przed ich powtórzeniem i rozwoju agorafobii.
• Osoba bliska cierpiąca na agorafobie -  istnieją pewne genetyczne uwarunkowania, które mówią, że do rozwoju agorafobii może przyczynić się dziedziczenie.
• Czynniki środowiskowe – stres, przemoc czy nadmierna kontrola w dzieciństwie.

Agorafobia może dotknąć każdego, niezależnie od wieku, płci czy też statusu społecznego, natomiast statystyki pokazują, że agorafobia występuję częściej u kobiet, niż u mężczyzn.

Badania mówią, że możemy wyróżnić dwa okresy występowania agorafobii. Pierwszy z nich to okres późnej adolescencji i wczesnej dorosłości, z kolei drugi to okres, który wypada po czterdziestym roku życia - zwraca uwagę psycholog Ewelina Sowińska.

Agorafobia - diagnoza i leczenie

Diagnoza agorafobii zwykle obejmuje szczegółowy wywiad zarówno medyczny jak i psychologiczny.

Bardzo ważne jest aby udać się do specjalisty, który dobierze odpowiednie leczenie terapeutyczne a w niektórych przypadkach farmakologiczne - podkreśla nasza ekspertka.

W przypadku leczenia agorafobii, bardzo pomocna jest psychoterapia poznawczo-behawioralna, podczas której terapeuta na początku prowadzi psychoedukację, a następnie pracuje z pacjentem nad identyfikacją oraz zmianą negatywnych myśli i przekonań związanych z lękiem przed miejscami publicznymi.

Bardzo często stosowana jest technika ekspozycji, w której pacjent stopniowo naraża się na sytuację wywołujące lęk, co pozwala na desensytyzację – tzw. stopniowe odwrażliwianie. Za pomocą ekspozycji, przyzwyczajamy się do bodźca wywołującego lęk, który stopniowo zostaje wygaszany - tłumaczy psycholog.

I dodaje:

Bardzo często stosowana jest również relaksacja, która odgrywa istotną rolę w terapii poznawczo-behawioralnej. Dzięki relaksacji, pacjent uczy się opanować objawy, które płyną z ciała np. podczas regulacji oraz uspokajania oddechu. 

W niektórych przypadkach może zostać wdrożone leczenie farmakologiczne.

Należy również pamiętać, że istotną rolę w leczeniu agorafobii odgrywa wsparcie i zapewnienie poczucia bezpieczeństwa ze strony najbliższych - kończy Ewelina Sowińska.