Zespół Aspergera u dzieci – objawy, diagnoza i leczenie

Co to jest zespół Aspergera?

Zespół Aspergera to zaburzenie rozwojowe ze spektrum autyzmu. Nie jest on jednak chorobą, a jedynie syndromem, który cechuje się m.in. problemami w nawiązywaniu kontaktów społecznych oraz trudnościami z komunikacją pozawerbalną. Najczęściej rozpoznaje się go u dzieci w wieku około 7 lat, które uczęszczają już do szkoły, co pozwala na dostrzeżenie problemów z funkcjonowaniem wśród rówieśników.

Zaburzenie to zostało odkryte w 1. poł. XX wieku przez lekarza Hansa Aspergera, który sam miał wykazywać niektóre objawy tego zespołu.

Stopy dziecka pod lupą: kiedy udać się do podologa?

Wycofanie mleka modyfikowanego. GIS apeluje do rodziców niemowląt o ostrożność

Świąteczne prezenty pod lupą. Lekarze pokazują gablotę grozy: to naprawdę połykają dzieci!

Ośmioletni chłopiec uratował mamę. Tak reagować powinni wszyscy

Europejski Tydzień Autyzmu: co warto wiedzieć, aby lepiej zrozumieć i wspierać osoby z ASD

Rodzicielskie poczucie winy i perfekcjonizm – jak sobie z nimi radzić?

Objawy zespołu Aspergera u dzieci

Zgodnie z kryteriami diagnostycznymi zaproponowanymi przez szwedzkiego badacza Christophera Gillberga, wśród najczęstszych objawów zespołu Aspergera u dzieci wyróżnia się:

• brak umiejętności oraz brak chęci do nawiązywania kontaktów z rówieśnikami,
• praktykowanie rutynowych i wyuczonych zachowań,
• upośledzenie rozumienia, w tym nieprawidłową interpretację znaczeń płynących z komunikacji werbalnej i niewerbalnej,
• niezdarność ruchów oraz języka ciała,
• brak empatii.

Charakterystycznym objawem zespołu Aspergera jest też niemalże obsesyjne zainteresowanie jakąś dziedziną życia, które to zainteresowanie zazwyczaj ujawnia się wraz z wejściem w wiek szkolny.

Poza tym specjaliści wskazują, że nie ma jednego wzorca zachowań przy tym zaburzeniu i zawsze niezbędna jest pogłębiona diagnostyka.

Objawy zespołu Aspergera u małych dzieci

Choć zaburzenie to najczęściej rozpoznawane jest u dzieci w wieku szkolnym, to objawy mogą być widoczne jeszcze przed ukończeniem 3. roku życia. Wśród najczęstszych symptomów wskazuje się na:

• niereagowanie na własne imię,
• ograniczoną gestykulację,
• niezdarność ruchową,
• obojętność lub wręcz nadwrażliwość na bodźce,
• silną niechęć w stosunku do zmian,
• sztywność zachowania.

Jak więc widać rozpoznanie jest już możliwe u naprawdę małych dzieci, przy czym w takiej sytuacji niezbędna jest szczególnie uważna obserwacja ze strony opiekunów, aby potrafili oni wcześnie wychwycić niepokojące symptomy.

Przyczyny zespołu Aspergera

Według Hansa Aspergera zaburzenie to może mieć podłoże genetyczne i takie wnioski zostały wysnute na podstawie obserwacji rodzin dzieci z zespołem Aspergera. Jeśli bowiem rodzice wykazują pewne symptomy, wówczas u potomków rośnie ryzyko pojawienia się tego zaburzenia.

Wśród innych przyczyn podejrzewa się również wpływ chorób przebytych w życiu płodowym, w tym m.in. toksoplazmozy czy nawet ospy wietrznej. Inne czynniki to intoksykacja metalami ciężkimi, infekcje oraz niska waga urodzeniowa dziecka.

Diagnostyka zespołu Aspergera

Nie ma jednolitego obrazu zespołu Aspergera, dlatego tak istotne znaczenie ma uważne obserwowanie jakichkolwiek niepokojących objawów. Sama diagnostyka także jest wieloetapowym procesem, w którym udział biorą różni specjaliści.

