Choroba Parkinsona: jak mówić głośniej i wyraźniej? Logopeda wyjaśnia

Jak choroba Parkinsona wpływa na mowę?

Parkinson to choroba neurodegeneracyjna – struktury mózgu stopniowo tracą swoje funkcje, co prowadzi nie tylko do zaburzeń ruchowych, ale również trudności związanych z oddychaniem, fonacją, artykulacją i połykaniem.

U pacjentów pojawiają się m.in.:

• mowa o obniżonej głośności,
• monotonia głosu,
• zaburzenia tempa wypowiedzi
• niewyraźna artykulacja,
• przerywany rytm mowy z powodu nieprawidłowego oddechu,
• dysfagia, czyli zaburzenia połykania.

Ten zestaw trudności nazywa się dyzartrią parkinsonowską. Neurologopeda Mateusz Wysocki z Rozgadani Gabinet Logopedyczny podkreśla:

- Kłopot polega na tym, że mięśnie nie pracują tak sprawnie jak wcześniej.

Neurologopedia po udarze. Dlaczego warto jak najszybciej rozpocząć terapię?

Obgryzanie paznokci u dziecka: co dzieje się z mową i twarzą? Logopeda tłumaczy

Ćwiczenia dla seniorów z problemami ze stawami. Ekspert radzi, jak trenować, by sobie nie zaszkodzić

Psychoterapia dla par w późnym wieku – jak utrzymać bliskie relacje po przejściu na emeryturę?

Dieta po 60. roku życia – jak wspierać zdrowie, odporność i długowieczność organizmu

Objawy menopauzy – jak fizjoterapia może przynieść ulgę?

Jak terapia logopedyczna może pomóc?

Celem terapii jest poprawa głośności, wyrazistości i płynności mowy. Logopeda dostosowuje plan do stanu pacjenta – inny będzie dla osoby bez objawów otępiennych, inny dla chorego, u którego pojawiają się zmiany poznawcze.

Jak wyjaśnia specjalista:

- Pacjenci z otępieniem będą wymagali przede wszystkim ćwiczeń podtrzymujących komunikację językową, a terapia osób bez oznak otępiennych będzie koncentrować się nie tylko na funkcjach językowych, ale także poznawczych.

Terapia pomaga m.in.:

• poprawić głośność mowy,
• zwiększyć wyrazistość artykulacji,
• opanować prawidłowe oddychanie,
• regulować tempo wypowiedzi,
• odzyskać naturalną intonację,
• redukować sztywność mięśni,
• wypracować strategie ułatwiające komunikację.

Szczególnie ważna jest świadomość własnej mowy.

Mateusz Wysocki zwraca uwagę:

- Pacjent często nie słyszy, że mówi zbyt cicho – logopeda uczy więc oceny własnej głośności, np. przy pomocy nagrań.

 Jakie ćwiczenia stosuje się przy chorobie Parkinsona?

Terapia jest zawsze programowana indywidualnie – dwie osoby z tą samą diagnozą mogą wymagać zupełnie innych metod. Logopeda dobiera ćwiczenia tak, aby były bezpieczne, skuteczne i dopasowane do stanu zdrowia.

Najczęściej stosowane techniki to:

• ćwiczenia wzmacniające głos i oddech,
• trening wyraźnej artykulacji,
• ćwiczenia regulujące tempo mówienia,
• praca nad intonacją i melodią zdania,
• techniki zwiększające świadomość mowy,
• ćwiczenia mimiki,
• zadania związane z opisem, streszczeniem i głośnym czytaniem.

Specjalista podkreśla również:

- Nie ma jednego, uniwersalnego schematu postępowania w terapii osób z Parkinsonem.

Jak często odbywać terapię logopedyczną?

Częstotliwość sesji zależy od kondycji pacjenta i etapu choroby. Dla jednych odpowiednia będzie terapia 1–2 razy w tygodniu, inni potrzebują częstszych spotkań. Kluczowe jest także regularne wykonywanie ćwiczeń w domu – często z pomocą bliskich.

Mateusz Wysocki zaznacza:

- Choroba Parkinsona ma charakter postępujący – terapia nie jest jednorazowym cyklem.

Jakie efekty przynosi terapia logopedyczna?

Pacjenci zauważają poprawę:

• głośności i siły głosu,
• wyrazistości artykulacji,
• płynności wypowiedzi,
• kontroli nad tempem,
• mimiki i ekspresji twarzy,
• łatwości komunikacji w trudnych warunkach akustycznych.

To przekłada się na większą aktywność społeczną, lepsze relacje z bliskimi i poprawę samopoczucia.

Komunikacja jest możliwa

Choć choroba Parkinsona stawia przed chorym wiele wyzwań, terapia logopedyczna pozwala dłużej utrzymać sprawność komunikacyjną, poprawić zrozumiałość mowy i zwiększyć komfort życia.