Zapalenie płuc – jakie są następstwa choroby?

Czym jest zapalenie płuc?

Zapalenie płuc jest chorobą w przebiegu, której w pęcherzykach płucnych zachodzą procesy zapalne, które powodują zbieranie się ropnej wydzieliny w ich wnętrzu- u zdrowej osoby  pęcherzyki płucne wypełnia powietrze. Znacznie zmniejsza to powierzchnię płuc, prowadząc do niewydolności oddechowej.

Częstymi objawami świadczącymi o niewydolności płuc są sinice, które objawiają się zasinieniem skóry, paznokci i błon śluzowych.

Szpitalne zapalenie płuc (HAP). Przyczyny, objawy, diagnostyka i leczenie

Atypowe zapalenie płuc. Objawy są subtelne

L4 na zapalenie oskrzeli. Leczenie infekcji i regeneracja układu oddechowego

Recepta online na Oxodil Combo: Wsparcie w chorobach układu oddechowego

Azycyna na receptę: Walka z infekcjami dróg oddechowych

E-recepta na Nebbud. Redukcja stanów zapalnych dróg oddechowych

Jakie są przyczyny i rodzaje choroby?

• Bakterie - bakteryjne zapalenie płuc

Najczęściej zapalenie płuc jest wywołane przez bakterie dwoinki zapalenia płuc- Streptococcus pneumoniae oraz Haemophilus influenzae.Bakterie te normalnie bytują w naszych drogach oddechowych, natomiast do zakażenia dochodzi, kiedy spada odporność naszego organizmu. Szczególnie narażone są dzieci, osoby starsze oraz osoby z niedoborami odporności czy przewlekle chorujące.

Chorobę mogą również wywołać inne bakterie, które spowodują wystąpienie objawów nietypowych w jej przebiegu. Atypowe zapalenie płuc może przybrać formę łagodnego, wędrującego zapalenia płuc- które wywołane jest przez bakterię Mycoplasma pneumoniae lub ciężką formę, pod postacią choroby legionistów- wywołaną przez Legionella pneumophila. 

• Wirusy - wirusowe zapalenie płuc

Bardzo często wirusowe zapalenie płuc może wystąpić na skutek powikłań innych narządów np. jako następstwo zapalenia oskrzeli. Wirusami mogącymi powodować zapalenie płuc są wirus grypy, rinowirusy, wirus różyczki, odry czy koronawirusy.

• Grzyby - grzybicze zapalenie płuc

Kandydozowe zapalenie płuc może być wywołane zakażeniem przez np. Candida albicans.

• Alergie - alergiczne zapalenie płuc

Na wystąpienie choroby mogą mieć wpływ również różne czynniki alergiczne.

• Wrodzone

Zapalenie płuc może wynikać z wrodzonych nieprawidłowości w obrębie miąższu płucnego oraz płuc, które wpływają na pogorszenie stanu narządu oraz prowadzą do jego niewydolności.

• Chemiczne zapalenie płuc - zachłystowe zapalenie płuc

Zwane również zespołem Mendelsona, polega na przedostaniu się treści żołądkowej do oskrzeli i płuc. Może być to spowodowane refluksem żołądkowo-przełykowym, który powoduje cofanie treści pokarmowej lub problemami neurologicznymi, które upośledzają odruch wymiotny i kaszlowy. Bardzo często występuje u osób chorujących na epilepsję.

Zachłystowe zapalenie płuc może również wystąpić na skutek nadużywania alkoholu oraz niektórych leków. Może wystąpić również u dzieci karmionych przez sondę dożołądkową, zaintubowanych oraz z wrodzonymi wadami górnych dróg oddechowych. Do zakażenia może dojść również podczas porodu, ponieważ bakterie zasiedlają drogi rodne matki.

Jakie są objawy zapalenia płuc?

Objawy mogą być bardzo różne i zależą od stanu oraz dojrzałości układu oddechowego.  Dlatego najbardziej narażony jest słabo rozwinięty układ oddechowy i odpornościowy u noworodków i osłabiony u osób starszych oraz przewlekle chorujących.

Najbardziej charakterystyczne objawy to:

• katar,
• podwyższona temperatura - może przejść w wysoką gorączkę,
• duszność,
• potliwość,
• kaszel, na początku suchy i bardzo męczący, potem mokry - odkrztuszana wydzielina może być gęsta o zabarwieniu żółtym, szarym i zielonym,
• ból w klatce piersiowej podczas kaszlu i głębokiego wdechu - najbardziej odczuwalny jest w bokach i dole klatki piersiowej,
• wzdęcia i ból brzucha,
• ogólne zmęczenie i osłabienie,
• ból gardła, chrypka.

Jeżeli objawy nasilają się, występują trudności w oddychaniu, wysoka gorączka oraz ból w klatce piersiowej, nie należy ich bagatelizować i jak najszybciej zgłosić się do lekarza rodzinnego. 

Zapalenie płuc u noworodków i dzieci starszych

Jeżeli do zakażenia dochodzi podczas porodu, może rozwinąć się posocznica, która jest stanem bezpośredniego zagrożenia życia. Najbardziej narażone są wcześniaki, których system odpornościowy jest bardzo słabo rozwinięty. Jeżeli zapalenie płuc występuje 7-21 dni po porodzie, konieczna może być intubacji, która prowadzić może z kolei do zachłystowego zapalenia płuc. Pierwszymi niepokojącymi objawami są wysoka gorączka oraz zahamowanie odruchu ssania. Noworodek oddycha szybciej niż osoba dorosła, natomiast oddech staje się świszczący i rzężący.