Pierwszym krokiem jest wywiad diagnostyczny u psychologa, który ma miejsce bez udziału dziecka. Co ważne, opiekunowie mający utrudniony dostęp do specjalistycznej opieki lekarskiej konsultacje z psychologiem mogą zaplanować również online poprzez platformę haloDoctor.pl. Jest to bardzo wygodny sposób, dzięki któremu rodzice mogą również omówić inne niepokojące dolegliwości natury psychologicznej. Podczas takiej e-Konsultacji z psychologiem online, specjaliście warto przesłać również filmik z obserwacji dziecka, który pozwoli na dogłębniejszą ocenę zachowania.

Kolejny etap to obserwacja dziecka pod kątem zespołu Aspergera lub innego zaburzenia ze spektrum. W tym przypadku niezbędne jest osobiste spotkanie, by psycholog mógł uważnie przyjrzeć się zachowaniu malucha, czy to podczas zabawy, czy zwykłej rozmowy. Jeśli dziecko jest starsze, przy kolejnej wizycie wykorzystuje się już bardziej ustandaryzowane metody diagnostyczne według ściśle określonego klucza, a także pogłębioną rozmowę.

Kolejne spotkanie podczas którego zostaje przekazana diagnoza, także może odbyć się online. Jeśli zostanie stwierdzony zespół Aspergera, wówczas jest to również okazja dla rodziców do zadawania pytań dotyczących tego zaburzenia oraz jego terapii.

Dowiedz się więcej

o zdrowiu psychicznym i pomocy psychologicznej

Sprawdź

Terapia dzieci z zespołem Aspergera

Zdiagnozowanie zespołu Aspergera u dziecka to dopiero pierwszy krok, niezbędna jest bowiem odpowiednia terapia. Wybór metod zawsze uzależniony jest od konkretnego przypadku oraz wieku pacjenta zwłaszcza, gdy jest on małoletni.

Ważnym etapem terapii w zdecydowanej większości przypadków jest trening komunikacji, by wspomóc interakcje społeczne. Podczas takich ćwiczeń dzieci uczą się m.in. tego, jak odbierać gesty i przekazywać je w adekwatny do sytuacji sposób, jak modulować ton głosu oraz jak używać humoru w komunikacji z innymi osobami.

Kolejny krok to terapia poznawczo-behawioralna. Pozwala ona przekazać dziecku narzędzia, dzięki którym efektywniej będzie radziło sobie z zachowaniem własnym, a także z postępowaniem w stresujących sytuacjach. Dodatkowo metody wdrażane w tym przypadku umożliwiają lepiej rozpoznawać uczucia i tym samym reagować adekwatniej do sytuacji.

Sama terapia dziecka z zespołem Aspergera nie jest jednak wystarczająca, bowiem ważne jest, aby osoby z jego najbliższego otoczenia również rozumiały, na czym dokładnie opiera się to zaburzenie i jak wówczas postępować. Najlepiej w tym przypadku sprawdzą się konsultacje psychologiczne online, np. poprzez platformę haloDoctor.pl, które opiekunowie mogą realizować w maksymalnie wygodny dla siebie sposób, z zacisza własnego domu lub mieszkania i o odpowiedniej dla siebie porze.

Farmakoterapia przy zespole Aspergera

Podobnie jak w przypadku innych zaburzeń psychicznych, w leczeniu zespołu Aspergera zastosowanie mogą mieć różnego rodzaju leki. Ich wdrożenie musi być jednak naprawdę uzasadnione, gdyż powodują one szereg skutków ubocznych, które mogą być dla dzieci szczególnie uciążliwe. Przykładem są preparaty na zaburzenia lękowe oraz nadpobudliwość, które w wielu przypadkach korelują m.in. ze wzrostem masy ciała.

Inną grupą są antysympatykotoniki oddziałujące na współczulny układ nerwowy. Mogą one przyczyniać się m.in. do nadmiernej senności oraz moczenia nocnego, dlatego też specjaliści zawsze muszą rozważyć, czy ich wdrożenie do terapii w dłuższym okresie czasu będzie pomocne.

Zespół Aspergera ma duży wpływ na życie dziecka, a potem dorosłego człowieka. Właśnie dlatego tak ważna jest pogłębiona diagnostyka oraz wdrożenie odpowiedniej terapii, dzięki której małoletni posiądzie cenne umiejętności, które pomogą mu w radzeniu sobie z symptomami.