Udar – szybka reakcja ratuje mózg. Sprawdź, jak nie przegapić sygnałów

Udar mózgu - rozpoznaj objawy i działaj

Udar pojawia się zazwyczaj gwałtownie. Osoba, która jeszcze przed chwilą czuła się dobrze, może nagle zacząć mówić niewyraźnie, mieć opadnięty kącik ust lub czuć drętwienie jednej strony ciała.

Najczęstsze objawy to:

• nagłe osłabienie lub drętwienie twarzy, ręki bądź nogi po jednej stronie,
• trudności w mówieniu lub rozumieniu słów,
• opadnięcie kącika ust,
• zaburzenia widzenia,
• silny, nagły ból głowy,
• utrata równowagi, zawroty głowy, upadek,
• dezorientacja lub utrata przytomności.

Warto zapamiętać prostą zasadę FAST:

• F (Face) – opadnięty kącik ust,
• A (Arm) – słabsza lub bezwładna ręka,
• S (Speech) – niewyraźna lub bełkotliwa mowa,
• T (Time) – niezwłocznie wezwij pogotowie (112 lub 999).

Watykan potwierdził przyczynę zgonu papieża Franciszka

Udar mózgu – jak rozpoznać pierwsze objawy?

Recepta na Cinie. Skuteczne leczenie napadów migreny z aurą i bez aury

Jak dieta wpływa na migreny – co warto wiedzieć?

Recepta na Purethal: leczenie bólów głowy i dolegliwości związanych ze stresem

Rehabilitacja po udarze mózgu – ile trwa, kiedy zaczynać i jakie daje efekty?

Objawy udaru u kobiet, mężczyzn i seniorów – nie zawsze są takie same

Udar może przebiegać inaczej w zależności od płci i wieku.

U kobiet częściej obserwuje się nietypowe symptomy: silny ból głowy, nudności, wymioty, uczucie dezorientacji lub nagłego zmęczenia. Mężczyźni zazwyczaj mają bardziej „klasyczne” objawy – opadnięcie twarzy, zaburzenia mowy i osłabienie jednej strony ciała.

U osób starszych udar może być wyjątkowo trudny do zauważenia – objawia się np. sennością, splątaniem czy lekkim osłabieniem.

– Zdarza się, że rodzina myśli: „babcia jest dziś jakaś zamyślona, może źle spała”. A to już początek udaru – mówi Magdalena Gilewska. – W takich sytuacjach każda godzina, a nawet minuta, ma znaczenie.

Pierwsza pomoc przy udarze mózgu

Nie należy czekać, aż objawy ustąpią. Nie wolno podawać choremu jedzenia, picia ani leków – może mieć zaburzenia połykania. Jeśli osoba jest przytomna, pomóż jej przyjąć bezpieczną pozycję siedzącą lub leżącą. Gdy traci przytomność – ułóż ją na boku i sprawdzaj oddech.

Najważniejsze: natychmiast zadzwoń na 112 lub 999 i poinformuj dyspozytora, że podejrzewasz udar.

– W udarze czas to mózg. Każda minuta zwłoki to tysiące obumierających komórek nerwowych – przypomina pielęgniarka. – Lepiej wezwać pomoc niepotrzebnie, niż zareagować za późno.

Nowoczesne metody leczenia udaru mózgu

W szpitalach z oddziałami udarowymi stosuje się leczenie trombolityczne, które rozpuszcza skrzep blokujący przepływ krwi do mózgu. Skuteczność terapii zależy jednak od czasu – pacjent musi trafić do placówki maksymalnie w ciągu 4,5 godziny od wystąpienia pierwszych objawów.

Dlatego każda zwłoka zmniejsza szansę na pełne wyzdrowienie. Nawet jeśli symptomy są łagodne, wezwij pomoc natychmiast.

Lepszy „fałszywy alarm” niż brak reakcji

Niektóre stany, takie jak hipoglikemia, migrena z aurą, napad padaczki czy porażenie nerwu twarzowego, mogą przypominać udar.

Jednak różnicowanie tych przypadków zawsze powinno należeć do lekarza.

– Zdarza się, że pacjent trafia do szpitala z „podejrzeniem udaru”, a to coś innego. Ale to dobrze! Lepiej sprawdzić, niż przegapić moment, w którym można uratować życie i sprawność – zaznacza Magdalena Gilewska.

Jak zmniejszyć ryzyko udaru?

Profilaktyka to codzienne nawyki, które realnie wpływają na ryzyko zachorowania:

• kontroluj ciśnienie krwi,
• dbaj o poziom cukru i cholesterolu,
• rzuć palenie i ogranicz alkohol,
• bądź aktywny – przynajmniej 30 minut dziennie,
• jedz zdrowo: warzywa, ryby, pełnoziarniste produkty,
• śpij regularnie, unikaj stresu,
• wykonuj badania kontrolne (EKG, lipidogram, pomiar ciśnienia).

Twoja obecność może uratować życie

Udar mózgu może dotknąć każdego – niezależnie od wieku czy kondycji. Kluczowe jest szybkie rozpoznanie i natychmiastowa reakcja.

– Czasem to właśnie obecność drugiej osoby – kogoś, kto rozpozna objawy i zadzwoni po pomoc – decyduje o wszystkim. Dlatego warto wiedzieć, jak wygląda udar i co zrobić, gdy przytrafi się komuś bliskiemu – mówi Magdalena Gilewska.