Nowotwory złośliwe zabijają polskie kobiety. Które są najbardziej niebezpieczne?

Jedynym skutecznym przeciwdziałaniem nowotworom złośliwym jest profilaktyka onkologiczna. Troska o zdrowie, badania profilaktyczne i przesiewowe, właściwa reakcja na niepokojące objawy są w stanie uchronić bądź zminimalizować szkody wywołane przez nowotwory złośliwe.

Trzy najczęstsze formy nowotworów u kobiet to rak piersi, rak płuc bądź tchawicy oraz raka jelita grubego, zgodnie z danymi przedstawionymi w raporcie „Nowotwory złośliwe w Polsce” z 2019 roku.

Należy zaznaczyć, że mimo największej liczby przypadków raka piersi wśród kobiet w Polsce, większość zgonów dotyczy raka płuc. To zjawisko wynika głównie z gorszego rokowania w przypadku raka płuc, który często jest diagnozowany na zaawansowanym etapie, co znacząco ogranicza możliwości skutecznego leczenia. Drugie i trzecie miejsce pod względem umieralności zajmują odpowiednio nowotwory piersi oraz jelita grubego.

Złośliwy nowotwór piersi

Statystyki są tu bezwzględne około 60 tys. Polek choruje na nowotwór złośliwy piersi. Jak podaje portal Zwrotnik Raka:

W Polsce raka piersi diagnozuje się u 19 tys. kobiet rocznie, co oznacza, że codziennie ponad 50 Polek dowiaduje się o chorobie, a 15 każdego dnia umiera.

Rak piersi to złośliwy nowotwór, który rozwija się w tkance piersi. Jest to jedna z najczęstszych form nowotworów u kobiet, choć może występować także u mężczyzn. Rak piersi może rozpocząć się w komórkach gruczołowych, odpowiedzialnych za produkcję mleka, lub komórkach nabłonka otaczających kanaliki mlekowe.

Czynniki ryzyka obejmują genetyczne predyspozycje, wiek, zmiany hormonalne, wcześniejsze przypadki raka piersi w rodzinie, niewłaściwą dietę, brak aktywności fizycznej, a także używanie hormonów. Objawy raka piersi mogą obejmować guzki lub zgrubienia w piersi, zmiany w kształcie lub rozmiarze piersi, wydzielanie krwi z brodawki sutkowej, a także obrzęk czy zaczerwienienie skóry piersi.

Ważne jest regularne samobadanie piersi, profilaktyczne badania mammograficzne oraz świadomość czynników ryzyka, aby umożliwić wczesne wykrycie raka piersi i skuteczne leczenie. Leczenie może obejmować chirurgiczne usunięcie guza, chemioterapię, radioterapię, a także terapie hormonalne, w zależności od stopnia zaawansowania choroby. Wczesna diagnoza i odpowiednie leczenie znacznie zwiększają szanse na pełne wyleczenie.

Komórki macierzyste. Jaka jest ich rola w organizmie

Glejak wielopostaciowy mózgu. Rozpoznanie i terapia

Ginekomastia. Przyczyny, diagnoza, leczenie

Mięśniaki macicy. Zwykle nie dają żadnych objawów

Dieta onkologiczna. Co jeść i pić, gdy organizm walczy z nowotworem?

Szczepienia przeciwko HPV chronią przed rakiem

Profilaktyka raka piersi

Kobiety zachęcane są do podejmowania działań profilaktycznych w zakresie raka piersi, zaczynając od regularnego samobadania piersi już od wczesnych lat życia. Samobadanie należy wykonywać systematycznie, co pozwoli wychwycić ewentualne zmiany między badaniami, najlepiej od 3. do 5. dnia po miesiączce. Jeśli kobieta zauważy cokolwiek niepokojącego, nie powinna czekać, tylko umówić się na wizytę u ginekologa. Zwłaszcza niepokojące są zgrubienia, wydzielina z sutka, obrzęk lub zaczerwienienie piersi. Wizyta u ginekologa nie wymaga skierowania.

Dodatkowo regularnie powinno przeprowadzać się badania USG piersi, zwłaszcza jeśli w rodzinie występował przypadek raka piersi, na przykład u matki. W celu wykonania tego badania pacjentka będzie potrzebowała skierowania.

Kobiety powinny być szczególnie ostrożne w okresie okołomenopauzalnym, gdyż zmiany w gospodarce hormonalnej w tym czasie znacznie zwiększają ryzyko zachorowania na raka piersi. Jeśli należysz do grupy wiekowej między 45 a 74 lat, skorzystaj z bezpłatnego badania mammograficznego, które dostępne jest bez konieczności posiadania skierowania.

Złośliwy nowotwór płuc

Rak płuc został zdiagnozowany został u około 8000 kobiet. Niestety rokowania nie są pomyślne, życie i zdrowie może uratować odpowiednio wczesne rozpoznanie choroby i rozpoczęcie leczenia.

Nowotwór płuc u kobiet to złośliwy nowotwór rozwijający się w tkance płucnej. Choć tradycyjnie rak płuc był kojarzony głównie z mężczyznami i paleniem tytoniu, to w ostatnich latach zauważa się wzrost przypadków tej choroby wśród kobiet. Rak płuc u kobiet może mieć różne podtypy histologiczne, a najczęstszy z nich to niedrobnokomórkowy rak płuca.

