Motywacja do nauki: jak wspierać swoje dziecko? Psycholog radzi

Co wpływa na motywację dziecka do nauki?

Motywacja do nauki jest procesem, który rozwija się i zmienia w miarę dorastania dziecka. Na początku dzieci postrzegają naukę jako coś ekscytującego, pełnego nowych odkryć. Motywacja w tym okresie jest zazwyczaj wysoka, ale z czasem, w odpowiedzi na napotkane trudności, może się ona zmniejszać.

Jak zauważa psycholog Agnieszka Dąbrowska:

- Motywacja to wewnętrzny mechanizm, który napędza każde działanie i pozwala doprowadzić je do końca. Rodzi się z osobistych pragnień, poczucia celu, sukcesów i powodzeń.

U dzieci motywacja może przyjmować formę wewnętrzną (chęć zdobywania wiedzy, rozwijanie zainteresowań) lub zewnętrzną (dążenie do dobrych ocen, nagród, pochwał).

Świąteczne prezenty pod lupą. Lekarze pokazują gablotę grozy: to naprawdę połykają dzieci!

Syndrom „grzecznej dziewczynki”: dlaczego córka nigdy nie mówi „nie” i czym to grozi?

Wysoko wrażliwe dziecko – jak rozpoznać i jak wspierać, by nie przeciążyć emocjonalnie?

Jak wspierać dziecko w adaptacji do nowych sytuacji: szkoła, przeprowadzka, zmiana otoczenia?

Psychoterapia rodzinna – jak pomaga w poprawie relacji i wychowaniu dzieci?

Miesiąc świadomości nowotworów dziecięcych: jak być czujnym rodzicem?

Jak wspierać dziecko w nauce? Skuteczne metody

Zadaniem rodziców jest wspieranie dziecka w rozwijaniu wewnętrznej motywacji, dzięki której nauka staje się pasją, a nie tylko obowiązkiem. Psycholog dziecięcy Agnieszka Dąbrowska podkreśla, że:

- Warto wspierać dziecko w odkrywaniu swoich zainteresowań i łączeniu nauki z tymi pasjami.

Wspólne rozwiązywanie zadań, rozmowy na ciekawe tematy czy świętowanie małych sukcesów pomagają budować przyjazną atmosferę do nauki.

Dzieci w różnym wieku uczą się w różny sposób – młodsze uczą się chętnie przez zabawę, starsze mogą preferować praktyczne doświadczenia, technologie czy pracę w grupie.

Czy nagrody i pochwały zawsze działają?

Chwalenie jest skutecznym sposobem wzmacniania motywacji, jednak Agnieszka Dąbrowska zwraca uwagę, że:

- Chwalenie dziecka wzmacnia jego motywację wewnętrzną i może zachęcać do kontynuowania wysiłków. Dobrze, aby pochwały koncentrowały się na wykonanej pracy, zaangażowaniu i postępach, nie odnosiły się natomiast do samych wyników.

Takie podejście sprawia, że dziecko uczy się doceniać cały proces nauki, a nie tylko rezultaty.

Nagrody materialne, takie jak prezenty za dobre oceny, mogą mieć krótkotrwały efekt motywujący. Zbyt częste nagrody mogą sprawić, że staną się one jedynym celem nauki, a dziecko straci wewnętrzną motywację.

Dlatego psycholog sugeruje, aby „łączyć pozytywne wzmocnienia z docenianiem wysiłku i rozwijaniem zainteresowań młodych osób”.

Jak unikać nadmiernej presji na dziecko?

Zbyt duża presja, nieadekwatne wymagania i nadmierne oczekiwania mogą prowadzić do stresu i wypalenia. Dziecko, które czuje się zbyt mocno naciskane, może doświadczać objawów somatycznych, takich jak bóle głowy, brzucha, omdlenia czy mdłości. W konsekwencji mogą wystąpić problemy ze zdrowiem, a nauka stanie się czymś nieprzyjemnym.

Agnieszka Dąbrowska zwraca uwagę, że:

- Zbyt duża presja i nieadekwatne wymagania mogą prowadzić do odczuwania silnego stresu, napięcia, przygnębienia, co często skutkuje ogólnym pogorszeniem zdrowia.

Warto ustalać cele, które są dostosowane do wieku i możliwości dziecka, a także zapewnić czas na odpoczynek, zabawę i rozwój pasji.

Jak pomóc dziecku radzić sobie ze stresem szkolnym?

Pierwszym krokiem w takim przypadku powinna być rozmowa z dzieckiem, aby zrozumieć źródło stresu. Jeśli trudności dotyczą samej nauki, warto zapewnić dziecku dodatkową pomoc w postaci korepetycji lub wspólnego planowania nauki.

Agnieszka Dąbrowska sugeruje również wprowadzenie technik relaksacyjnych, które pomogą zmniejszyć napięcie. Zawsze należy też pamiętać o dbaniu o sen, odpoczynek, dietę.

W przypadku trudności w relacjach rówieśniczych lub problemów z nauczycielem, konieczna może być współpraca z szkołą. W przypadku przewlekłego stresu warto skonsultować się z psychologiem dziecięcym, aby znaleźć odpowiednie rozwiązania.

Błędy, które mogą osłabić motywację dziecka

Chociaż intencje rodziców są zazwyczaj dobre, niektóre metody motywacyjne mogą przynieść odwrotny skutek. Agnieszka Dąbrowska wskazuje, że:

- Największym błędem, jaki zdarza się popełniać rodzicom, jest stosowanie metod, które przynoszą odwrotny efekt – demotywują i zniechęcają dziecko do nauki.

Kara, straszenie, nadmierna presja, porównywanie dziecka do innych – to wszystko może prowadzić do obniżenia poczucia własnej wartości i osłabienia motywacji.

Dowiedz się więcej

o zdrowiu psychicznym i pomocy psychologicznej

Sprawdź

Jak budować nawyk samodzielnej nauki?

Ważne jest, aby dziecko uczyło się samodzielności i brało odpowiedzialność za swoją naukę. Psycholog radzi:

- Aby wzmacniać w dziecku nawyk samodzielnej nauki, można wspólnie opracować harmonogram zadań, dzielić je na mniejsze, możliwe do samodzielnego wykonania i zapewnić odpowiednie warunki do pracy.

Pomocne w tym procesie mogą być różne narzędzia edukacyjne, jak fiszki, notatniki, które wspierają organizację czasu i zapamiętywanie informacji.

- Dzieci chętnie korzystają też z aplikacji edukacyjnych czy filmików instruktażowych. Takie narzędzia często zwiększają zaangażowanie dziecka i wnoszą w naukę element przyjemności.

Jak pomóc dziecku znaleźć własne zainteresowania i pasje?

Dzieci często nie wiedzą, w czym naprawdę są dobre lub co sprawia im radość. Ważne jest, żeby stwarzać im okazję do eksploracji różnych aktywności, wspierać ich mocne strony.  Agnieszka Dąbrowska zauważa:

- Aby pomóc dziecku odnaleźć jego własne zainteresowania, warto dać mu przestrzeń do odnalezienia swoich pasji.

Zajęcia pozalekcyjne, czytanie książek z różnych dziedzin, udział w konkursach – to świetne sposoby, by dziecko mogło odkrywać swoje talenty i zainteresowania.