Krztusiec: liczba chorych rośnie. GIS: to efekt braku akceptacji dla szczepień

Krztusiec. Charakterystyczne objawy i powikłania

Krztusiec, znany także jako koklusz, to wysoce zakaźna choroba bakteryjna układu oddechowego wywoływana przez bakterię Bordetella pertussis. Choroba ta charakteryzuje się silnymi napadami kaszlu, które mogą prowadzić do trudności w oddychaniu.

Jak rozpoznać krztusiec? Choroba przebiega w trzech fazach:

1. Faza kataralna (1-2 tygodnie): objawy przypominają przeziębienie i obejmują:

• Katar
• Lekki kaszel
• Gorączkę
• Kichanie

1. Faza napadowa (2-6 tygodni): charakterystyczne napady kaszlu, które mogą kończyć się wymiotami lub głębokim, świszczącym oddechem, zwanym „pianiem”.
2. Faza rekonwalescencji (2-3 tygodnie lub dłużej): objawy stopniowo ustępują, choć napady kaszlu mogą powracać przy infekcjach dróg oddechowych.

Krztusiec może prowadzić do poważnych powikłań, szczególnie u niemowląt i małych dzieci, takich jak:

• Zapalenie płuc
• Drgawki
• Urazy spowodowane intensywnym kaszlem (np. przepukliny, złamania żeber)
• Niedotlenienie mózgu (rzadko, ale możliwe).

Gwałtowny wzrost zachorowań na krztusiec. Kraków oferuje bezpłatne szczepienia

Krztusiec. Wstrząsająca relacja mamy nastolatki

Krztusiec. Szczególnie niebezpieczny u niemowląt

Jakie choroby zagrażają nam dziś najbardziej? Wyjaśnia epidemiolog

Krztusiec groźny dla dorosłych – eksperci apelują o szczepienia przypominające

Otocz bliskich kokonem bezpieczeństwa: zaszczep się

Krztusiec w natarciu. Alarmujące dane

Jak informuje Główny Inspektorat Sanitarny:

Wzrost liczby przypadków krztuśca notowany jest w krajach UE/EOG od połowy 2023 r. z jednoczesnym zgłaszaniem przez niektóre kraje zgonów związanych z zachorowaniami na krztusiec. W roku 2023 również w Polsce zanotowano zwiększoną liczbę zachorowań na krztusiec (927 przypadków w porównaniu z 371 przypadkami krztuśca zarejestrowanymi w 2022 r.). 

Rzecznik prasowy GIS, Marek Waszczewski podkreśla jednak, że:

Należy zauważyć, że liczba zachorowań na krztusiec w 2023 r. była nadal znacznie niższa niż liczba zachorowań notowana w latach przed pandemią COVID-19. W 2019 r. zarejestrowano aż 1629 przypadków krztuśca, a w 2018 r.  – 1584. W latach wcześniejszych notowano nawet ponad 3 tysiące zachorowań rocznie.

Natomiast od 1 stycznia do 15 lipca  2024 r. zgłoszono 6844 przypadki krztuśca (zapadalność na 100 tys. - 18,15), w analogicznym okresie roku w 2023 zgłoszono – 448 przypadków (zapadalność na 100 tyś – 1,19).

Krztusiec. Przyczyny wzrostu zachorowań

Zapytaliśmy Główny Inspektorat Sanitarny co jest powodem wzrastającej liczby chorych na krztusiec. Oto stanowisko GIS:

Jako przyczynę wzrostu liczby zachorowań wskazuje się głównie niższą cyrkulację patogenu podczas pandemii COVID-19, która niosła ze sobą mniejszą liczbę interakcji społecznych, naturalne wygasanie odporności po zaszczepieniu lub przechorowaniu krztuśca, ale także spadek akceptacji dla szczepień.

Rzecznik prasowy GIS podkreśla:

Zaszczepienie przeciw krztuścowi ani jego przechorowanie nie daje trwałej odporności. Biorąc pod uwagę zjawisko wygasania odporności celem realizacji programów szczepień w odniesieniu do krztuśca nie jest całkowita eliminacja tej choroby, ale zapewnienie ochrony tym grupom osób, w przypadku których zakażenie może mieć szczególnie ciężki przebieg kliniczny. W przypadku krztuśca do takich osób należą niemowlęta do 6 miesiąca życia.

Główny Inspektorat Sanitarny zwraca ponadto uwagę, że przy rozwiniętych (powszechnych) programach szczepień ochronnych obecnie istotnym rezerwuarem pałeczek krztuśca są osoby dorosłe, u których zachorowania mają charakter niespecyficzny i przebiegają w postaci trwającego ponad dwa tygodnie, przewlekłego kaszlu.

Z tego względu w celu utrzymania odporności przeciw krztuścowi zalecane wykonywanie u dorosłych szczepień przypominających co 10 lat. Szczepienie przeciwko krztuścowi jest również zalecane kobietom w ciąży. między 27 a 36 tyg. ciąży, dzięki czemu przeciwciała ochronne przechodząc przez łożysko chronią dziecko w pierwszych miesiącach jego życia, zanim nie będzie ono mogło być zaszczepione. Celem szczepienia jest również ochrona matki, która nie przenosi zakażenia na dziecko - przekonuje Marek Waszczewski.

Zachorowania wśród starszej młodzieży oraz dorosłych podlegają i będą podlegały zmianom (wzrostom i spadkom) w cyklu kilkuletnim - realizacja szczepień w tych grupach jest bowiem kwestią decyzji indywidualnych.

Szczepionka przeciwko krztuścowi jest często podawana jako część skojarzonej szczepionki DTP (błonica, tężec, krztusiec).

Krztusiec jest szczególnie niebezpieczny dla niemowląt i małych dzieci, dlatego ważne jest, aby wszyscy członkowie rodziny oraz osoby mające kontakt z małymi dziećmi byli zaszczepieni, aby zmniejszyć ryzyko przeniesienia zakażenia.