U dzieci starszych objawy są najczęściej podobne do tych opisanych wyżej. Dodatkowo mogą pojawić się wymioty spowodowane połykaniem odkrztuszanej wydzieliny. Leczenie opiera się tutaj na antybiotykoterapii, często niezbędna jest hospitalizacja.

Zapalenie płuc u osób starszych i z obniżoną odpornością

Bardzo często w wypadku osób starszych dochodzi do szpitalnego zapalenia płuc. Jest ono następstwem pobytu w szpitalu i kontaktu z występującymi tam naturalnie bakteriami. Narażone są również osoby, wentylowane mechanicznie na oddziałach ratunkowych i intensywnej terapii. Każdy inny przypadek zachorowania, nazywany jest pozaszpitalnym zapaleniem płuc.

Jak zdiagnozować zapalenie płuc?

W celach diagnostycznych lekarz przeprowadza wywiad oraz fizykalne badanie, które polega na dokładnym osłuchaniu klatki piersiowej, lekarz nasłuchuje rzężenia oraz nieprawidłowości pracy płuc. Podstawowym badaniem przy podejrzeniu zapalenia płuc, jest badanie RTG klatki piersiowej, które obrazuje zmiany śródmiąższowe płuc i zalegającą w nich wydzielinę. Badanie RTG wykonuje się ponownie po zakończonym leczeniu, w celach porównawczych.

Bardziej szczegółowym badaniem może być również tomografia komputerowa klatki piersiowej oraz badania morfologii krwi.

Jakie są czynniki ryzyka?

• palenie tytoniu, prowadzi do rozerwania pęcherzyków płucnych oraz zmian śródmiąższowych w płucach,
• wcześniactwo,
• obniżona odporność,
• przyjmowanie niektórych leków,
• pacjenci cierpiący na POChP (przewlekłą obturacyjną chorobę płuc),
• nieprzestrzeganie higieny jamy ustnej- namnażanie bakterii oraz grzybów, które mogą wywołać chorobę,
• cukrzyca,
• nadużywanie alkoholu, który może doprowadzić do cofania treści pokarmowych,
• choroby układu nerwowego, które wpływają na odruch połykania i kaszlu,
• narażenie na alergeny oraz szkodliwe pyły.

Na czym polega leczenie zapalenia płuc?

Zapalenie płuc wywołane bakteriami leczy się antybiotykami (np. azytromecyną), przez okres 7-14 dni. W cięższych wypadkach leczenie w warunkach domowych trwa do 3 tygodni lub w skrajnych wypadkach, wymaga hospitalizacji. Dodatkowo stosuje się również leki przeciwgorączkowe, leki zwalczające bóle mięśni oraz leki przeciwkaszlowe. W cięższych wypadkach może być konieczna terapia tlenem.

Bardzo ważne, aby pacjent przyjmował odpowiednią ilość płynów. Pozycja leżąca znacznie zmniejsza wentylację płuc, dlatego w miarę możliwości pacjent proszony jest o wykonywanie niewielkiego ruch, np. krótkich spacerów.

Jak zapobiegać zapaleniu płuc?

W celach prewencyjnych należy cały rok budować odporność organizmu, najprościej za pomocą dobrze zbilansowanej diety bogatej w witaminy oraz naturalne antybiotyki. Kluczowe znaczenie ma również prowadzenie higienicznego trybu życia, z odpowiednią ilością snu i odpoczynku oraz aktywność fizyczna. Warto się również regularnie szczepić przeciwko grypie oraz Streptococcus pneumoniae, w wypadku dzieci oraz osób z obniżoną odpornością. Pamiętajmy również o ruchu na świeżym powietrzu oraz regularnym wietrzeniu pomieszczeń. W pomieszczeniach źle wentylowanych lub wilgotnych mogą namnażać się grzyby, powodując grzybicze zapalenie płuc.

Zapalenie płuc a COVID- 19

Zakażenie koronawirusem często może prowadzić do zapalenia płuc i spowodować nieodwracalne zmiany w ich strukturze śródmiąższowej. W przebiegu zachorowania na COVID-19, pacjenci odczuwają objawy charakterystyczne dla zapalenia płuc, jak duszności, osłabienie i bóle mięśniowe. W ostrym przebiegu pojawia się niewydolność oddechowa, która wymaga hospitalizacji i tlenoterapii. Po przebytej chorobie w płucach mogą wystąpić nieodwracalne zmiany, pod postacią zrostów i ubytków.

Jakie są następstwa zapalenia płuc?

U ponad połowy chorych w podeszłym wieku bakterie mogą dostać się do krwi, wywołując bakteriemie. Prowadzi ona do rozwoju sepsy, może ona wywołać wstrząs septyczny, który bezpośrednio zagraża życiu pacjenta. Najczęstszym powikłaniem zapalenia płuc jest niewydolność oddechowa, spowodowana zalegającą w pęcherzykach płucnych wydzieliną. Natomiast w większości przypadków, po całkowitym wyleczeniu zakażenia, wydolność oddechowa wraca do normalnego stanu.

Nie dzieje się tak niestety w ostrych przypadkach zapalenia płuc - wywołanych wirusami, jak np. SARS czy wirus grypy. Mogą one spowodować nieodwracalne zmiany w miąższu płucnym, pod postacią zrostów, które zmniejszają wydolność organu.