Listerioza. Objawy, źródła zakażenia, profilaktyka

Listerioza. Objawy

Objawy listeriozy mogą się różnić w zależności od indywidualnego stanu zdrowia i rodzaju zakażenia:

U zdrowych dorosłych:

• Objawy grypopodobne: gorączka, dreszcze, bóle mięśni, zmęczenie.
• Objawy żołądkowo-jelitowe: nudności, wymioty, biegunka.

U osób z osłabionym układem odpornościowym:

• Objawy neurologiczne: ból głowy, sztywność karku, dezorientacja, drgawki, utrata równowagi.
• Sepsa: ogólnoustrojowe zakażenie krwi, które może być śmiertelne.

U kobiet w ciąży:

• Łagodne objawy grypopodobne: mogą być subtelne, ale zakażenie może prowadzić do poważnych powikłań dla płodu.
• Powikłania ciąży: poronienie, przedwczesny poród, zakażenie noworodka, martwe urodzenie.

U noworodków:

• Poważne zakażenia: sepsa, zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, które mogą prowadzić do długotrwałych powikłań zdrowotnych lub śmierci.

Listerioza. Przyczyny

Listerioza jest najczęściej przenoszona przez spożycie żywności zanieczyszczonej bakteriami Listeria monocytogenes. Zakażenie może wystąpić na różnych etapach produkcji, przetwarzania, przechowywania i przygotowywania żywności. Oto szczegółowe sposoby, w jakie można się zarazić listeriozą:

1. Spożycie zanieczyszczonej żywności

• Niepasteryzowane produkty mleczne: mleko, sery miękkie (np. feta, brie, camembert), jogurty.
• Gotowe do spożycia produkty mięsne: parówki, pasztety, wędliny, mięso mielone.
• Surowe i wędzone ryby oraz owoce morza: sushi, sashimi, wędzone łososie.
• Nieumyte warzywa i owoce: szczególnie te, które mogą być zanieczyszczone glebą.
• Gotowe sałatki i kanapki: gotowe dania, które mogły być zanieczyszczone podczas produkcji lub pakowania.

2. Kontakt z zanieczyszczonymi powierzchniami

• Kuchenne powierzchnie robocze i sprzęty: deski do krojenia, noże, blaty, które miały kontakt z surowym mięsem, warzywami lub owocami i nie zostały odpowiednio umyte.
• Chłodzenie i przechowywanie żywności: przechowywanie żywności w lodówkach, które nie są regularnie czyszczone, może prowadzić do namnażania się bakterii.

3. Skażona woda

• Spożycie skażonej wody: woda może być zanieczyszczona bakteriami Listeria, szczególnie w miejscach, gdzie systemy uzdatniania wody są niewystarczające.

4. Bezpośredni kontakt z zakażonymi zwierzętami

• Zwierzęta gospodarskie: kontakt z zakażonymi zwierzętami, ich odchodami lub produktami pochodzenia zwierzęcego (np. mlekiem) może być źródłem zakażenia.
• Praca w przetwórstwie mięsnym: pracownicy przemysłu mięsnego mogą być narażeni na kontakt z bakteriami Listeria.

5. Zakażenie wewnątrzszpitalne

• Noworodki mogą zostać zakażone przez matkę podczas porodu, jeśli matka była nosicielką bakterii w czasie ciąży.
• Pacjenci w szpitalach mogą zostać zakażeni przez zanieczyszczoną żywność lub sprzęt medyczny.

Listerioza. Diagnoza i leczenie

Rozpoznanie listeriozy opiera się na objawach klinicznych i potwierdzeniu laboratoryjnym obecności Listeria monocytogenes w próbkach krwi, płynu mózgowo-rdzeniowego, czy innych tkankach zakażonych.

Leczenie listeriozy zazwyczaj obejmuje antybiotyki (najczęściej stosowane są ampicylina i gentamycyna), a w cięższych przypadkach, szczególnie jeśli infekcja rozwinie się w zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych lub sepsę - hospitalizację.

Na koniec kilka informacji dotyczących profilaktyki listeriozy. Co zrobić, aby zmniejszyć ryzyko zakażenia Listeria monocytogenes? Oto wytyczne:

1. Unikanie niepasteryzowanych produktów mlecznych: spożywaj tylko produkty pasteryzowane.
2. Dokładne mycie warzyw i owoców przed spożyciem.
3. Gotowanie mięsa i ryb.
4. Właściwie przechowywanie  jedzenia w lodówce, unikanie długotrwałego przechowywania gotowych do spożycia produktów.
5. Higiena w kuchni: regularne mycie rąk, narzędzi kuchennych i powierzchni roboczych.
6. Świadomość ryzyka: szczególnie wśród kobiet w ciąży, osób starszych i z osłabionym układem odpornościowym.