Żałoba. Jak sobie radzić po stracie ukochanej osoby?

Żałoba. Czas oswajania się ze stratą

Żałoba jest mechanizmem, dzięki któremu radzimy sobie z poważnym kryzysem wywołanym utratą. W skali stresu Holmesa i Rahe’a to właśnie sytuacje związane ze stratą znajdują się w pierwszej dziesiątce zdarzeń wywołujących najwyższy poziom stresu: śmierć współmałżonka – 100 punktów, rozwód – 73, separacja lub rozstanie – 65, pobyt w więzieniu – 63, śmierć bliskiego członka rodziny – 63. Co ciekawe wszystkie te sytuacje mogą uruchomić proces żałoby, która jak wskazuje nasz ekspert, psychiatra doktor Gniewko Więckiewicz:

To okres smutku i osłabienia emocjonalnego, który występuje po utracie kogoś bliskiego lub po doświadczeniu innego znaczącego życiowego zdarzenia, takiego jak rozwód, utrata pracy lub choroba.

Nie ma zdefiniowanego czasu przeżywania tego stanu

Żałoba może być przeżywana na różne sposoby i w różnym czasie w zależności od osoby i okoliczności i intensywności relacji. Czas trwania żałoby i sposób jej przeżywania mogą być wywoływane przez wiele czynników, takich jak: osobowość, kultura, poprzednie doświadczenia oraz rodzaj i siła utraty - tłumaczy lekarz.

Rytuały pamięci: nie tylko we Wszystkich Świętych. Jak dodają nam otuchy?

Święta bez stresu? Psycholog zdradza, jak przeżyć ten czas w spokoju

Recepta na Purethal: leczenie bólów głowy i dolegliwości związanych ze stresem

Stres i nadciśnienie jesienią – jak obniżyć ciśnienie i zadbać o serce

Twoje ciało wie, że przesadzasz – jak stres z pracy objawia się w zdrowiu

Stres przewlekły - jak go rozpoznać i przeciwdziałać wypaleniu życiowemu

Objawy żałoby

Przeżywanie żałoby jest częścią procesu radzenia sobie z traumą, a także sposobem na przystosowanie się do nowej sytuacji życiowej. Może zatem skutkować zmianami w każdej dziedzinie życia człowieka.

Emocjonalnie ludzie często odczuwają ból, smutek, poczucie samotności, beznadzieję, złość i frustrację - wymienia psychiatra.

Z kolei w sferze poznawczej osoby w żałobie mogą skarżyć się na problemy z koncentracją, brak motywacji do podejmowania jakichkolwiek działań, brak celu i sensu, kłopoty z pamięcią.

Skutki żałoby mogą również znaleźć odzwierciedlenie w funkcjonowaniu naszego organizmu, pojawia się bezsenność, uczucie ucisku w klatce piersiowej, bóle głowy, suchość w jamie ustnej, uczucie odrealnienia.

Bliskich osoby w żałobie nie powinna również dziwić zmiana w zachowaniu: unikanie kontaktów towarzyskich, roztargnienie, spóźnianie się na umówione spotkania, niedbałość w relacjach bądź nagłe, niezapowiedziane zmiany życiowe.

Doktor Gniewko Więckiewicz podkreśla również:

Żałoba może być również czasem przeznaczonym na refleksję nad swoim życiem i wartościami, a także na poszukiwanie wsparcia w rodzinie, przyjaciołach, grupach wsparcia lub u specjalistów.

Jak pomóc osobie w żałobie?

Niezwykle cenna jest przede wszystkim obecność:

Osobie przeżywającej żałobę można pomóc, słuchając jej uważnie i okazując zainteresowanie. Warto dać jej czas i przestrzeń do wyrażenia swoich uczuć, nie krytykująco i bez próby rozwiązywania problemów - radzi nasz ekspert.

Można również zaoferować pomoc:

Szczególnie w codziennych zadaniach lub zadaniach związanych z pogrzebem, jeśli taka pomoc jest potrzebna.

Pamiętać jednak należy, że nigdy nie wolno rywalizować w kategorii tego doświadczenia, doprowadzać do porównań:

Ważne jest, aby unikać porównywania własnych doświadczeń z żałobą, ponieważ każdy przeżywa ją na swój unikalny sposób.

Udział w życiu osoby po stracie, obecność i uważność na jej potrzeby mogą skłonić nas do:

Zasugerowania, żeby osoba zmagająca się stratą zwróciła się o wsparcie do specjalisty lub grupy wsparcia, jeśli tego potrzebuje.

Dowiedz się więcej

o zdrowiu psychicznym i pomocy psychologicznej

Sprawdź

Żałoba. Czy można się do niej przygotować?

Trudno mówić o przygotowaniu się na czas żałoby. Potwierdza to nasz ekspert:

Niełatwo jest się w pełni przygotować do przeżywania żałoby, można podjąć pewne kroki w celu zmniejszenia jej negatywnych skutków.

Oczywiście w rodzinie z chorym terminalnie temat odchodzenia, śmierci i straty może się pojawić:

Kiedy mamy w rodzinie osobę w stanie terminalnym, możemy podjąć działania w celu przygotowania się do możliwego zgonu, takie jak np. rozmowa z osobą chorą o tym, co jest dla niej ważne i co chciałaby, abyśmy zrobili w czasie jej choroby i po śmierci, przygotowanie się finansowe, takie jak sprawdzenie ubezpieczenia na życie i planowanie kosztów związanych z pogrzebem czy też przygotowanie się emocjonalne, takie jak rozmowa z rodziną i przyjaciółmi oraz wyszukanie wsparcia, jakie jest dostępne w przypadku potrzeby, takie jak grupy wsparcia lub specjaliści- wyjaśnia doktor Gniewko Więckiewicz. 

I dodaje:

Najważniejszym jest jednak aby dać sobie czas na radzenie sobie z emocjami i szukać wsparcia, jeśli tego potrzebujemy.

Żałoba. Kiedy szukać pomocy?

Nie zawsze jednak proces żałoby przebiega prawidłowo, mówimy wtedy o „żałobie powikłanej”:

Żałoba przybiera patologiczny charakter, gdy całkowicie zaburza funkcjonowanie chorego w społeczeństwie przez dłuższy czas, powodując negatywne skutki, takie jak np. zaniedbywanie innych, istotnych wcześniej relacji czy utrata środków do życia - precyzuje dr n. med. Gniewko Więckiewicz.

I podkreśla:

Wtedy najlepiej odwiedzić gabinet lekarza psychiatry, ponieważ patologiczna, przedłużająca się żałoba lub taka, która jest przeżywana zbyt intensywnie, zaburzając codzienne funkcjonowanie, może być tak naprawdę depresją.