Czynniki ryzyka obejmują palenie tytoniu, narażenie na dym bierze również udział w przypadkach niepalących, narażenie na substancje chemiczne, genetyczne predyspozycje, zanieczyszczenie powietrza oraz wcześniejsze wystąpienie nowotworu płuc w rodzinie.

Objawy raka płuc u kobiet mogą obejmować trudności w oddychaniu, kaszel, ból w klatce piersiowej, chrypkę, utratę wagi, osłabienie czy nawracające infekcje płuc. Diagnoza jest zazwyczaj stawiana za pomocą badań obrazowych, takich jak tomografia komputerowa, a także za pomocą biopsji.

Leczenie raka płuc u kobiet może obejmować chirurgiczne usunięcie guza, chemioterapię, radioterapię oraz terapie ukierunkowane na konkretne zmiany genetyczne. Wczesna diagnoza i skuteczne leczenie są kluczowe dla poprawy rokowania i jakości życia pacjentki. Ważne jest także unikanie palenia tytoniu i prowadzenie zdrowego stylu życia jako formy profilaktyki.

Profilaktyka raka płuc

W większości przypadków palenie tytoniu jest głównym czynnikiem odpowiedzialnym za występowanie nowotworów płuc, zarówno w przypadku osób aktywnie palących, jak i narażonych na dym bierny. Dlatego też skutecznym podejściem w redukcji ryzyka zachorowania na raka płuc jest ograniczenie ekspozycji na szkodliwe substancje zawarte w dymie tytoniowym.

Należy pamiętać, że nigdy nie jest za późno, aby rzucić palenie. W krajach europejskich palenie papierosów jest przyczyną co piątego przypadku raka, a blisko 35% wszystkich zgonów z powodu nowotworu można przypisać paleniu tytoniu. Rzucenie palenia pozostaje kluczowym krokiem w ochronie zdrowia i zmniejszeniu ryzyka zachorowania na raka płuc.

Nowotwór złośliwy jelita grubego

Co roku, na każde 100 000 kobiet, 20 z nich zostaje dotkniętych tą chorobą. Blisko 90% nowotworów jelita grubego rozwija się z polipów, które tworzą się w jelitach. Niestety późne rozpoznanie stanowi poważne zagrożenie dla zdrowia i życia pacjentek.

Rak jelita grubego u kobiet to złożony i potencjalnie groźny nowotwór, który rozwija się w tkance jelita grubego lub odbytnicy. Jest to jedna z częstszych form nowotworów złośliwych zarówno u mężczyzn, jak i u kobiet. Rak jelita grubego zazwyczaj rozwija się z nieprawidłowych komórek w błonie śluzowej jelita grubego i może przechodzić przez różne etapy rozwoju.

Czynniki ryzyka dla raka jelita grubego u kobiet obejmują genetyczne predyspozycje, wiek, dietę bogatą w tłuszcze zwierzęce i ubogą w błonnik, brak aktywności fizycznej, palenie tytoniu oraz nadmierna konsumpcja alkoholu. Również osoby z historią rodziną, w której występowały przypadki raka jelita grubego, mogą być narażone zwiększone ryzyko zachorowania.

Objawy raka jelita grubego mogą obejmować zmiany w rytmie wypróżnień, ból brzucha, krwawienie z odbytu, utrata wagi i zmęczenie. Wczesna diagnoza jest kluczowa dla skutecznego leczenia, które może obejmować chirurgiczne usunięcie guza, chemioterapię, radioterapię lub terapie ukierunkowane na specyficzne cechy molekularne nowotworu.

Ważnym elementem profilaktyki raka jelita grubego u kobiet jest regularne przeprowadzanie badań przesiewowych, takich jak kolonoskopia lub test na obecność krwi utajonej w kale. Świadomość czynników ryzyka, zdrowy styl życia, oraz regularne badania przesiewowe odgrywają kluczową rolę w wczesnym wykrywaniu i leczeniu tej choroby.

Profilaktyka raka jelita grubego

Osoby zwiększonego ryzyka rozwoju raka jelita grubego to:

• Pacjenci cierpiący na wrzodziejące zapalenie jelita grubego.
• Osoby z chorobą Leśniowskiego-Crohna.
• Palacze papierosów.
• Osoby otyłe.
• Osoby o niskiej aktywności fizycznej.
• Osoby posiadające polipy gruczolakowe w jelicie grubym.

Ryzyko zachorowania na raka jelita grubego wzrasta wraz z wiekiem. Proces rozwoju nowotworu jest długi, trwający nawet kilkanaście lat. Dlatego po osiągnięciu 50. roku życia zaleca się przeprowadzenie kolonoskopii. Jeżeli w Twojej rodzinie wystąpił przypadek tego nowotworu, warto zgłosić się na badanie wcześniej, ponieważ znajdujesz się w grupie podwyższonego ryzyka. Skierowanie na kolonoskopię otrzymasz od swojego lekarza pierwszego kontaktu.

Kolonoskopia umożliwia:

• Identyfikację podejrzanych zmian o charakterze nowotworowym lub polipów.
• Pobranie wycinka z obszarów podejrzanych o obecność nowotworu.
• Usunięcie polipów o średnicy do 15 mm.
• Przeprowadzenie badania histopatologicznego w celu oceny charakteru pobranego materiału - czy jest on łagodny czy złośliwy.

Bibliografia

https://pacjent.gov.pl/aktualnosc/3-najczestsze-nowotwory-kobiet

https://onkologia.org.pl/pl/raporty