Mebendazol. Zastosowanie, dawkowanie, skutki uboczne

Mechanizm działania mebendazolu

Mebendazol działa poprzez hamowanie wchłaniania glukozy przez pasożyty, co prowadzi do ich wyczerpania energetycznego i śmierci. Jego działanie polega na blokowaniu enzymów, które są niezbędne do metabolizmu robaków. Ponadto, mebendazol uszkadza struktury mikrotubul pasożytów, co zaburza ich zdolność do poruszania się oraz rozmnażania. Dzięki temu pasożyty są eliminowane z organizmu w sposób naturalny.

Lek ten jest skuteczny przeciwko różnym gatunkom robaków, w tym owsikom (Enterobius vermicularis), glistom (Ascaris lumbricoides) oraz tęgoryjcom (Ancylostoma duodenale i Necator americanus). Mebendazol nie działa na larwy i jaja pasożytów, dlatego w przypadku niektórych infekcji zaleca się powtórzenie kuracji po pewnym czasie.

Pilny komunikat GIF: popularny lek psychiatryczny wycofany z obrotu

Zmiany w refundacji leków. Od stycznia 2026 lista się wydłuża

Temperatura, światło, wilgoć – co niszczy leki i jak temu zapobiec?

Kaskada lekowa: jak nie wpaść w pułapkę kolejnych leków? Farmaceuta wyjaśnia

„Leki to nie słodycze” – jak bezpiecznie stosować leki dostępne bez recepty

Przegląd lekowy - czym jest i jakie korzyści może przynieść pacjentom?

Zastosowanie mebendazolu

Mebendazol jest stosowany w leczeniu infekcji pasożytniczych wywołanych przez robaki jelitowe. Najczęstsze wskazania do jego zastosowania to:

• Owsica  – jedna z najpopularniejszych infekcji pasożytniczych, zwłaszcza u dzieci. Objawy owsicy obejmują świąd w okolicach odbytu, drażliwość, problemy ze snem oraz bóle brzucha.
• Glistnica – zakażenie glistą ludzką, które może prowadzić do poważnych powikłań, takich jak niedrożność jelit czy uszkodzenie narządów wewnętrznych.
• Tęgoryjczyca – pasożytnictwo w jelicie cienkim, które może powodować anemię, osłabienie i inne objawy związane z niedoborami pokarmowymi.

Mebendazol jest również wykorzystywany w leczeniu innych infekcji pasożytniczych, takich jak zakażenia wywołane przez tasiemce (choć w tych przypadkach często stosuje się inne leki, takie jak prazykwantel).

Dawkowanie

Przepisywany na receptę Mebendazol jest dostępny w postaci tabletek do żucia i tabletek do połknięcia. Dawkowanie leku zależy od rodzaju infekcji oraz wieku pacjenta. Dla dorosłych i dzieci powyżej 2. roku życia dawka wynosi zazwyczaj 100 mg dwa razy dziennie przez trzy dni w przypadku owsicy. W przypadku glistnicy i tęgoryjczycy, dawka może być zwiększona, a leczenie może być przedłużone w zależności od zaleceń lekarza.

W przypadku owsicy, ważne jest, aby powtórzyć dawkę po 2-3 tygodniach, aby wyeliminować ewentualne ponowne zakażenie, ponieważ leki nie działają na jaja pasożytów.

Działania niepożądane

Mebendazol jest generalnie dobrze tolerowany, ale jak każdy lek, może powodować działania niepożądane. Do najczęstszych należą:

• Nudności i wymioty – mogą wystąpić zwłaszcza w przypadku stosowania wyższych dawek.
• Bóle brzucha – niektóre osoby mogą doświadczać dyskomfortu w jamie brzusznej.
• Biegunka – zmiany w pracy jelit mogą prowadzić do biegunek.
• Reakcje alergiczne – w rzadkich przypadkach mogą wystąpić reakcje skórne, takie jak wysypki czy swędzenie.

Ze względu na ryzyko działań niepożądanych, mebendazol powinien być stosowany zgodnie z zaleceniami lekarza, a pacjenci z chorobami wątroby, a także kobiety w ciąży i karmiące, powinny skonsultować się z lekarzem przed rozpoczęciem leczenia.

Profilaktyka przeciwpasożytnicza

Aby zminimalizować ryzyko zakażeń pasożytniczych, szczególnie wśród dzieci, istotne jest przestrzeganie zasad higieny. Należy do nich:

• Dokładne mycie rąk – szczególnie po skorzystaniu z toalety oraz przed jedzeniem.
• Regularne mycie owoców i warzyw – przed spożyciem należy je dokładnie umyć, aby usunąć ewentualne jaja pasożytów.
• Unikanie surowego mięsa – szczególnie w krajach, gdzie ryzyko zakażeń pasożytniczych jest wyższe.
• Edukacja dzieci – uczenie dzieci zasad higieny oraz unikania wkładania brudnych rąk do buzi.