Nietrzymanie moczu i problemy z pęcherzem u nastolatek – kiedy szukać pomocy?

Jak często występuje nietrzymanie moczu u nastolatek i jakie są najczęstsze przyczyny?

Inkontynencja, czyli inaczej nietrzymanie moczu u nastolatek nie jest wyjątkowo częstą dolegliwością. Utrzymuje się, że problem ten dotyczy zaledwie 3-4% nastolatek na świecie.

Mówimy tutaj oczywiście o sytuacjach kiedy problem ten został zgłoszony i odnotowany oraz o populacjach, które zostały przebadane. Nie mniej jednak dane te są zdecydowanie niedoszacowane, gdyż problem ten jest często wstydliwy i zaniedbywany.

Znacznie częściej nietrzymanie moczu zgłaszane jest przez opiekunów dzieci w wieku przedszkolnym lub wczesnoszkolnym.

Ćwiczenia hipopresyjne – dlaczego pokochali je fizjoterapeuci i sportowcy?

Wypadanie macicy i pochwy – przyczyny, objawy, leczenie. Ekspertka wyjaśnia

Planujesz ciążę? Zapisz: fizjoterapia

Objawy menopauzy – jak fizjoterapia może przynieść ulgę?

Kiedy dziecko potrzebuje psychologa? Najczęstsze sygnały i błędy rodziców

Problemy intymne młodych kobiet. Jak fizjoterapeuta uroginekologiczny może pomóc?

Jakie sygnały powinny skłonić rodziców lub nastolatkę do konsultacji z fizjoterapeutą uroginekologicznym?

Istnieją sytuacje oraz wiek, kiedy każdy przypadek nietrzymania moczu należałoby zgłosić do specjalisty i omówić. O nietrzymaniu moczu jako objawie patologicznym możemy mówić przede wszystkim w odniesieniu do dzieci powyżej 5 roku życia (dziewczynki) i 6 roku życia (chłopcy), ponadto każda - nawet minimalna ilości moczu (kropelka) oddana bez kontroli powinna być alarmująca.

Objawy które powinny nas niepokoić to:

• moczenie w nocy,
• moczenie w dzień,
• moczenie w trakcie wysiłku (kaszel, kichnięcie, śmiech, aktywność),
• parcie na mocz nawet przy niewielkiej ilości moczu w pęcherzu,
• zbyt częste parcie na mocz,
• zbyt częsta potrzeba skorzystania z toalety,
• uczucie niepełnego opróżnienia pęcherza,
• potrzeba ponownego skorzystania z toalety po wcześniejszym oddaniu moczu,
• częste nawracające infekcje,
• zaburzone czucie (dziecko nie czuje, że pęcherz jest pełny).

Jak fizjoterapia uroginekologiczna może pomóc młodym dziewczynom z problemami z pęcherzem?

Przede wszystkim fizjoterapia musi opierać się na wnikliwej diagnostyce. Bardzo często problemy z nietrzymaniem moczu wymagają zarówno ćwiczeń wykonywanych pod okiem fizjoterapeuty w gabinecie, ćwiczeń z wykorzystaniem elektrostymulacji biofeedback, reedukacji nerwowo-mięśniowej (poprawy czucia i wytrzymałości mięśni) oraz treningu behawioralnego (zmian nawyków toaletowych).

Czy nietrzymanie moczu u nastolatek może być związane z aktywnością fizyczną lub sportem?

Tak - mówimy wtedy o wysiłkowym nietrzymaniem moczu. U młodzieży, która uprawia sport - szczególnie o dużej intensywności, który wymaga silnego obciążenia dna miednicy może dojść do wtórnego osłabienia funkcji mięśni warstwy głębokiej. Wówczas mięśnie, które odpowiadają za podtrzymywanie pęcherza, mimo dużej nadreaktywności i napięcia, osłabiają swoją siłę i zdolność do utrzymania moczu.

Drugi wariant (rzadszy) to sytuacja, w której w wyniku uprawiania sportu mięśnie rozciągają się i wiotczeją - tym samym także osłabiając swoją funkcję.

Oczywiście może dochodzić także do innych dysfunkcji takich jak podrażnienie lub osłabienie nerwów odpowiedzialnych za czucie i funkcje dna miednicy czy uszkodzenia na poziomie zwieraczy lub mięśnia wypieracza.

Jedną z form profilaktyki w przypadku sportów o dużej amplitudzie (np. bieganie, jazda konna, sporty walki, taniec, sporty oparte o skoki) jest stosowanie na czas treningu tamponów lub pessarów podpierających (dobieranych indywidualnie do pacjentki).

Jakie domowe ćwiczenia lub nawyki mogą wspierać zdrowie pęcherza u nastolatek?

Najlepsze dla zdrowia dna miednicy i prawidłowej kontynencji są prawidłowe nawyki toaletowe:

• chodzenie do toalety tylko kiedy realnie czujemy silne parcie na pęcherz tzw. drugie lub trzecie parcie, a nie przy pierwszym sygnale od ciała “czuje, że chce mi się siku”,
• nie oddawanie moczu na zapas,
• unikanie parcia podczas oddawania moczu i stolca,
• rozluźniona pozycja ciała i swobodny wypływ moczu w trakcie oddawania moczu,
• stosowanie odpowiedniego stołeczka lub podparcia pod stopy w trakcie oddawania stolca,
• unikanie spożywania dużej ilości płynów na noc,
• pozycje odciążające (np. pozycja świecy),
• dieta bogata w błonnik (profilaktyka zaparć),
• unikanie spożywania substancji moczopędnych np. kofeiny,
• odpowiednia higiena narządów intymnych, unikanie infekcji.

Szczególnie ważne jest także, aby budować te zdrowe nawyki już od wczesnych lat. Dlatego istotnym jest, aby rodzice także nie wymuszali na dzieciach np. oddawania moczu na zapas przed wyjściem z domu czy przed pójściem spać oraz naukę uważności na uczucie parcia u dzieci w wieku przedszkolnym.

Kiedy problem wymaga dalszej diagnostyki lub leczenia medycznego poza fizjoterapią?

W mojej opinii szczególną opieką należy obdarzyć nastolatków, którzy cierpią z powodu zaburzeń czucia oraz zupełnie nie kontrolują oddawania moczu. Jeśli ćwiczenia oraz elektrostymulacja biofeedback nie przynoszą rezultatów na pewno należałoby poszerzyć diagnostykę o konsultację z urologiem, neurologiem, a bardzo często także z psychologiem.

Niestety często problemy z nietrzymaniem moczu u dzieci i młodzieży mogą być skorelowane z silnym stresem lub przeżyciem traumy lub wykorzystaniem.